Sąd: Nie zawsze 25 i 30 lat dla zasiedzenia. Dla państwa i gminy są wyjątki

• Sąd: zasiedzenie nieruchomości państwowych i gminy. Jak gmina może zablokować zasiedzenie swojej działki?
• Zasiedzenie a podatek od nieruchomości
• Jak gmina może się bronić przed zasiedzeniem?
• Zasiedzenie od 1990 r.

Państwo albo gmina ma obowiązek kontrolowania nieruchomości  czy nie znajduje się ona w bezumownym posiadaniu, które może doprowadzić do zasiedzenia. Jeżeli tego nie zrobi, to możliwe jest zasiedzenie.

Sąd: zasiedzenie nieruchomości państwowych i gminy. Jak gmina może zablokować zasiedzenie swojej działki?

Nawet w sytuacji, w której samoistny posiadacz w złej wierze zwraca się do właściciela lub innej osoby, którą uważa za właściciela, z ofertą nabycia własności posiadanej rzeczy w drodze umowy, jego posiadanie nie traci przymiotu samoistności, chyba że z innych okoliczności wynika, że rezygnuje z samodzielnego i niezależnego od woli innej osoby władania rzeczą.” Dlatego też fakt, że uzyskano wiedzę, że nie są właścicielami działki pozostaje bez znaczenia dla przyjęcia samoistności posiadania.

Zasiedzenie a podatek od nieruchomości

Bez znaczenia dla przyjęcia samoistności posiadania (i zasiedzenia) pozostaje też fakt, że wnioskodawcy nie płacili podatku od nieruchomości. Płacenie podatków nie jest ani warunkiem koniecznym, ani wystarczającym do wykazania samoistnego posiadania nieruchomości ( Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 listopada 2010 r., IV SA/Po 497/10, LEX nr 1098400 ). Płacenie podatku od nieruchomości może, lecz nie musi być czynnikiem wskazującym na samoistność posiadania. Istotne jest faktyczne, samodzielne władztwo nad nieruchomością i zamiar władania rzeczą dla siebie.

Jak gmina może się bronić przed zasiedzeniem?

Bieg zasiedzenia można przerwać. Sięgamy do art. 175 k.c., który stanowi: Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń. Do przerwy biegu zasiedzenia potrzebna jest więc czynność właściciela (np. gminy) o następujących cechach:

1) skierowana przeciwko posiadaczowi (cel: odzyskać prawo własności), 

2) zamanifestowanie prawa własności np.:

• bezpośrednie przeciwstawienie się posiadaniu nieruchomości, 
• powództwo petytoryjne (windykacyjne lub negatoryjne), 
• inne czynności materialnoprawne i procesowe, prowadzące do dochodzenia lub ustalenia prawa własności na drodze sądowej lub przed innym właściwym organem. 

WAŻNE! Nawet jak gmina ogłosi przetarg na działkę, która jest w procedurze zasiedzenia, to nie ma dla niej znaczenia. Przeprowadzenie procedury przetargowej nie prowadzi do przerwy biegu zasiedzenia. Nie jest to bowiem czynność o której mowa w art. 123 k.c. skierowana przeciwko posiadaczowi i zmierzająca do unicestwienia biegnącego zasiedzenia.

Zasiedzenie od 1990 r.

W październiku 1990 r. weszła ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – kodeks cywilny (Dz.U. z 1990 r. Nr 55 poz. 321). Uchyliła przepisy wyłączające możliwość nabycia przez zasiedzenie nieruchomości państwowych. Zgodnie z przepisem art. 10 ustawy, jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. 

Przykład 

Zasiedzenie rozpoczęło się 7 lipca 1983 r. 30 letni termin zasiedzenia w niniejszej sprawie rozpoczyna swój bieg od 1 października 1990 r. ale został skrócony o czas posiadania istniejący przed tą datą, czyli o okres od dnia 7 lipca 1983 r. do dnia 30 września 1989 r. Dlatego termin zasiedzenia przez wnioskodawców upłynął z dniem 8 lipca 2013 r.

Źródło: I Ns 289/20 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Kwidzynie z 2021-01-28