REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki partnerskie w Polsce [dwa projekty ustaw]. Rejestracja w USC, wspólny majątek i nazwisko, jedno rozliczenie PIT, dziedziczenie, zwolnienie z podatku spadkowego, renta rodzinna i inne zmiany

Związki partnerskie dla par nie tylko tej samej płci. Najwcześniej w 2025 roku. Rejestracja w USC, wspólny majątek i jedno rozliczenie PIT, dziedziczenie, zwolnienie z podatku spadkowego, renta rodzinna i inne zmiany
Związki partnerskie dla par nie tylko tej samej płci. Najwcześniej w 2025 roku. Rejestracja w USC, wspólny majątek i jedno rozliczenie PIT, dziedziczenie, zwolnienie z podatku spadkowego, renta rodzinna i inne zmiany
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 18 października 2024 r. w na stronach Rządowego Centrum Legislacji Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich i projekt ustawy wprowadzającej tą pierwszą. Celem tych ustaw jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej instytucji: rejestrowanego związku partnerskiego, dostępnego dla par tej samej płci oraz dla par różnej płci. Projekty nowych przepisów mają zostać przyjęte przez Radę Ministrów w IV. kwartale 2024 r. Na ten moment nie ma informacji o planowanym terminie wejścia w życie tych przepisów.
rozwiń >

Oba projektu zostały przygotowane przez Ministra ds. Równości.

REKLAMA

Rejestrowany związek partnerski. Kto będzie mógł zawrzeć? 

Pierwsza ustawa (o rejestrowanych związkach partnerskich) ma wprowadzić przepisy regulujące zasady zawierania i ustania rejestrowanego związku partnerskiego, prawa i obowiązki osób pozostających w rejestrowanych związkach partnerskich i stosunki majątkowe między nimi.

Rejestrowany związek partnerski będą mogły zawrzeć dwie osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci. Nie będą mogły zawrzeć związku partnerskiego osoby;
- spokrewnione, 
- pozostające w stosunku przysposobienia, 
- bez zdolności do czynności prawnych, 
- pozostające w związku partnerskim lub w małżeństwie - z wyjątkiem małżeństwa z tą samą osobą tej samej płci zawartego za granicą.

Rejestrowany związek partnerski ma wpływ na stan cywilny osoby, w związku z tym zapewnienie o braku przeszkód do jego zawarcia składa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, kierownik urzędu stanu cywilnego ocenia zdolność do jego zawarcia i dokonuje wpisu do rejestru związków partnerskich.

Osoby zamierzające zarejestrować związek partnerski będą musiały przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumenty niezbędne do zarejestrowania związku partnerskiego określone w odrębnych przepisach, w tym dokument tożsamości, zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zarejestrowanie związku partnerskiego (m.in. pokrewieństwo w linii prostej i rodzeństwo, pozostawanie w stosunku przysposobienia, brak zdolności do czynności prawnych, pozostawanie w związku partnerskim lub w małżeństwie - z wyjątkiem małżeństwa z tą samą osobą tej samej płci zawartego za granicą). Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zarejestrowanie związku partnerskiego, odmówi zarejestrowania związku partnerskiego, a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy związek partnerski może być zawarty.

Projekt ustawy zakłada też możliwość zawarcia związku partnerskiego przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula. Ten sposób zapewniać będzie dostępność tej instytucji dla obywateli polskich przebywających za granicą.

Rejestracja jako związku partnerskiego w Polsce małżeństwa homoseksualnego zawartego za granicą

Polskie przepisy pozwolą osobom, które zawarły małżeństwa z osobami tej samej płci za granicą, złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że małżeństwo zawarte za granicą wywoływać będzie w Polsce takie skutki, jakie pociąga za sobą zawarcie związku partnerskiego. Złożenie takiego oświadczenia ma być de facto formą zawarcia związku partnerskiego. Kierownik USC sporządzi na tej podstawie polski akt zawarcia związku partnerskiego. Odmienna treść oświadczenia, uwzględniająca istnienie zawartego za granicą małżeństwa, będzie jednak odzwierciedlać szczególną sytuację osób pozostających w takich małżeństwach, nieuznawanych do tej pory przez polski porządek prawny, ale uznawanych w innych porządkach i mających dla zawierających je osób istotne znaczenie emocjonalne. 
Jednocześnie regulacja ta nie dotyczy zawartych za granicą związków partnerskich (osób różnej lub tej samej płci), gdyż kwestia wywoływanych przez nie skutków prawnych uregulowana zostanie w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z 2023 r., poz. 503) odpowiednio znowelizowanej ustawą wprowadzającą. 
Nie dotyczy także zawartych za granicą małżeństw różnopłciowych – osoby pozostające w takim małżeństwie nie będą mogły zawrzeć w Polsce związku partnerskiego, gdyż nie będą go mogły zawrzeć także dwie osoby pozostające w zawartym w Polsce małżeństwie.

