Gdzie konieczny paszport a gdzie wystarczy dowód osobisty? Wakacje za granicą dorosłych i dzieci 2024. Co z prawem jazdy, ubezpieczeniem?

• Jakie dokumenty trzeba mieć przy sobie w czasie podróży poza granice Polski
• Zagraniczna podróż samochodem - niezbędne dokumenty
• Dziecko (osoba niepełnoletnia) w podróży zagranicznej - dokumenty

Jakie dokumenty trzeba mieć przy sobie w czasie podróży poza granice Polski

Krajowa Administracja Skarbowa radzi, aby przed podróżą związaną z przekraczaniem granicy państwowej RP (stanowiącej zarówno „granicę zewnętrzną” jak również „granicę wewnętrzną UE”) sprawdzić posiadanie wymaganych do tego celu dokumentów poświadczających tożsamość i obywatelstwo, czyli odpowiednio: ważnego dokumentu paszportowego lub dowodu osobistego.

Polski dowód osobisty uprawnia tylko do przekraczania granic:
• państw członkowskich Unii Europejskiej (UE): Austrii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, (Polski), Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier, Włoch;
• państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG): Islandii, Lichtensteinu, Norwegii (włączonych do strefy Schengen);
• Konfederacji Szwajcarskiej/Szwajcarii – nie przynależącej ani do UE, ani do EOG, ale włączonej do strefy Schengen i respektującej w kwestii swobody przemieszczania się osób postanowienia jednej z umów sektorowych zawartych z UE;
• tych państw trzecich, które zdecydowały się na zwolnienie obywateli RP z obowiązku legitymowania się paszportami podczas przekraczania ich granic: tj. do: Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Gruzji, Kosowa, Macedonii, Mołdawii, Serbii, Turcji oraz do Wielkiej Brytanii w okresie do 31 grudnia 2025 r. ale dot. to tylko osób posiadających status osiedleńca w tym kraju.

W pozostałych państwach trzeba mieć przy sobie paszport i ew. inne dokumenty - np. wizę.

Zagraniczna podróż samochodem - niezbędne dokumenty

Przekraczając granicę państwa pojazdem (samochodem, motocyklem), kierowca musi posiadać prawo jazdy, dowód rejestracyjny oraz dowód zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego.
Jeżeli pojazd nie jest własnością podróżnego, należy upewnić się, czy kraj docelowy i państwa tranzytowe nie wymagają specjalnego pisemnego upoważnienia od właściciela pojazdu.

Podróżując samochodem poza UE, należy zaopatrzyć się dodatkowo w tzw. Zieloną Kartę, czyli międzynarodowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej lub wykupić tzw. ubezpieczenie graniczne. Gdy podróżuje się do państw członkowskich UE warto zaopatrzyć się w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która uprawnia
do podstawowego leczenia na terytorium UE. 

Niezależnie od posiadania takiej Karty, rekomenduje się zawarcie umowy o dodatkowe indywidualne ubezpieczenie kosztów leczenia.

Planując podróż do krajów zwłaszcza tzw. egzotycznych, należy także upewnić się, co do ewentualnych wymogów sanitarnych/zdrowotnych (specjalnych szczepień profilaktycznych, konieczności posiadania międzynarodowej książeczki zdrowia).

Dziecko (osoba niepełnoletnia) w podróży zagranicznej - dokumenty

W polskim prawie dokumentem uprawniającym osobę niepełnoletnią (dziecko) do przekroczenia granicy jest przede wszystkim ważny „dokument paszportowy”. Z mocy ustawy uprawnia posiadacza do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej.

„Dowód osobisty” – dokument, który potwierdza tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium RP oraz innych państw członkowskich UE, państw EOG nienależących do UE oraz państw niebędących stronami umowy o EOG. Każdy z obywateli może na jego podstawie korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez
te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic.

Podróż dziecka z rodzicem lub prawowitym opiekunem prawnym

Polski ustawodawca nie przewidział w odniesieniu do małoletnich obowiązku posiadania innych dodatkowych dokumentów niż wyżej wymienione. Wymóg uzyskania zgody rodziców lub opiekunów prawnych na wyjazd dziecka za granicę został ustanowiony na etapie składania wniosków o wydanie dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy (zwłaszcza
paszportu). 

Straż Graniczna nie żąda dodatkowych zgód/pełnomocnictw od drugiego z rodziców w przypadku podróży małoletniego pod opieką tylko jednego z rodziców lub osób sprawujących nad nim pieczę rodzicielską i posiadania ważnego/uprawniającego do przekroczenia granicy dokumentu.

Podróż osoby niepełnoletniej samodzielnie lub w towarzystwie osób trzecich, które nie są jej rodzicami lub opiekunami prawnymi

W polski prawie nie ma obowiązku posiadania specjalnych, ujednoliconych wzorów formularzy typu upoważnienie, pełnomocnictwo notarialne, czy też katalogu informacji jakie w takich dokumentach miałyby się znaleźć, i które trzeba okazać funkcjonariuszom SG. Dotyczy to osób niepełnoletnich, które podróżują poza granicami RP w towarzystwie tylko jednego z rodziców, samodzielnie, bądź z osobami trzecimi, które nie są ich rodzicami lub opiekunami prawnymi – osobami sprawującymi nad nimi pieczę.

Mając na uwadze „dobro dziecka”, Straż Graniczna przed wyrażeniem zgody na przekroczenie przez nie granicy jest zobowiązana do dokonywania szczegółowych kontroli. W celu potwierdzenia czy małoletni podróżujący samodzielnie lub osoby trzecie towarzyszące małoletnim mają na to zgodę/pełnomocnictwo osób sprawujących nad nimi prawną
opiekę rodzicielską, także podróż ta odbywa się za ich wiedzą i aprobatą. Aby uniknąć przedłużonych procedur kontrolnych, nieporozumień, skarg, a nawet braku zgody na przekroczenie granicy(!) – należy pamiętać, że ciężar udokumentowania i uwiarygodnienia takich faktów spoczywa po stronie zainteresowanych.

Przydatne informacje na temat:
• zasad, procedur administracyjnych na terenie RP w zakresie uzyskiwania m.in. dla osób niepełnoletnich – polskich dokumentów paszportowych, dowodów osobistych – można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela
• zasad wjazdu, pobytu, posiadania dokumentów niezbędnych do podróży w innych państwach docelowych (np. paszport, wiza lub dowód osobisty), w tym także spełnienia szczególnych wymogów w przypadku podróży osób małoletnich – należy sprawdzić na stronie: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych.

Przed podróżą zagraniczną warto też odwiedzić stronę granica.gov.pl.

Źródło: Poradnik turystyczny 2024.