Projekt ustawy dotyczący renty wdowiej aktualnie przechodzi przez Sejmową Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Posłowie zdecydowali o wprowadzeniu do niego poprawek. Chodzi o sprecyzowanie katalogu praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych.
- Maksymalna wysokość renty wdowiej będzie zależała od przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS
- Renta wdowia w początkowym okresie ma być dostępna w modelu kroczącym
- Aktualne regulacje i proponowane zmiany w rencie wdowiej – różnice w prawie do świadczeń
- Projekt ustawy o rencie wdowiej jest w Sejmie od ponad rok, są jednak nadzieje, że wejdzie w 2024 roku
Na jakim etapie jest projekt dotyczący wprowadzenia renty wdowiej? Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, na posiedzeniu w dniu 27 czerwca, szczegółowo rozpatrzyła przepisy projektu i zdecydowała o wprowadzeniu do niego poprawek. Poprawki wnioskodawców, które przejęła szefowa komisji Katarzyna Ueberhan są związane m.in. z koniecznością pełnego uregulowania zaproponowanego zbiegu świadczeń. Chodzi o sprecyzowanie katalogu praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych. Ministerstwo postulowało, że zmiana jest potrzebna, by przepisy obejmowały wszystkie możliwe warianty uprawniające do świadczenia. Wcześniej, 22 maja, komisja przeprowadziła debatę nad projektem. Co już wiemy o rencie wdowiej?
Maksymalna wysokość renty wdowiej będzie zależała od przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS
Obywatelski projekt w sprawie wprowadzenia renty wdowiej powstał z inicjatywy ponad 20 organizacji, w tym Porozumienia Ogólnopolskiego Związku Zawodowego oraz z udziałem Lewicy. Dotyczy on nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Pod tym rozwiązaniem podpisało się ponad 200 tys. obywateli. Celem projektu jest wprowadzenie nowej reguły, która umożliwi połączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Opracowywane zmiany, na obecnym etapie, zakładają, że wysokość renty wdowiej nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS, co aktualnie oznacza limit około 9815,52 zł.
Renta wdowia ma być dostępna w dwóch wariantach, co pozwoli beneficjentom na wybór korzystniejszej opcji. Pierwszy wariant przewiduje dodanie 50% przysługującej emerytury do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, natomiast drugi wariant zakłada dodanie 50% renty rodzinnej do otrzymywanej emerytury lub innego świadczenia. Dla ułatwienia podjęcia decyzji Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej proponuje wprowadzenie specjalnego kalkulatora, który pomoże potencjalnym beneficjentom oszacować korzyści wynikające z obu wariantów.
Renta wdowia w początkowym okresie ma być dostępna w modelu kroczącym
Renta wdowia nie będzie w pełnej wysokości dostępna od razu – przewidziano model kroczący, który zakłada stopniowe dochodzenie do pełnej kwoty świadczenia. Na początku wdrożenia wypłacane będzie 15% dodatkowego świadczenia, które z czasem wzrośnie do 20%, aż w końcu osiągnie docelowe 50%. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że środki na wprowadzenie renty wdowiej są już zabezpieczone, a samo świadczenie może być dostępne jeszcze w 2024 roku.
Projekt ustawy przewiduje znaczne wydatki, szacowane na 8-10 miliardów złotych rocznie. Około 600 tysięcy osób, które obecnie pobierają emerytury i mają zawieszone renty rodzinne, może być zainteresowanych nowymi przepisami. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że projekt renty wdowiej jest odpowiedzią na rosnącą liczbę jednoosobowych gospodarstw emeryckich i zmieniające się potrzeby demograficzne polskiego społeczeństwa, co również jest zgodne z umową koalicyjną rządzącej większości.
Aktualne regulacje i proponowane zmiany w rencie wdowiej – różnice w prawie do świadczeń
Obecnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Oznacza to, że po śmierci małżonka osoba owdowiała może albo zachować swoją emeryturę, albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym. Proponowane zmiany w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadzają znaczącą różnicę, umożliwiając połączenie renty rodzinnej z własnym świadczeniem emerytalnym.
Nowe przepisy pozwolą owdowiałym osobom na otrzymywanie renty rodzinnej powiększonej o 50% ich własnej emerytury, lub odwrotnie – własnej emerytury powiększonej o 50% renty rodzinnej. Ta innowacja ma na celu poprawę sytuacji finansowej seniorów po stracie współmałżonka, eliminując konieczność wyboru jednego świadczenia. Dzięki temu osoby starsze zyskają większą stabilność finansową, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby jednoosobowych gospodarstw emeryckich w Polsce.
Wprowadzenie renty wdowiej w proponowanej formie - według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - stanowi odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczne i demograficzne. Projekt ustawy dąży do zapewnienia godnych warunków życia seniorom, co jest zgodne z deklaracjami rządzącej koalicji. Umożliwienie łączenia świadczeń emerytalno-rentowych to krok w stronę większej elastyczności i wsparcia finansowego dla osób, które tracą współmałżonka, co w efekcie ma poprawić jakość ich życia.
Projekt ustawy o rencie wdowiej jest w Sejmie od ponad rok, są jednak nadzieje, że wejdzie w 2024 roku
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej wprowadza nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Dotyczy to rent rodzinnych (wdowich), wojskowych, policyjnych oraz z ubezpieczenia społecznego rolników. Posiedzenia komisji i podkomisji:
- 11 kwietnia 2023: Projekt wpłynął do Sejmu - druk nr 32.
- 20 listopada 2023: Skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
- 7 lutego 2024: I czytanie na posiedzeniu Sejmu (nr posiedzenia: 5), skierowano do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Stan na 27 czerwca 2024: Projekt jest w trakcie procedowania w Sejmie. Sprawozdanie komisji druk nr 503. Obywatelski projekt ustawy został wniesiony w IX kadencji Sejmu (druk nr 3292). Na podstawie art. 4. ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli - projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Sejmu RP.