Związek partnerski a powinowactwo

Projektowane przepisy nie przewidują, by zawarcie związku partnerskiego kreowało stosunek powinowactwa. Zdaniem projektodawcy, brak stosunku powinowactwa w związku partnerskim wynika z odmiennego charakteru prawnego tego typu relacji w porównaniu do małżeństwa. Kwestia skutków prawnych relacji powstałej między osobą partnerską a krewnymi drugiej osoby partnerskiej w postępowaniach sądowych i administracyjnych (wyłączenie sędziego, pracownika organu itp.) zostanie uregulowana w ustawie wprowadzającej

Wspólne nazwisko

Omawiany projekt zakłada, że osoby będące w zarejestrowanym związku partnerskim mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednej z nich. Każda z osób w związku partnerskim może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiej z osób związku partnerskim. Ale nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów

Obecnie osoby w związkach nieformalnych zmieniają nazwiska na podstawie ustawy z dnia z 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1988). Zgodnie z art. 4 tej ustawy, zmiany nazwiska można dokonać „z ważnych powodów” – decyzję, czy pozostawanie w związku z osobą tej samej płci jest wystarczająco ważnym powodem uzasadniającym zmianę nazwiska, podejmuje kierownik urzędu stanu cywilnego i jest to decyzja uznaniowa. Umożliwienie złożenia oświadczenia o zmianie nazwiska przy rejestrowaniu związku partnerskiego będzie stanowić znacznie odciążenie urzędników stanu cywilnego, którzy obecnie wydają decyzje o zmianie nazwiska w samodzielnej procedurze administracyjnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Majątek

Co do majątku, to w momencie zawarcia rejestrowanego związku partnerskiego osoby wchodzące w ten związek połączy ustrój rozdzielności majątkowej. A zatem każda z osób w związku partnerskim zachowa zarówno majątek nabyty przed zawarciem związku partnerskiego, jak i majątek nabyty później. Każda z osób w związku partnerskim zarządzać ma samodzielnie swoim majątkiem.

Osoby w rejestrowanym związku partnerskim mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego (umowa majątkowa partnerska) ustanowić wspólność majątkową (wspólność partnerską) obejmującą przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka może poprzedzać zawarcie rejestrowanego związku partnerskiego. Strony zobowiązują się w tej umowie do zapewniania osobie w związku partnerskim, której dorobek był mniejszy niż dorobek drugiej osoby w związku partnerskim, możliwości żądania po ustaniu związku partnerskiego wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa. 

Ważne

Zawarcie małżeństwa przez osoby, które łączy związek partnerski, ma być jedną z przyczyn ustania związku partnerskiego. Od chwili zawarcia małżeństwa nie stosuje się do nich przepisów o związku partnerskim, lecz przepisy o małżeństwie, bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności rozwiązania związku partnerskiego. Do osób partnerskich, które zawarły małżeństwo, zastosowanie znajdą więc przepisy o małżeńskich ustrojach majątkowych. Tym samym jeżeli osoby partnerskie łączyła rozdzielność majątkowa, to zastosowanie znajdzie do nich co do zasady ustawowa wspólność majątkowa małżeńska, chyba że zawrą umowę majątkową małżeńską lub zastosowanie znajduje przymusowy ustrój majątkowy.

