Uczniowie i studenci, którzy pobierają rentę rodzinną powinni pamiętać, aby złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o kontynuowanie świadczenia wraz z zaświadczeniem ze szkoły lub uczelni. ZUS przypomina, że jeśli tego nie zrobią albo zrobią to za późno - nie otrzymają renty za dany miesiąc.
- Renta rodzinna dla dzieci - także dla uczniów i studentów
- Zaświadczenie ze szkoły i uczelni a w nim czas trwania nauki
- Świeżo upieczony student: do kiedy przesłać do ZUS zaświadczenie z uczelni
- Przerwałeś lub zakończyłeś naukę – poinformuj ZUS
- Kto ma prawo do renty rodzinnej?
- Wysokość renty rodzinnej
Renta rodzinna dla dzieci - także dla uczniów i studentów
Renta rodzinna przysługuje do ukończenia 16. lat, jednak uczniowie i studenci mogą ją pobierać nawet do 25. roku życia. ZUS przyznaje i wypłaca to świadczenie przez cały rok szkolny, łącznie z wakacjami - uczniom do końca sierpnia, a studentom do końca września.
Studenci, którzy skończą 25 lat na ostatnim roku studiów, mogą otrzymywać rentę aż do jego zakończenia.
Natomiast bez ograniczeń wiekowych rentę rodzinną mogą pobierać dzieci, które przed ukończeniem 16 roku życia lub w trakcie nauki, a przed 25 rokiem życia, stały się całkowicie niezdolne do pracy. W ich przypadku nie ma znaczenia, czy się uczą.
Zaświadczenie ze szkoły i uczelni a w nim czas trwania nauki
Jeżeli szkoła, czy uczelnia w pierwszym zaświadczeniu wskaże całkowity czas trwania nauki to ZUS będzie wypłacał świadczenie przez cały ten okres. W każdej chwili może jednak skontrolować, czy nauka jest faktycznie kontynuowana. Gdy w zaświadczeniu nie został wskazany pełny okres nauki, to aby ZUS wypłacał świadczenie bez przerwy, najpóźniej w ciągu miesiąca od ostatniej wypłaty trzeba złożyć wniosek wraz z zaświadczeniem o kontynuowaniu nauki. Uczniowie muszą to zrobić do końca września, natomiast studenci do końca października.
Świeżo upieczony student: do kiedy przesłać do ZUS zaświadczenie z uczelni
- W przypadku maturzystów przyjętych na pierwszy rok studiów, którzy pobierają rentę rodzinną, jeśli nie chcą jej stracić za wrzesień, muszą dopełnić formalności w ZUS. Do końca września składają wniosek o kontynuację wypłaty świadczenia wraz z zaświadczeniem z uczelni potwierdzającym przyjęcie na studia, a do końca października zaświadczenie z uczelni o rozpoczęciu studiów. Pozostali studenci czas na złożenie wniosku i zaświadczenia o kontynuowaniu nauki mają do końca października – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa dolnośląskiego.
Jeżeli rozpoczęcie nauki nastąpiło w innym miesiącu niż wrzesień czy październik, zaświadczenie o dalszej edukacji należy złożyć do końca miesiąca, w którym rozpoczęto naukę.
- Nie trzeba co roku dostarczać zaświadczenia o dalszej nauce, jeśli uczelnia czy szkoła wydała je na cały okres trwania nauki (np. studia 5-letnie). ZUS wypłaca rentę rodzinną za okres wskazany w zaświadczeniu, ale w każdej chwili możne sprawdzić, czy uczeń lub student faktycznie nadal się uczy - dodaje Kowalska-Matis.
Przerwałeś lub zakończyłeś naukę – poinformuj ZUS
Uczeń lub student, który dostaje rentę rodzinną, ma obowiązek poinformować ZUS o przerwaniu lub wcześniejszym zakończeniu nauki. Jeśli tego nie zrobi, będzie musiał zwrócić nienależnie pobraną rentę rodzinną wraz z odsetkami.
Kto ma prawo do renty rodzinnej?
Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
- miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
- miała ustalone prawo do emerytury pomostowej,
- miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
- pobierała zasiłek przedemerytalny,
- pobierała świadczenie przedemerytalne,
- pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Przy ocenie prawa do renty ZUS przyjmuje, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Do renty rodzinnej mają prawo następujący członkowie rodziny ww. osoby:
1) Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:
- do ukończenia 16 lat;
- jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, ZUS przedłuża prawo do renty do zakończenia tego roku studiów);
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
2) Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
3) Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
4) Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat; albo
- sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej; albo
- ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:
- przez rok od śmierci współmałżonka;
- przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.
Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny). Potwierdzeniem prawa do alimentów może być umowa zawarta między rozwiedzionymi małżonkami. Umowa taka może być zawarta również w sposób dorozumiany, a o jej istnieniu może świadczyć fakt, że alimenty były faktycznie uiszczane przez byłego małżonka do dnia jego śmierci na rzecz osoby uprawnionej.
5) Rodzice, jeżeli:
- spełniają warunki takie jak dla wdowy/wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy);
- zmarły ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.
Wysokość renty rodzinnej
Renta rodzinna wynosi:
85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba;
90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby;
95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która dzieli się równo między uprawnionych. ZUS bada uprawnienia zmarłego do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych, do jakich mógł mieć prawo w chwili śmierci, a następnie ustala rentę rodzinną po świadczeniu w najkorzystniejszej wysokości.
Renta rodzinna nie może być niższa niż kwota najniższej renty rodzinnej. Czyli jeśli obliczona renta jest niższa niż najniższe świadczenie, to łączna kwota renty dla wszystkich uprawnionych jest automatycznie podwyższana do najniższej renty rodzinnej.
Od 1 marca 2024 r. najniższa renta rodzinna wynosi 1780,96 zł (tyle co najniższa emerytura).