REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Krwiodawcy mają do tego prawo: Co mówią przepisy? Czy coś się zmieniło?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jakie są aktualnie uprawnienia krwiodawców, wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi? Co nowego?
Jakie są aktualnie uprawnienia krwiodawców, wynikające z ustawy o publicznej służbie krwi? Co nowego?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uprawnienia krwiodawcy zostały określone w przepisach ustawy o publicznej służbie krwi. Należą do nich dwa dni zwolnienie od pracy, zwrot utraconego zarobku krwiodawcy, zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi oraz posiłek regeneracyjny. Czy coś się zmieniło?
rozwiń >

Honorowi dawcy krwi odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia, a ich poświęcenie jest doceniane przez państwo poprzez przyznanie im określonych uprawnień. Zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi, osoby oddające krew mogą liczyć na zwolnienie od pracy na czas donacji i następny dzień, zwrot utraconego zarobku, refundację kosztów przejazdu do stacji krwiodawstwa oraz posiłek regeneracyjny o wartości 4500 kcal. Przepisy te mają na celu ułatwienie i zachęcanie do regularnego oddawania krwi. Poniżej przedstawione zostaną szczegóły dotyczące poszczególnych przywilejów oraz warunków ich uzyskania.

REKLAMA

Jakie są uprawnienia honorowych dawców krwi, zgodnie z ustawą o publicznej służbie krwi?

Uprawnienia honorowych dawców krwi znajdują się w art. 9 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Z przepisów tych wynika, że zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

  1. zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 2982 rozporządzenie w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy i zakres zwolnień od pracy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465);
  2. zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;
  3. zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;
  4. posiłek regeneracyjny.

Dokumentem poświadczającym powyższe uprawnienia jest zaświadczenie wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA. A teraz nieco więcej szczegółów dotyczących poszczególnych uprawnień przysługujących krwiodawcom.

Zwolnienie od pracy pracownika będącego krwiodawcą, dwa dni kalendarzowe. Jak to rozumieć?

REKLAMA

Zwolnienie od pracy dla krwiodawców przysługuje w dniu, w którym oddaje krew oraz w dniu następnym. W kontekście zwolnienia, oprócz zapisów ustawy o publicznej służbie krwi, ważny jest również §12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Wynika z niego, że pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto zwrócić uwagę, że zwolnienie w związku z donacją krwi lub jej składników obejmuje dni kalendarzowe. Wobec czego jest to przedział godzinowy od 0.00 do 24.00. Jest to istotne w przypadku pracy zmianowej, gdzie kolejna zmiana może np. rozpoczynać się od godz. 24.00, wówczas pracownik będzie obowiązany do podjęcia pracy po upływie dni zwolnienia.

Zwrot utraconego zarobku krwiodawcy na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy

REKLAMA

Ustawa o publicznej służbie krwi wskazuje, że zwrot utraconego zarobku przysługujący honorowemu dawcy krwi ma następować na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Przepisy prawa pracy przewidują zatem zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą.

Wysokość wynagrodzenia ustala się w taki sam sposób jak przy ustalaniu wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. A zatem zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. 

Zwrot kosztów dojazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi

Krwiodawcy przysługuje zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju. Koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi (RCKiK). Zwracanie kosztów dotyczy zarówno komunikacji publicznej jak i prywatnego środka transportu.

Zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi określają zarządzenia poszczególnych Dyrektorów Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Przykładowe zarządzenie dotyczące zwrotu kosztów RCKiK w Warszawie: Informacja o zwrocie kosztów podrozy warszawa. Istnieje też informacja w tym zakresie, dotycząca ujednolicenia zasad zwrotu kosztów, zobacz: Zwrot kosztów dojazdu do stacji krwiodawstwa ujednolicony.

Posiłek regeneracyjny dla krwiodawcy, na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ)

Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje także posiłek regeneracyjny. Wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi, uwzględniającą ilość oddanej krwi oraz inne zabiegi związane z uodpornieniem dawcy określona została w drodze rozporządzenia.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wartości kalorycznej posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi określa wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego zasłużonemu honorowemu dawcy krwi lub honorowemu dawcy krwi na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ), oddającemu:

  • 1 jednostkę krwi pełnej,
  • 2 jednostki osocza metodą konwencjonalną,
  • 3 jednostki osocza metodą automatyczną,
  • 1 lub 2 jednostki koncentratu krwinek czerwonych,
  • 1 jednostkę koncentratu krwinek płytkowych lub 1 jednostkę koncentratu granulocytarnego uzyskanych podczas zabiegu aferezy – wynosi 4500 kcal (18 840 kJ).
Ważne

Wartość kaloryczna posiłku regeneracyjnego na poziomie 4500 kcal (18 840 kJ) dotyczy także dawcy krwi poddanemu zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych.

Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przez wielu lat wydawały ten posiłek w postaci tabliczek czekolad, batoników oraz soków. Każde z centrum przeprowadzało we własnym zakresie takie zakupu. Od 2020 roku nastąpiła zmiana i obecnie zakupu czekolad dla wszystkich centrów krwiodawstwa dokonuje się w ramach jednego przetargu organizowanego przez Ministerstwo Zdrowia. Ale w ostatnim czasie uległo to zmianie, co pokazuje poniższy komunikat.

Pakiety regeneracyjne dla krwiodawców w poszczególnych centrach krwiodawstwa. Odejście od posiłku składającego się z samych czekolad

Jak podaje portal publicznej służby krwi krwiodawcy.org, w komunikacje z lutego tego roku, w związku z problemami dostawców czekolad oraz niezadowoleniem części dawców z takiej formy ekwiwalentu Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa rozpoczęły zamawianie ekwiwalentu energetycznego w ramach własnych przetargów. Część centrów postanowiło odejść od standardowego pakietu składającego się z samych czekolad i podjęło decyzję o wydawaniu zestawów składających się z różnego rodzaju produktów.

Przy czym duża część centrów krwiodawstwa ma jeszcze zapasy pakietów składających się tylko z czekolad zamówionych jeszcze ze wspólnego przetargu zorganizowanego przez NCK/MZ. Do czasu ich wyczerpania nie będą wprowadzały nowych.

Tabela: Przykładowe nowe pakiety, które dawca może otrzymać po oddaniu krwi i jej składników. Stan aktualny na dzień 23 luty 2025 roku.

RCKiK

Pakiet nr 1

Pakiet nr 2

Pakiet nr 3

Pakiet nr 4

Pakiet nr 5

Pakiet nr 6

RCKiK w Białymstoku

za Krew / osocze 550ml

3 czekolady / Masło orzechowe

za Krew / osocze 550ml

4 czekolady / mieszanka studencka / sok

za Osocze 650ml

Masło Orzechowe / Mieszanka studencka / 1x batonik

za Osocze 750ml

Masło Orzechowe / Mieszanka studencka. / 2x batonik

za Osocze 650/750ml

1 czekolada / Masło Orzechowe / Mieszanka studencka

za 2xPłytki

3 czekolady / Masło Orzechowe / 2xMieszanka studencka

RCKiK w Bydgoszczy

9 czekolad

granola, orzechy, sok, baton, 2 czekolady

RCKiK w Gdańsku

9 czekolad

2 czekolady, masło orzechowe, baton, orzeszki

RCKiK w Kaliszu

9 czekolad

RCKiK w Katowicach

9 czekolad

masło orzechowe, 3 czekolady

masło orzechowe, granola czekoladowa, granola z owocami, czekolada

RCKiK w Kielcach

9 czekolad

masło orzechowe, ciastka, czekolada

orzechy ziemne prażone, 3 czekolady

RCKiK w Krakowie

9 czekolad

masło orzechowe, ciastka, czekolada

RCKiK w Lublinie

9 czekolad

masło orzechowe, orzeszki ziemne, ciasteczka zbożowe

RCKiK w Łodzi

9 czekolad

masło orzechowe, ciasteczka, baton, napój czekoladowy

RCKiK w Olsztynie

9 czekolad

RCKiK w Opolu

9 czekolad

RCKiK w Poznaniu

9 czekolad

mieszanka studencka, orzeszki ziemne, czekolada, sok

RCKiK w Raciborzu

9 czekolad

masło orzechowe, granola

RCKiK w Radomiu

9 czekolad

RCKiK w Rzeszowie

9 czekolad

12 czekolad za

UKKP

RCKiK w Słupsku

9 czekolad

RCKiK w Szczecinie

9 czekolad

musli, 2 czekolady

masło orzechowe, 3 czekolady

RCKiK w Wałbrzychu

9 czekolad

musli, orzeszki ziemne, 2 czekolady, baton

RCKiK w Warszawie

masło orzechowe, ciastka, czekolada

RCKiK we Wrocławiu

9 czekolad

RCKiK w Zielonej Górze

9 czekolad

musli, orzeszki ziemne, 2 czekolady, baton, sok

CKiK MSWiA

9 czekolad

WCKiK MON

8 czekolad, sok

Jakie rekompensaty pieniężne przysługują krwiodawcy?