Szczególnej regulacji wymaga natomiast sytuacja osób w związku partnerskim, które w drodze notarialnej umowy partnerskiej ustanowiły wspólność majątkową partnerską. Z chwilą zawarcia małżeństwa przez osoby pozostające ze sobą w związku partnerskim ustanowiona między nimi wspólność majątkowa ulega przekształceniu we wspólność majątkową małżeńską, o której mowa w art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809) na zasadach określonych w art. 31 § 3 tej ustawy. Do majątku wspólnego małżeńskiego wchodzą więc w takiej sytuacji przedmioty majątkow

e wchodzące do  wspólnego majątku partnerskiego, chyba że z chwilą zawarcia małżeństwa umowa majątkowa partnerska zostałaby rozwiązana albo zawarta zostałaby umowa majątkowa małżeńska ograniczająca lub rozszerzająca wspólność ustawową, w której strony postanowiłyby inaczej.

Jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednej osobie w związku partnerskim, druga z osób w związku partnerskim będzie uprawniona do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb własnych, a także potrzeb dzieci, przepis ten stosuje się także do przedmiotów urządzenia domowego.  Prawo to wygasa po upływie 3 miesięcy od dnia rozwiązania związku partnerskiego, chyba że osoba, która pozostawała w związku partnerskim, dobrowolnie opuści zajmowane mieszkanie. Ustanowienie takiego ustawowego terminu jest konieczne ze względu na kształt procedury rozwiązania rejestrowanego związku partnerskiego. Brak bowiem w tym wypadku orzeczenia sądu, który mógłby rozstrzygnąć kwestię korzystania z mieszkania, tak jak ma to miejsce w wyroku rozwodowym. 

Związek partnerski a adopcja dzieci

Omawiane projekty ustaw nie przewiduje możliwości ani adopcji zewnętrznej, ani możliwości przysposobienia dziecka/dzieci partnera/partnerki. Osoba w rejestrowanym związku partnerskim będzie jednak uprawniona do uczestniczenia w sprawowaniu bieżącej pieczy nad wspólnie z nim zamieszkującym dzieckiem pozostającym pod władzą rodzicielską drugiej z osób w związku partnerskim i jego wychowaniu, chyba że sprzeciwi się temu którekolwiek z rodziców wykonujących władzę rodzicielską nad tym dzieckiem. Ustawa podkreśla, że uprawnienie to wiążę się z obowiązkiem kierowania się dobrem dziecka oraz poszanowaniem jego godności i praw. Zapis ten wynika przede wszystkim z tego, że ustawa powinna uwzględniać rosnącą liczbę rodzin zrekonstruowanych, w tym społeczny fakt sprawowania faktycznej pieczy nad dzieckiem przez osoby, które nie są jego rodzicami w świetle prawa ani nie przysługują im prawa i obowiązki rodzicielskie. Osoba w związku partnerskim, która uczestniczy w sprawowaniu pieczy nad małoletnim dzieckiem drugiej osoby w związku partnerskim, powinna mieć prawo do podejmowania decyzji w codziennych, bieżących sprawach dziecka.

Zakończenie rejestrowanego związku partnerskiego

Projekt ustawy przewiduje, że rejestrowany związek partnerski ustaje:
w przypadku śmierci jednej z osób w związku partnerskim; 
- uznania jednej z osób w związku partnerskim za zmarłą; 
- unieważnienia związku partnerskiego; 
- rozwiązania związku partnerskiego; 
- zawarcia małżeństwa przez osoby, które zawarły ze sobą związek partnerski. 

Ustawa reguluje, że rejestrowany związek partnerski może zostać unieważniony, jeśli doszło do zawarcia związku partnerskiego pomimo istnienia okoliczności wyłączających możliwość jego zawarcia.

Obowiązek alimentacyjny po ustaniu związku partnerskiego

Ustawa będzie zawierała zasadę, że przez rok po ustaniu związku partnerskiego byłe osoby partnerskie będą zobowiązane do wzajemnej alimentacji, jeżeli jedna z nich znajdzie się w niedostatku. Obowiązek ten dotyczył będzie sytuacji, gdy doszło do rozwiązania związku partnerskiego zarówno na mocy oświadczenia jednej ze stron jak i zgodnego oświadczenia stron. Obowiązek alimentacyjny będzie wygasał po upływie roku oraz na skutek zawarcia przez osobę uprawnioną małżeństwa lub nowego związku partnerskiego. Wygaśnięcie tego obowiązku nie będzie stanowić jednak przeszkody do wydania przez sąd rozstrzygnięcia o świadczeniach alimentacyjnych należnych za okres, w którym znajdował on zastosowanie.

