Przepisy, które weszły w życie 3 sierpnia 2024 r. określają możliwości wydłużania orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Z tego powodu Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydało komunikat dotyczący tego jak po ostatnich zmianach ustalać prawo do świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności i zachować ciągłość wypłat, w szczególności po 30 września 2024 r.
- Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności i orzeczeń o stopniu niepełnosprawności
- Wniosek z zaświadczeniem
- Przepisy docelowe
Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności i orzeczeń o stopniu niepełnosprawności
Chodzi o świadczenia rodzinne uzależnione od niepełnosprawności (takie jak przykładowo zasiłek pielęgnacyjny), a także świadczenia z funduszu alimentacyjnego (w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności przysługują one bezterminowo).
Resort rodziny przypomina, iż nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która weszła w życie 3 sierpnia 2024 r. zawiera przepisy docelowe, nie zaś obowiązujące czasowo jak to miało miejsce w przypadku wcześniejszych rozwiązań tzw. covidoych.
Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. Orzeczenia o niepełnosprawności wydawane dzieciom w wieku do ukończenia 16 r. życia zachowują ważność nie dłużej niż do dnia ukończenia 16 roku życia przez osobę posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności.
Jeżeli zatem termin ważności orzeczenia z mocy prawa został przedłużony do 30 wrzenia 2024 r., to zachowuje ono ważność – po spełnieniu określonych warunków - po upływie tego terminu aż do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. W takim przypadku maksymalny termin to 31 marca 2025 r. (lub krócej w przypadku orzeczeń dzieci w wieku do ukończenia 16. roku życia). Jest to możliwe pod warunkiem, że wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności poprzedniego orzeczenia. W tej sytuacji powinno to nastąpić do 30 września 2024 r.
Wniosek z zaświadczeniem
Po otrzymaniu wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia przewodniczący powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności wydaje niezwłocznie zaświadczenie potwierdzające złożenie tego wniosku oraz określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.
„Należy podkreślić, że ww. ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, nie zawiera analogicznych regulacji jakie zawierała np. ustawa z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności przewidujących przedłużanie z urzędu, przez gminne organy właściwe (i odpowiednio wojewodów) prawa do uzależnionych od niepełnosprawności: świadczeń rodzinnych, zasiłku dla opiekuna oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Oznacza to, że osoba zainteresowana otrzymaniem po 30 września 2024 r. ww. świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności powinna złożyć w organie właściwym wniosek o dane świadczenie po uzyskaniu nowego orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności albo, nie mając nowego orzeczenia - z zaświadczeniem, o którym mowa w 6bb ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, określającym termin ważności dotychczasowego orzeczenia” – czytamy w komunikacie.
Ministerstwo wskazuje też na możliwość poświadczenia przez pracownika organu zgodności odpisu dokumentu z oryginałem. Osoba niepełnosprawna może bowiem potrzebować oryginału zaświadczenia również do innych postępowań.
Wydanie osobie z niepełnosprawnością nowego ostatecznego orzeczenia spowoduje zastąpienie dotychczasowego przedłużonego orzeczenia
Zdaniem resortu rodziny, zasadne jest aby organ właściwy poinformował zainteresowane osoby z niepełnosprawnościami o konieczności złożenia nowego wniosku o świadczenie wraz z zaświadczeniem z zespołu orzekającego, dzięki czemu po 30 września 2024 r. osoby te będą miały możliwość zachowania ciągłości otrzymywanych świadczeń.
Przepisy docelowe
MRPiPS podkreśla, iż zmiany wprowadzone ww. ustawą z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dotyczą wszystkich orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wydanych na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a nie tylko tych orzeczeń, których termin ważności upływa 30 września 2024 r.
Pełna treść komunikatu dostępna jest na stronie: https://www.gov.pl/web/rodzina/komunikat-w-sprawie-ustalania-prawa-do-swiadczen-rodzinnych-i-swiadczen-z-funduszu-alimentacyjnego-uzaleznionych-od-niepelnosprawnosci-w-zwiazku-z-najnowszymi-zmianami-warunkow-wydawania-orzeczen-o-niepelnosprawnosci-stopniu-niepelnosprawnosci
Ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1165)