Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że „Aktywny rodzic” (tzw. babciowe) to nowy program, który pomoże rodzicom godzić pracę z opieką nad dziećmi do lat trzech. Wystartuje 1 października 2024 r. i od tego dnia rodzice i opiekunowie będą mogli składać wnioski (wyłącznie elektronicznie) o jedno z trzech nowych świadczeń.
- 3 nowe świadczenia dla rodziców małych dzieci. Wnioski do ZUS (tylko przez internet)
- Wypłaty najwcześniej w listopadzie
- Aktywni rodzice w pracy
- Aktywnie w żłobku
- Aktywnie w domu - 500 zł miesięcznie - dla tych, co nie korzystają z dwóch innych świadczeń
3 nowe świadczenia dla rodziców małych dzieci. Wnioski do ZUS (tylko przez internet)
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie przyznawał i wypłacał wsparcie w tym programie.
Dla pracujących opiekunów przeznaczone jest świadczenie „aktywni rodzice w pracy”.
Jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, to będzie na nie przysługiwać świadczenie „aktywnie w żłobku”, które zastąpi dotychczasowe dofinansowanie żłobkowe z ZUS.
Trzeci rodzaj pomocy to świadczenie „aktywnie w domu”, które zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy i obejmie także pierwsze dziecko.
Prawo do świadczeń nie zależy od dochodów rodziny. Nie ma żadnego kryterium dochodowego, żadnych limitów dochodów uprawniających do świadczeń.
Program wystartuje 1 października. Od tego dnia będzie można składać wnioski o nowe świadczenia. Ustawa jest wdrażana zgodnie z przyjętym planem. ZUS ma doświadczenie w realizowaniu tak dużych projektów i będzie gotowy do obsługi tego zadania. Wnioski będą tylko elektroniczne.
Wypłaty najwcześniej w listopadzie
Po weryfikacji danych (za miesiąc październik, jak m.in. składane przez pracodawcę dokumenty 5, 15 i 20 każdego miesiąca) ZUS planuje pierwsze wypłaty na przełomie listopada i grudnia - informuje Karol Jagielski, regionalny rzecznik ZUS województwa zachodniopomorskiego.
ZUS szacuje, że z programu Aktywny rodzic będzie mogło skorzystać ponad 570 tys. dzieci w wieku od 1 do 3 roku życia. Rządowe rozwiązania mają ułatwić rodzicom pogodzenie rodzicielstwa i aktywizacji zawodowej.
Aktywni rodzice w pracy
Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” jest przeznaczone dla rodziców i opiekunów, którzy są aktywni zawodowo. Przyznawane jest na dzieci od 12 do 35 miesiąca życia, które nie chodzą do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i nie są pod opieką dziennego opiekuna. Świadczenie wyniesie 1500 zł miesięcznie na dziecko albo 1900 zł miesięcznie, jeżeli maluch ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności.
W przypadku sprawowania, zgodnie z orzeczeniem sądu, opieki naprzemiennej na dzieckiem przez obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywni rodzice w pracy” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia.
Aktywnie w żłobku
Na dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego lub są pod opieką dziennego opiekuna, będzie przysługiwać świadczenie „aktywnie w żłobku”. To wsparcie zastąpi dofinansowanie żłobkowe z ZUS. To korzystna zmiana, bo obecne „żłobkowe” wynosi do 400 zł miesięcznie. Nowe świadczenie będzie pokrywało koszty do 1500 zł miesięczne. A w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności dofinansowanie wyniesie nawet 1900 zł co miesiąc. Świadczenie nie może być wyższe niż opłata za żłobek, klub, czy opiekuna dziennego, bez kosztów wyżywienia.
Również w tym przypadku rodzice rozwiedzeni, w separacji lub żyjący w rozłączeniu (o ile sprawują, zgodnie z orzeczeniem sądu, opiekę naprzemienną nad dzieckiem w porównywalnych i powtarzających się okresach) dostaną połowę świadczenia „aktywnie w żłobku” (co do zasady 750 zł na rodzica lub 950 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego) miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez danego rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki.
Aktywnie w domu - 500 zł miesięcznie - dla tych, co nie korzystają z dwóch innych świadczeń
Trzeci nowy rodzaj świadczenia to „aktywnie w domu”. Będzie przysługiwać na każde dziecko w rodzinie, w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Zastąpi dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, ale w odróżnieniu od niego obejmie także pierwsze dziecko. Świadczenie wyniesie po 500 zł miesięcznie. Łączna kwota do wykorzystania na jedno dziecko od 12 do 35 miesiąca życia dziecka wyniesie 12 tys. zł.
Świadczenie „aktywnie w domu” to wsparcie dla rodziców dzieci w wieku "żłobkowym", którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie z dwóch wyżej opisanych świadczeń. W szczególności będzie ono dotyczyć przypadków, gdy rodzice pozostaną nieaktywni zawodowo i nie będą mogli uzyskać prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub nie zdecydują się oddać dziecka do żłobka, klubu dziecięcego ani dziennego opiekuna - i nie będą mogli pobierać świadczenia „aktywnie w żłobku”.
W danym miesiącu na dziecko rodzic będzie mógł pobierać tylko jeden rodzaj świadczenia z programu „Aktywny rodzic”. Będzie można jednak zastąpić jedno wsparcie drugim, na przykład gdy zmieni się sytuacja zawodowa wnioskodawcy - wyjaśnia Karol Jagielski, regionalny rzecznik ZUS województwa zachodniopomorskiego.
Podstawa prawna: ustawa z 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” - Dziennik Ustaw 2024 poz. 858.