Odpowiednie zastosowanie powinny znajdować przepisy KRO (kodeks rodzinny i opiekuńczy) o obowiązku alimentacyjnymi z art. 135-140 KRO art. 1441 zd. 1 KRO, który przewiduje, że zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Z ważnych powodów obowiązek alimentacyjny między osobami, których związek partnerski ustał, może mieć postać świadczenia jednorazowego, w tym polegającego na zapłacie sumy pieniężnej lub przeniesieniu prawa. Takie świadczenie może umożliwić osobie uprawnionej uzyskanie odpowiednich kwalifikacji czy też rozpoczęcie działalności gospodarczej. Tego typu „kapitalizacja” świadczenia, z natury okresowego, przewidziana została w art. 447 kodeksu cywilnego (KC).

Podatki i opłaty

REKLAMA

Projekt ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich przewiduje, że osoby w związku partnerskim są uprawnione do wspólnego opodatkowania dochodów zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF). Warunki do wspólnego opodatkowania dochodów mają być analogiczne jak w przypadku małżonków, a mianowicie dla celów złożenia wspólnego rozliczenia podatkowego osób w związku partnerskim konieczne jest istnienie wspólnoty majątkowej, a także pozostawanie w związku partnerskim przez cały rok. W przypadku osób w związkach partnerskich, które zawrą związek w trakcie trwania roku podatkowego, wspólne rozliczenie będzie możliwe pod warunkiem, że związek ten trwał do końca roku podatkowego. Projekt zakłada rozszerzenie niektórych zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego od osób fizycznych na osoby w związku partnerskich, jak przykładowo art. 21 ust. 1 pkt 58ab, pkt 59 czy pkt 59b UPDOF.

REKLAMA

W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 596, dalej jako: UPSD), projekt zakłada dodanie osób w związku partnerskim do katalogu osób uprawnionych do zwolnienia, o którym mowa w art. 4a UPSD. W ten sposób osoby żyjące w związkach partnerskich będą mogły skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania nabycia własności rzeczy i praw z tytułu dziedziczenia, darowizny, zachowku, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, nieodpłatnej renty, użytkowania czy służebności. 
Ponadto, osoby w związku partnerskim będą zaliczone do I grupy podatkowej, którą tworzą członkowie najbliższej rodziny. Zaliczenie do tej grupy spowoduje, że w przypadku braku spełnienia przesłanek do zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 4a UPSD, zastosowanie znajdzie najniższa stawka podatku od spadków i darowizn. W ten sposób osoby tworzące rejestrowane związki partnerskie zyskają prawo do korzystania z ulgi podatkowych, jak np. art. 4 ust. 1 pkt 5a) UPSD, przewidujący zwolnienie z podatku nabycia w drodze dziedziczenia prawa do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej czy art. 4 ust. pkt 9 UPSD przewidujący zwolnienie z opodatkowania wyposażenia mieszkania, mebli, dzieł sztuki, przedmiotów użytku codziennego.

Nowelizacja w obrębie podatku od spadków i darowizn przyczyni się również do oczekiwanej zmiany na gruncie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2024 r., poz. 295, dalej jako: PCC). Zaliczenie osób tworzących związki partnerskie do katalogu I grupy podatkowej, w rozumieniu UPSD, umożliwi tym osobom korzystanie ze zwolnień od podatku od czynności cywilnoprawnych przewidzianych dla osób zaliczonych do I grupy podatkowej.  Zgodnie z art. 9 pkt 10 b) PCC zwolnione są z opodatkowania pożyczki, które zostały zawarte w formie pisemnej, ale zwolnienie to przysługuje wyłącznie wtedy, jeśli pożyczka jest zawarta między osobami, o których mowa w art. 4a UPSD w przypadku spełnienia dodatkowych warunków. Dodanie więc osób tworzących związki partnerskie do katalogu osób wymienionych na gruncie art. 4a UPSD spowoduje, że osoby te będą mogły skorzystać ze zwolnienia na gruncie PCC w przypadku udzielenia pożyczki pieniężnej. 

Osoby partnerskie będą mogły także skorzystać ze zwolnienia z podatku w przypadku umowy zamiany lokalu lub budynku mieszkalnego na podstawie art. 9 pkt 5 PCC oraz umowy pożyczki, o której mowa w art. 9 pkt 10 lit. c tej ustawy, zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu – na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn, a zatem do kwoty 36.120 zł w ciągu 5 lat (bez obowiązku składania deklaracji PCC-3 oraz dokumentowania sposobu otrzymania pożyczki).

