Renta wdowia: wiek wdowy lub wdowca ma znaczenie. Co to oznacza w praktyce?

• Osoba uprawniona do renty wdowiej będzie musiała dokonać wyboru, które świadczenie chce otrzymywać z ZUS
• Wiek wdowy lub wdowca wpływa na prawo do renty wdowiej. Istnieje warunek związany z wiekiem emerytalnym
• Renta wdowia a limit wieku wdowy lub wdowca - przykłady

Ustawa o rencie wdowiej przewiduje, że to nowe świadczenie wypłacane będzie począwszy od 1 lipca 2025 r. Renta wdowia oznacza, że owdowiała osoba może łącznie pobierać swoje świadczenie oraz rentę rodzinną po zmarłym małżonku. Jeden z warunków zakłada konieczność osiągnięcia określonego wieku przez wdowę lub wdowca, aby móc starać się o rentę wdowią.

Osoba uprawniona do renty wdowiej będzie musiała dokonać wyboru, które świadczenie chce otrzymywać z ZUS

Renta wdowia wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 r., przy czym nabycie prawa do korzystania ze świadczeń według reguły zbiegu i wypłata świadczeń na jej podstawie następowało będzie od 1 lipca 2025 roku. Takie rozwiązanie zostało przyjęte, jak wskazuje ustawodawca, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz inne organy emerytalno-rentowe mogły odpowiednio przygotować się do wykonywania tego zadania.

Osoba uprawniona do renty wdowiej będzie musiała dokonać wyboru, które świadczenie chce otrzymywać. A w przypadku gdy samodzielnie nie podejmie takiej decyzji, będzie otrzymywać świadczenie wyższe. Zasada ta będzie obowiązywała także do zbiegu prawa do renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Ustawodawca wprowadził zapis, zgodnie z którym osobie uprawnionej wypłaca się, zależnie od jej wyboru:

1. przysługującą rentę rodzinną oraz 25% emerytury, emerytury rolniczej, emerytury z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, emerytury wojskowej, emerytury policyjnej, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rolniczej szkoleniowej, renty z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, wojskowej renty inwalidzkiej albo policyjnej renty inwalidzkiej, albo
2. przysługującą emeryturę, emeryturę rolniczą, emeryturę z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, emeryturę wojskową, emeryturę policyjną, zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne, emeryturę pomostową, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, rentę z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową, rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, rentę rolniczą szkoleniową, rentę z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, wojskową rentę inwalidzką albo policyjną rentę inwalidzką, oraz 25% renty rodzinnej.

Przyjęto jednak stopniowy model dochodzenia do ostatecznej, docelowej wysokości drugiego świadczenia (tj. w wysokości 25%), podlegającego wypłacie świadczenia w zbiegu. W związku z tym, drugie świadczenie w ramach renty wdowiej wypłacane będzie w okresie:

• od 1 lipca 2025 roku do 31 grudnia 2026 roku w wysokości 15%,
• od 1 stycznia 2027 roku w wysokości 25%.

Wiek wdowy lub wdowca wpływa na prawo do renty wdowiej. Istnieje warunek związany z wiekiem emerytalnym

Jest kilka warunków określonych w ustawie o rencie wdowiej, których spełnienie będzie dawało prawo do świadczenia. Otóż osoba uprawniona ma prawo do wypłaty renty wdowiej na wymieniowych wyżej zasadach w przypadku:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego, czyli obecnie co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;
2. pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
3. nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Organy przyznający rentę wdowią będzie więc patrzyły m.in. na wiek wdowy lub wdowca i na tej podstawie oceniały prawo do renty wdowiej. Rentę wdowią otrzymają jedynie te osoby, które nabyły prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, tj.:

• kobiety owdowiałe w wieku co najmniej 55 lat,
• owdowiali mężczyźni w wieku co najmniej 60 lat.

Co istotne, wypłata świadczeń w postaci renty wdowiej ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną. A wysokość sumy świadczeń w ramach renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury.

Renta wdowia a limit wieku wdowy lub wdowca - przykłady

Pytanie: Przeszedłem na emeryturę pomostową, mam 61 lat, kilka tygodni temu zmarła mi żona, po której mam rentę rodzinną, czy mogę skorzystać z renty wdowiej?

Odpowiedź Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: W świetle przepisów ustawy o „rencie wdowiej” prawo do renty wdowiej, czyli pobierania dwóch świadczeń, będzie przysługiwać pod warunkiem osiągnięcia wieku emerytalnego, który na gruncie przepisów ubezpieczeniowych wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Ponieważ Pan jeszcze nie osiągnął tego wieku emerytalnego, to niestety nie będzie Pan miał prawa do pobierania obydwu świadczeń od 1 lipca 2025 r. Prawo to powstanie dopiero po osiągnięciu przez Pana wieku 65 lat, jeżeli do tego momentu nie zmieni się Pana sytuacja prawna (nie zawrze Pan nowego związku małżeńskiego).

Pytanie: Jestem emerytowaną policjantką, na emeryturę przeszłam w wieku 43 lat, mój mąż zmarł, jak miałam 53 lata, czy będę mogła skorzystać z renty wdowiej?

Odpowiedź Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: W świetle przepisów ustawy o „rencie wdowiej” prawo do pobierania dwóch świadczeń, czyli w Pani przypadku, np. własnej emerytury i części renty rodzinnej po mężu w wysokości od 1 lipca 2025 r. 15 % renty rodzinnej, będzie przysługiwać pod warunkiem nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który na gruncie przepisów ubezpieczeniowych wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Ponieważ w Pani przypadku nabycie prawa do renty rodzinnej nastąpiło dużo wcześniej, niż wymagane przez przepisy 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, to niestety nie będzie Pani miała prawa do pobierania obydwu świadczeń.

Pytanie: Razem z mężem pracowaliśmy w Policji i dwa lata temu przeszliśmy na emerytury. Mąż zmarł w tamtym roku. Aktualnie mam 58 lat. Czy nabędę prawo do renty wdowiej?

Odpowiedź Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: Ustawa o „rencie wdowiej” zakłada, że prawo do pobierania dwóch świadczeń, czyli w Pani przypadku emerytury policyjnej i części renty rodzinnej po mężu, przysługuje pod warunkiem osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, który dla kobiet wynosi 60 lat. W Pani sytuacji nie będzie zatem możliwości pobierania od przyszłego roku obydwu świadczeń. Jednak z chwilą osiągnięcia przez Panią 60 lat taka możliwość powstanie, pod warunkiem, że pani emerytura albo renta rodzinna po mężu nie przekroczy trzykrotności miesięcznej kwoty najniższej emerytury.