Wciąż nie wiadomo kiedy renta wdowia wejdzie w życie. Na ten moment wiemy jedynie, że Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny ma sprecyzować katalog praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych. Katalog ma obejmować wszystkie możliwe warianty.
- Renta wdowia to rozwiązanie, które przewiduje, że owdowiała osoba będzie miała dwie opcje do wyboru
- Wysokość renty wdowiej po zmianach i sposób dochodzenia do pełnej wysokości świadczenia
- Zmiany w rencie wdowiej możliwe jeszcze w 2024 roku. Finansowanie jest zapewnione
- Projekt ustawy o rencie wdowiej jest w Sejmie wielu miesięcy. Kiedy wejdzie w życie jeszcze nie wiadomo
Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny pracuje już kilka miesięcy nad rentą wdowią. Ostatnia informacja jest taka, że ma zostać sprecyzowany katalogu praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych. Zmiana jest potrzebna, aby przepisy obejmowały wszystkie możliwe warianty uprawniające do renty wdowiej. Poza tym, założenia na ten moment wyglądają tak.
Renta wdowia to rozwiązanie, które przewiduje, że owdowiała osoba będzie miała dwie opcje do wyboru
Zmiany w zakresie przyznawania renty wdowiej zakłada obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej. Projekt dotyczy wprowadzenia nowej reguły zbiegu prawa do nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem renty rodzinnej, wojskowej renty rodzinnej, policyjnej renty rodzinnej lub renty rodzinnej z ubezpieczenia społecznego rolników z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi.
Ustawodawca proponuje, aby owdowiała osoba mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia. Aktualnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoją emeryturę albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.
Innymi słowy, w sytuacji zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych, wypłacana będzie renta wdowia w jednej z dwóch opcji, zależnie od dokonanego przez osobę owdowiałą wyboru, tj.:
- opcja pierwsza zakłada, że osobie uprawnionej przysługuje renta rodzinna po zmarłym małżonku, powiększona o 50% przysługującej jej emerytury, emerytury rolniczej, wojskowej, policyjnej, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, wojskowej renty inwalidzkiej albo policyjnej renty inwalidzkiej;
- opcja drugi przewiduje, że osobie uprawnionej wypłaca się emeryturę, świadczenie przedemerytalne bądź rentę powiększoną o 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
Wysokość renty wdowiej po zmianach i sposób dochodzenia do pełnej wysokości świadczenia
Pomysł jest taki, aby wysokość renty wdowiej nie przekraczała trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Aktualnie, jak wynika z komunikatu ZUS w sprawie przeciętnej emerytury, od dnia 1 marca 2024 r. miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynosi 3271,84 zł.
Projekt dotyczący renty wdowiej, nad którym trwają już od miesięcy prace w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, ma uwzględniać także sposób dochodzenia do pełnego świadczenia. Otóż na obecnym etapie legislacyjnym zaproponowano model kroczący, tj. żeby dojście do pułapu 50 proc. świadczenia nie następowało od razu, ale było stopniowe, tzn.:
- najpierw byłoby to 15 proc. tego drugiego świadczenia,
- potem wzrosłoby do poziomu 20 proc.,
- docelowo do wysokości 50 proc.
Zmiany w rencie wdowiej możliwe jeszcze w 2024 roku. Finansowanie jest zapewnione
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, że jest na ten moment techniczna i finansowa możliwość wprowadzenie renty wdowiej jeszcze w 2024 roku, ponieważ środki na ten cel zostały już zapewnione. Ministerstwo oszacowało, że w początkach działania ustawy na wypłatę świadczeń trzeba będzie przeznaczyć 8-10 mld zł rocznie. MRPiPS planuje również stworzenie do ustawy kalkulatora, na którym potencjalny beneficjent będzie mógł wyliczyć, jaki wariant połączenia świadczeń jest dla niego korzystny i jakiej kwoty może się spodziewać.
Resort przekazał ponadto, że obecnie jest około 600 tys. osób, które pobierają emeryturę i zawieszone mają renty rodzinne (czyli nie mogą ich otrzymać). MRPiPS szacuje więc, że po wejściu przepisów o rencie wdowiej większość z nich będzie chciało złożyć wniosek o wypłatę połączonych świadczeń.
Projekt ustawy o rencie wdowiej jest w Sejmie wielu miesięcy. Kiedy wejdzie w życie jeszcze nie wiadomo
Obywatelski projekt w sprawie wprowadzenia renty wdowiej powstał z inicjatywy ponad 20 organizacji, w tym Porozumienia Ogólnopolskiego Związku Zawodowego oraz z udziałem Lewicy. Dotyczy on nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Pod tym rozwiązaniem podpisało się ponad 200 tys. obywateli. dotychczasowe posiedzenia komisji i podkomisji:
- 11 kwietnia 2023: Projekt wpłynął do Sejmu - druk nr 32.
- 20 listopada 2023: Skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
- 7 lutego 2024: I czytanie na posiedzeniu Sejmu (nr posiedzenia: 5), skierowano do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Stan na 27 czerwca 2024: Projekt jest w trakcie procedowania w Sejmie. Sprawozdanie komisji druk nr 503. Obywatelski projekt ustawy został wniesiony w IX kadencji Sejmu (druk nr 3292). Na podstawie art. 4. ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli - projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Sejmu RP.