Na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361, 852) następuje zmiana brzmienia art. 48 ust. 1 tej ustawy i rozszerzenie zakresu oddziaływania przepisu także w przypadku “zawarcia związku partnerskiego”, co pozwoli na zwolnienie od podatku importu rzeczy osobistego użytku, w tym także rzeczy nowych, należących do osoby przenoszącej miejsce zamieszkania z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski w związku z zawarciem związku partnerskiego, jeżeli osoba ta miała miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę tego miejsca.

W podobnym zakresie następuje zmiana w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1542, 1598, 1723). uprawnienia i obowiązki dotyczące małżonków zostają rozszerzone na osoby w związkach partnerskich. Przykładowo zmianie ulega art. 110 ust. 2 i 3 tej ustawy w zakresie, w jakim zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony przez osobę fizyczną przybywającą z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju na pobyt stały w związku z zawarciem związku małżeńskiego albo związku partnerskiego, jeżeli łącznie są spełnione warunki, o których mowa w ust. 1, oraz przywóz następuje w okresie 2 miesięcy przed przewidywaną datą zawarcia odpowiednio związku małżeńskiego albo związku partnerskiego albo 4 miesięcy po dacie zawarcia odpowiednio tego związku małżeńskiego albo tego związku partnerskiego.

Nowelizowana jest także ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1222) poprzez dodanie w załączniku (wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia) osób w związkach partnerskich jako podmiotów uprawnionych do zwolnienia z opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

Dziedziczenie, opieka zdrowotna, zasiłki, prawo pochówku w związku partnerskim – zmiany w przepisach

W projekcie ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich, znajdą się nowe przepisy przyznające osobom w rejestrowanych związkach partnerskich prawa w obszarze opieki zdrowotnej, czy zabezpieczenia społecznego.

Rozszerzona o partnerów z rejestrowanego związku partnerskiego zostanie definicja osoby bliskiej w ustawie z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. A właśnie osobom bliskim udzielane są informacje na temat pacjenta i jego stanu zdrowia w placówkach medycznych.

Partnerom w rejestrowanym związku partnerskim zostanie przyznane prawo pochówku partnera (na równi z rodziną) w ustawie z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych.

Ustawa ta wprowadzi zmiany w kodeksie cywilnym pozwalające na dziedziczenie ustawowe po zmarłej partnerce lub zmarłym partnerze.

Dodatkowo w przepisach pojawią się:
- możliwość objęcia partnerki lub partnera ubezpieczeniem zdrowotnym, 
- możliwość reprezentowania partnerki lub partnera przed urzędami i sądami, 
- prawo do renty rodzinnej, zasiłku pogrzebowego - w przypadku śmierci partnerki lub partnera i 
- prawo do zasiłku opiekuńczego w przypadku konieczności sprawowania opieki nad chorą partnerką lub chorym partnerem.

Zasiłki rodzinne

Ustawa wprowadzająca ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich zapewni objęcie osób w związku partnerskim oraz  dzieci wychowywanych wspólnie w takim związku (a będących w świetle polskiego prawa dzieckiem jednej z osób w związku partnerskim) definicją rodziny z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Pozwoli to na właściwie i odzwierciedlające faktyczną sytuację danej rodziny obliczanie wysokości zasiłku rodzinnego. Pozwoli to także zastosować do rodzin tworzonych przez osoby w związku partnerskim definicję rodziny wielodzietnej, a także – po odpowiednich zmianach – ustawę z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2024 r., poz. 858). W konsekwencji osoby w związku partnerskim wychowujące dzieci nie będące w świetle prawa ich wspólnymi dziećmi nie będą mogły korzystać z uprawnień dla osób samotnie wychowujących dziecko.

 

Wykonanie wyroku ETPCz

Omawiane przepisy mają być też wykonaniem wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 12 grudnia 2023 r. w sprawie Przybyszewska i inni przeciwko Polsce. W tym wyroku ETPCz stwierdził naruszenie przez Polskę art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, tj. prawo do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego. Wyrok ten zobowiązał Polskę do wdrożenia przepisów pozwalających parom tej samej płci odpowiednie uznanie i ochronę ich związku. Ochrona par tej samej płci powinna być „odpowiednia” i zapewniać prawo do wsparcia materialnego, odnosić się do podatków i dziedziczenia, a także nakładać na partnerki i partnerów prawa i obowiązki w zakresie wzajemnej pomocy.

