Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.
- Stały wzrost cen w 2024 roku
- Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS
- Będzie jeszcze drożej
- Jaka inflacja pod koniec 2024 roku i w 2025 roku?
- Prognozy na 2026 rok
- Dyskonty walczą na ceny – co będzie jak przestaną?
- Od lipca podwyżki cen prądu i gazu - to musi wpłynąć na inflację
Stały wzrost cen w 2024 roku
Według raportu pt. „INDEKS CEN W SKLEPACH DETALICZNYCH”, autorstwa UCE RESEARCH i Uniwersytetu WSB Merito, w czerwcu br. codzienne zakupy zdrożały średnio o 3,1% rdr (rok do roku - czyli w porównaniu do analogicznego okresu w poprzednim roku kalendarzowym). Tak wykazała analiza przeszło 71,4 tys. cen detalicznych z ponad 32,2 tys. sklepów należących do 59 sieci handlowych. W maju wzrost rdr. (obliczony wg tej samej metodologii) wyniósł 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%.
– Obecnie cel inflacyjny w Polsce wynosi 2,5%, z dopuszczalnym przedziałem wahań – plus 1 lub minus 1 p.p. Oznacza to, że NBP dąży do utrzymania rocznej inflacji na stabilnym poziomie i zapobiega gwałtownym skokom cen, które mogą zakłócać decyzje konsumentów i przedsiębiorstw. W związku z tym wzrost cen w zakresie od 1,5 do 3,5% rdr. jest zjawiskiem naturalnym – przekonuje dr Anna Semmerling z Uniwersytetu WSB Merito.
Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS
Wyżej wskazane poziomy wzrostu cen są wyższe niż inflacja liczona przez Główny Urząd Statystyczny. Zdaniem GUS inflacja w czerwcu 2024 r. wyniosła 2,6% w porównaniu do czerwca 2023 r. a w maju br. ceny wzrosły o 2,5% w porównaniu do maja 2023 r.
Poniżej poszczególne składniki wskaźnika inflacji wg GUS za czerwiec i maj 2024 r. (za PAP Biznes).
| czerwiec | czerwiec | maj | maj | |
| rdr | mdm | |||
| OGÓŁEM | 2,6 | 0,1 | 2,5 | 0,1 |
| Inflacja towarów | 1,3 | 0,0 | 1,2 | 0,1 |
| Inflacja usług | 6,1 | 0,5 | 6,2 | 0,1 |
| Żywność i napoje bezalkoholowe | 2,5 | 0,7 | 1,6 | 0,3 |
| Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe | 3,9 | 0,2 | 4,1 | 0,5 |
| Odzież i obuwie | -0,9 | -1,7 | -0,2 | -0,4 |
| Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii | 1,7 | 0,1 | 1,6 | 0,1 |
| Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego | 1,7 | 0,0 | 1,4 | -0,3 |
| Zdrowie | 2,8 | 0,6 | 2,8 | 0,9 |
| Transport | 0,6 | -1,9 | 2,2 | -0,4 |
| Łączność | 1,2 | -0,9 | 2,2 | 0,4 |
| Rekreacja i kultura | 3,8 | 1,4 | 3,7 | -1,4 |
| Edukacja | 9,0 | 0,1 | 9 | 0,1 |
| Restauracje i hotele | 7,7 | 0,6 | 7,9 | 0,9 |
| Inne towary i usługi | 4,3 | 0,5 | 3,7 | 0 |
Będzie jeszcze drożej
Dr Anna Semmerling uważa, że w wyniku likwidacji w kwietniu obniżonej stawki VAT na żywność i w efekcie wzrostu pensji minimalnej w lipcu, w kolejnych miesiącach można spodziewać się ponownej podwyżki cen. Może ona wynieść ok. 5% rdr. – Nie byłby to ani wysoki, ani niski wzrost. Jeśli faktycznie utrzymałby się na ww. poziomie, to by pokazywało, że cały czas nie osiągnęliśmy poziomu stabilności cen – analizuje dr Semmerling. Do tego analitycy z UCE RESEARCH dodają, że ceny w sklepach mogą nawet nieco wyjść poza ww. poziom.
Jaka inflacja pod koniec 2024 roku i w 2025 roku?
