Renta wdowia a rozwód. Co z prawem do świadczenia?

Jedna z naszych Czytelniczek napisała do nas w sprawie renty wdowiej. Wskazała, że rozwiodła się po 44 latach z winy męża i miała zasądzone od niego alimenty. Po roku od rozwodu mąż nagle zmarł. Żeby otrzymać 85% emerytury po śmierci męża, musiała zrezygnować ze swojej. Chciała się dowiedzieć, czy takie przypadki będą honorowane odnośnie renty wdowiej.

Prawo do renty rodzinnej osoby rozwiedzionej, z prawem do alimentów

"Jeśli chodzi o kobiety rozwiedzione, to już dzisiaj część z nich ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku. Prawo do renty rodzinnej przysługuje po zmarłym byłym małżonku, jeżeli na mocy wyroku sądu lub ugody sądowej była małżonka ma prawo do alimentów od tego małżonka, z którym się rozwiodła" - wyjaśniał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski podczas debaty w Senacie nad przepisami o rencie wdowiej.

W tym kontekście Senator Krzysztof Słoń zadał następujące pytanie: "Panie Ministrze, hipotetyczna sytuacja: mężczyzna miał w swoim życiu 2 żony i zmarł. Z pierwszą był w małżeństwie 20 lat i miał dzieci, wychowywał z nią te dzieci. Po rozwodzie żeni się powtórnie, z następną żoną też jest, powiedzmy, 20 lat i umiera. Czy państwo nie myśleliście o tym, że gdyby zdarzyła się taka sytuacja, że te 2 kobiety po osiągnięciu 60 lat żyją w niedostatku, to kapitał, który był zgromadzony przez tego mężczyznę, powinien być rozdzielony na te 2 partnerki, które żyją w niedostatku? Albo inne tego typu sytuacje…"

Sebastian Gajewski w odpowiedzi na to pytanie wskazał, że "dzisiaj w takiej sytuacji, o której mówił pan senator, kiedy mamy pierwszą żonę i drugą żonę… No, jeśli ta pierwsza żona miała zasądzone alimenty od tego byłego męża, a następnie ten małżonek zmarł, to obu tym paniom przysługuje renta rodzinna po tym panu, tylko że jest to renta rodzinna w jednej kwocie. One są współuprawnione do tej renty rodzinnej, dzielą ją między sobą. Chyba że jedna z nich wyłączy się z kręgu osób współuprawnionych, wtedy całość zostaje dla tej drugiej".

Renta wdowia, czyli nowa reguła zbiegu świadczeń, na razie nie dla rozwiedzionych

"Z kolei w tym stanie prawnym, który tutaj mamy – ja już przechodzę od renty rodzinnej do przepisów ustawy - rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, póki co, bo mówiłem o ewaluacji ustawy i weryfikacji niektórych rozwiązań, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu, którą przewiduje ustawa" - stwierdził Sebastian Gajewski.

Przypomnijmy, że przepisy o rencie wdowiej zakładają ustanowienie nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej z prawem do własnego świadczenia emerytalno-rentowego, przede wszystkim emerytury. Będzie obowiązywała zasada, że można łączyć rentę rodzinną po zmarłym małżonku z 25% własnego świadczenia emerytalno-rentowego albo całe własne świadczenie, np. własną emeryturę, z 25% renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Ta zasada będzie wprowadzona w modelu kroczącym:

• najpierw od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r. drugie świadczenie w zbiegu będzie mogło być pobierane w wysokości 15%,
• w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r. – w wysokości 15%,
• a od 1 stycznia 2027 r. – w wysokości 25%.

Natomiast w 2028 roku, co jest wprost przewidziane w ustawie, Rada Ministrów dokona weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu w celu oceny możliwości i zasadności jego podwyższenia. "Zakładamy więc ewaluację tego projektu oraz zakładamy obowiązek przyjrzenia się przez Radę Ministrów, czy po tych kilku latach obowiązywania tej ustawy udało się zrealizować jej cel, zatem ograniczyć zjawisko degradacji ekonomicznej gospodarstw osób starszych wskutek śmierci małżonka" - wyjaśniał Sebastian Gajewski.