Coraz mniej małżeństw a więcej związków nieformalnych

W uzasadnieniu omawianych założeń wskazano, że z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku wynika, że w Polsce spada liczba małżeństw, ale rośnie liczba związków nieformalnych: w 2011 roku było ich 316,5 tys., a w 2021 – 552,8 tys. Rośnie też liczba małżeństw bez dzieci - w ciągu dekady liczba małżeństw z dziećmi zmniejszyła się z 41,8% ogółu rodzin do zaledwie 22,3%. Statystyki pokazują więc wyraźnie, że coraz więcej rodzin w Polsce to osoby pozostające w związkach nieformalnych. Zdaniem odpowiedzialnej za te projekty Katarzyny Kotuli, Ministry do spraw Równości, niewątpliwie istnieje potrzeba społeczna zwiększenia ochrony prawnej rodzin tworzonych przez pary tej samej i różnej płci, które nie zawierają małżeństw.

Od kiedy nowe przepisy o związkach partnerskich?

Projekty obu ww. nowych ustaw mają zostać przyjęte przez Radę Ministrów w IV. kwartale 2024 r. Na ten moment nie ma informacji o planowanym terminie wejścia w życie tych przepisów. Należy się spodziewać, że termin ten zostanie wyznaczony w I połowie 2025 roku – o ile obecna koalicja rządowa dojdzie do porozumienia odnośnie treści tych ustaw. Oczywiście wiele zależy też od Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który swego czasu proponował koncepcję rozszerzenia statusu osoby najbliższej. Natomiast Prezydent Duda nie składał żadnych deklaracji odnośnie przepisów dot. związków partnerskich. Warto też wskazać, że druga (i ostatnia) kadencja obecnego Prezydenta RP rozpoczęła się 6 sierpnia 2020 r. i trwa 5 lat. W przyszłym roku czekają więc nas wybory nowego Prezydenta.

Czy projekt ws. związków partnerskich jest projektem rządowym?

O tym, że opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich oraz projekt wprowadzający tę ustawę nie są projektami rządowymi, mówią politycy PSL.

Zdaniem posła PSL Marka Sawickiego, na razie mowa po prostu o projektach przygotowanych przez ministrę ds. równości Katarzynę Kotulę (Lewica). "Jak będą one po konsultacjach międzyresortowych i zostaną przez Radę Ministrów przyjęte, to wtedy będą rządowe" - ocenił. W podobnym tonie wypowiadał się również inny przedstawiciel tej partii, wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski. "Pani minister Kotula powiedziała, że nareszcie mamy ustawę rządową, ale nie jest to ustawa rządowa, bo ona na razie zawisła na stronach RCL-u. Tak samo, jak na stronach RCL-u wisi ustawa o kredycie 0 procent" - mówił Zgorzelski w niedzielę w TVN24.

Pytana przez PAP o te uwagi, prezes RCL Joanna Knapińska podkreśliła, że projekty, których inicjatorem jest ministra ds. równości, są projektami rządowymi. Zaznaczyła również, że oprócz projektów procedowanych w trybie przyspieszonym wszystkie projekty rządowe "rozpoczynają swój bieg właśnie od wpisania do Rządowego Procesu Legislacyjnego" - czyli elektronicznego systemu administrowanego przez RCL, który przedstawia prace rządu.

"To czy na dalszym etapie procesu legislacyjnego będą rozbieżności, nie świadczy o tym, czy projekt jest rządowy, czy nie (...) Tutaj projekt został wniesiony przez ministra-członka Rady Ministrów, został wpisany do tzw. RPL i rozpoczyna swój rządowy bieg. To naturalna ścieżka dla takich projektów" - podkreśliła Knapińska.

Prezes RCL potwierdziła tym samym stanowisko przedstawiane m.in. przez posłów Lewicy, którzy podkreślali, że - niezależnie od ewentualnych wątpliwości dotyczących treści - projekt przygotowany przez członka Rady Ministrów jest projektem rządowym. "Aby minister mógł przygotowywać projekt rządowy, musi mieć akceptację i wstępną zgodę Prezesa Rady Ministrów. I taka zgoda pana premiera Tuska w tym zakresie była" - powiedział 21 października 2024 r. dziennikarzom poseł Tomasz Trela.