Jak stwierdza prof. nadzw. dr hab. Sławomir Jankiewicz z Uniwersytetu WSB Merito, obecna sytuacja na rynku była prognozowana od początku br. Nie jest więc to zaskoczeniem. – W grudniu inflacja może wzrosnąć do ok. 4-5%. Spowodowane to będzie m.in. podwyżką cen energii i gazu oraz opłat dystrybucyjnych z tym związanych. Nałożą się na to wyższe koszty usług, ciepła sieciowego i paliw. Co ważne, jeszcze w 2025 roku inflacja będzie miała tendencje wzrostowe i w konsekwencji może być wyższa niż w 2024 roku – przewiduje ekspert.
Prognozy na 2026 rok
Profesor Jankiewicz dodaje również, że dopiero od 2026 roku możemy spodziewać się ponownego spadku inflacji. Ta prognoza może oczywiście się spełnić, jeśli nie nastąpi żaden negatywny scenariusz, taki jak np. recesja gospodarcza na świecie czy rozszerzenie konfliktu wojennego w Europie. Zagrożeniem dla pozytywnego scenariusza byłby także wzrost opłat lub danin, mający na celu zmniejszenie deficytu budżetowego.
– Znaczny wzrost zadłużenia Polski, do którego doprowadziła poprzednia władza, powoduje problem obecnego rządu z utrzymaniem deficytu i długu w ramach zgodnych z przepisami krajowymi i wymaganiami UE. Konieczność jego zmniejszenia może powodować szukanie dodatkowych dochodów. Warto przy tym przypomnieć, że Mateusz Morawiecki z tego samego powodu wprowadził kilkadziesiąt nowych opłat i danin lub zwiększył ich wysokość – podkreśla prof. Jankiewicz z WSB Merito.
Dyskonty walczą na ceny – co będzie jak przestaną?
Z kolei analitycy z UCE RESEARCH zauważają, że przez intensywną walkę między dyskontami w kolejnych miesiącach po odmrożeniu VAT-u ceny powinny wolniej wracać do właściwego stanu. Niemniej podwyżki o obecną stawkę ww. podatku są nieuniknione.
– Agresywna konkurencja cenowa, z jaką mamy do czynienia na rynku sprzedaży detalicznej, rzeczywiście ma wpływ na poziom i tempo wzrostu cen. Musimy jednak pamiętać, że wcześniej czy później sklepy będą chciały osiągnąć określony pułap zyskowności i przerzucą całość podatku VAT na swoich klientów. Wydaje się, że okres wakacyjny może być do tego idealnym momentem – alarmuje dr Artur Fiks z Uniwersytetu WSB Merito.
Z raportu również wynika, że w czerwcu br. na 17 monitorowanych kategorii 12 wykazało jednocyfrowy wzrost (w maju – identycznie, w kwietniu – 10, a w marcu – 8). Do tego 1 grupa produktów zaliczyła dwucyfrową podwyżkę (w maju – tak samo, w kwietniu – 2, w marcu – 1). Ponadto zanotowano 4 spadki (w maju – podobnie, w kwietniu – 5, a w marcu – 9).
Od lipca podwyżki cen prądu i gazu - to musi wpłynąć na inflację
– W okresie od kwietnia do czerwca ustabilizowała się inflacja. Dlatego właśnie większość kategorii wykazała jednocyfrowy wzrost cen, a tylko 1 grupa – dwucyfrowy. Do tego 4 kategorie staniały, podobnie jak miesiąc wcześniej. W lipcu sytuacja ta może ulec jednak zmianie w wyniku podwyżek cen energii elektrycznej i gazu – mówi dr Artur Fiks.
Podsumowując, analitycy z UCE RESEARCH, twierdzą, że utrzymujący się trend wzrostowy większości kategorii może wskazywać na to, iż retailerzy obecnie w ogóle nie myślą o obniżkach, tylko raczej – o podnoszeniu cen. I faktycznie ten proces może się dynamiczniej zacząć rozwijać właśnie w czasie wakacji, ze wskazaniem na sierpień. Drugiego większego sortu podwyżek będzie można się spodziewać dopiero przed grudniowymi świętami, o ile oczywiście na rynku pomiędzy tymi okresami nie wydarzy się nic gwałtownego, co mogłoby tę sytuację diametralnie zmienić.