Wysokości rekompensat określa rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty. Rekompensata pieniężna przysługuje dawcy krwi:

  1. rzadkiej grupy w wysokości:
    a) za 1 litr pobranej krwi - 130 zł,
    b) za 1 mililitr krwi pobranej do celów diagnostycznych od dawców krwinek wzorcowych - 1 zł;
  2. który został poddany zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom poprzedzającym pobranie krwi lub jej składników w celu uzyskania surowic diagnostycznych lub osocza w wysokości:
    a) za 1 litr krwi z wytworzonymi przeciwciałami w wyniku zabiegu uodpornienia - 280 zł,
    b) za 1 litr osocza pobranego od dawcy poddanego zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom - 500 zł,
    c) za zabieg uodpornienia dawcy, o którym mowa w lit. a oraz b:
    - pierwszy - 70 zł,
    - każdy kolejny - 35 zł,
    d) za 1 mililitr krwi pobranej do uodpornienia - 1,40 zł,
    e) za składniki krwi pobierane metodą aferezy - 185 zł (za cały zabieg).
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

Wolne za sobotę 3 maja: Jak to działa? Przykład praktyczny

Święto Narodowe 3 Maja przypada w tym roku sobotę. Zgodnie z Kodeksem pracy każde święto występujące w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. W konsekwencji pracodawcy zobowiązani są odpowiednio zaplanować czas pracy tak, aby nie doszło do jego przekroczenia. Szczególne znaczenie ma to w przypadku pracowników wykonujących pracę w stałym rozkładzie od poniedziałku do piątku – dla nich 3 maja nie oznacza automatycznego dnia wolnego, ale generuje obowiązek wyznaczenia dodatkowego dnia wolnego w innym terminie. Komentarz dr Katarzyny Kalaty.

Podział majątku po rozwodzie. Poznaj podstawowe zasady

Jakie są zasady podziału majątku po rozwodzie? Co jest majątkiem wspólnym, a co majątkiem osobistym? W jakim terminie należy dokonać podziału majątku? Ile to kosztuje? Odpowiedzi na te i inne pytania w poniższym artykule.

REKLAMA

Nowe taryfy na prąd: Prezydent podpisał ustawę, 30 kwietnia 2025 r. weszła w życie

W dniu 28 maja 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 23 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (Dz.U. z 2025 r. poz. 565). Zmiany są na szczęście na korzyść obywateli i weszły w życie przed majówką, 30 kwietnia 2025 r.

Problemy z waloryzacją emerytury, gdy wiąże się z rentą. Propozycja zmian trafiła do rządu
Pełnomocnictwo do głosowania na Prezydenta Polski w dniu 18 maja 2025 r. [WZÓR]

Przepisy prawa dopuszczają głosowanie na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. przez pełnomocnika, ale tylko w kraju. Czy każdy może głosować przez pełnomocnika? Kto może być pełnomocnikiem? Oto wzór wniosku o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach prezydenckich 2025.

Technologiczni giganci wspierają autorytaryzm? Amnesty alarmuje w globalnym raporcie o prawach człowieka

Wpływy największych firm technologicznych ułatwiają rządom łamanie praw człowieka – ostrzega Amnesty International w najnowszym raporcie za 2024 rok. Organizacja piętnuje m.in. działania Donalda Trumpa, cenzurę w mediach społecznościowych oraz wykorzystanie technologii do masowej inwigilacji. Jeden z rozdziałów poświęcono Polsce i sprawie użycia Pegasusa wobec opozycji.

REKLAMA

Wybory prezydenckie 2025: 5 maja mija ważny termin [Harmonogram]

Wybory prezydenckie 2025 są coraz bliżej. Mijają kolejne ważne terminy dla wyborców. Do 5 maja zgłasza się np. głosowanie korespondencyjne i bezpłatny transport do lokalu wyborczego. Sprawdź pozostałe terminy wyborcze w harmonogramie.

Google będzie musiał sprzedać przeglądarkę Chrome? Jest kolejka chętnych, w tym OpenAI i Yahoo. Transakcja za grube miliardy USD

Czy gigantowi z Mountain View grozi rozbiór? Sądowy pojedynek pomiędzy Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych a Google wszedł w nową fazę. Na szali leży przyszłość firmy wartej 2 biliony dolarów. Jednym z realnych scenariuszy jest zmuszenie Google do sprzedaży jednego ze swoich flagowych produktów. Po przeglądarkę Chrome już ustawia się kolejka chętnych, a w niej OpenAI i Yahoo.

REKLAMA