Źródła:
Projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich;
Projekt ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
System kaucyjny dopiero od 1 października 2025 r. Przedsiębiorcy nie są gotowi, a przepisy trzeba doprecyzować

W Sejmie trwają prace, które mają na celu przesunięcie startu systemu kaucyjnego na 1 października 2025 r. Projekt ustawy w tej sprawie, poza zmianą terminu startu kaucji, wprowadza szereg zmian usprawniających działanie tego systemu.

Właściciele mieszkań nie będą mogli chronić się przed ptakami [Projekt ustawy]

Właściciele mieszkań nie będą mogli chronić się przed ptakami. Już jutro posłowie zajmą się propozycją nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt. Co zakłada projekt nowelizacji? Jakie przepisy regulują ochronę ptaków w Polsce?

MSWiA i policjanci: Też chcą mieć odprawę mieszkaniową. W wojsku to 248 000 zł (średnio). W 2023 r. żołnierze dostali tak 1 mld zł

Policja też chce mieć odprawę mieszkaniową: 250 000 zł dla kilku tysięcy policjantów? Jak w 2023 r. średnio 238 000 zł w wojsku dla żołnierzy 

6246,13 zł brutto miesięcznie dla seniorów od 1 stycznia 2025 r. Kto je otrzyma?

W dniu 13 listopada br. Prezydent podpisał ustawę, na podstawie której, seniorom, którzy ukończyli 100 rok życia – przyznawane będzie świadczenie honorowe w wysokości 6246,13 zł brutto miesięcznie, finansowane przez budżet państwa. Przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Piecza zastępcza. Od 15 stycznia 2025 r. szykują się zmiany. Centralny Rejestr Pieczy Zastępczej. [Projekt ustawy]

Piecza zastępcza od 15 stycznia 2025 r. Centralny Rejestr Pieczy Zastępczej. [Projekt ustawy]. Co się zmieni 15 stycznia 2025 r. ? Czym jest system pieczy zastępczej oraz Centralny Rejestr Pieczy Zastępczej?

Polacy rzadko spisują testament. Dlaczego tak się dzieje?

Aż 90% Polaków nie sporządziło testamentu, a wśród seniorów zaledwie co szósta osoba zadbała o formalne przekazanie majątku. Wyniki badania ZPF i IRG SGH pokazują, że wiele osób nie widzi takiej potrzeby lub nie wie, jak to zrobić. To wyraźny sygnał, że brakuje edukacji na temat planowania przyszłości finansowej.

Wielki QUIZ z filozofii. 20/20 tylko dla prawdziwych myślicieli
Filozofia to w dosłownym tłumaczeniu z greki "umiłowanie mądrości", czyli nieustanne dążenie do wiedzy. Czymże innym jest rozwiązywanie quizów? Uda się albo się nie uda uzyskać komplet punktów - oto jest pytanie...
Właściciele zwierząt uważajcie! Obowiązkowa kastracja i chipowanie [Projekt ustawy]

Właściciele zwierząt uważajcie! Obowiązkowa kastracja i chipowanie. Kto będzie ponosił koszty kastracji i oznakowania psów i kotów? W piątek pierwsze czytanie obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy.

REKLAMA

Renta wdowia – wnioski ERWD od stycznia 2025 roku. ZUS: wniosek ERR o rentę rodzinną już w 2024 roku

ZUS informuje, że od 1 stycznia 2025 roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki. Kto nie ma jeszcze przyznanej renty rodzinnej może złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w 2024 roku. Osobie bez prawa do renty rodzinnej ZUS nie przyzna renty wdowiej.

Darowizna firmy dziecku. Czy jest opodatkowana VAT, jeżeli przekazującym jest rodzic?

Przekazanie firmy w formie darowizny, przy zachowaniu warunków kontynuacji działalności przez obdarowanego, może korzystać z wyłączenia z VAT. Kluczowe jest, aby przekazywane składniki majątkowe stanowiły kompletne przedsiębiorstwo, a obdarowany zamierzał kontynuować działalność firmy z wykorzystaniem otrzymanych zasobów.

REKLAMA