Sejm pracuje nad wprowadzeniem renty wdowiej, modyfikując przepisy dotyczące emerytur i rent z FUS. Obywatelski projekt ustawy ma na celu umożliwienie połączenia renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Planowane zmiany przewidują, że renta wdowia nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury z ZUS. Nowa renta wdowia będzie dostępna w dwóch wariantach.
- Prace nad rentą wdowią – nowe zasady i wysokość świadczenia
- Wdrożenie modelu kroczącego i ocena kosztów wdrożenia renty wdowiej
- Aktualne przepisy i proponowane zmiany w rencie wdowiej – różnice w prawie do świadczeń
- Przebieg procesu legislacyjnego projektu ustawy o rencie wdowiej
Prace nad rentą wdowią – nowe zasady i wysokość świadczenia
Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny aktualnie pracuje nad wprowadzeniem renty wdowiej, modyfikując obowiązujące przepisy dotyczące emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Celem obywatelskiego projektu ustawy jest wprowadzenie nowej reguły, która umożliwi połączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Planowane zmiany zakładają, że wysokość renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności przeciętnej emerytury wypłacanej przez ZUS, co aktualnie oznacza limit około 9815,52 zł.
Nowa renta wdowia ma być dostępna w dwóch wariantach, co pozwoli beneficjentom na wybór korzystniejszej opcji. Pierwszy wariant przewiduje dodanie 50% przysługującej emerytury do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, natomiast drugi wariant zakłada dodanie 50% renty rodzinnej do otrzymywanej emerytury lub innego świadczenia. Dla ułatwienia podjęcia decyzji Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej proponuje wprowadzenie specjalnego kalkulatora, który pomoże potencjalnym beneficjentom oszacować korzyści wynikające z obu wariantów.
Wdrożenie modelu kroczącego i ocena kosztów wdrożenia renty wdowiej
Renta wdowia nie będzie w pełnej wysokości dostępna od razu – przewidziano model kroczący, który zakłada stopniowe dochodzenie do pełnej kwoty świadczenia. Na początku wdrożenia wypłacane będzie 15% dodatkowego świadczenia, które z czasem wzrośnie do 20%, aż w końcu osiągnie docelowe 50%. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że środki na wprowadzenie renty wdowiej są już zabezpieczone, a samo świadczenie może być dostępne jeszcze w 2024 roku.
Projekt ustawy przewiduje znaczne wydatki, szacowane na 8-10 miliardów złotych rocznie. Około 600 tysięcy osób, które obecnie pobierają emerytury i mają zawieszone renty rodzinne, może być zainteresowanych nowymi przepisami. Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że projekt renty wdowiej jest odpowiedzią na rosnącą liczbę jednoosobowych gospodarstw emeryckich i zmieniające się potrzeby demograficzne polskiego społeczeństwa, co również jest zgodne z umową koalicyjną rządzącej większości.
Aktualne przepisy i proponowane zmiany w rencie wdowiej – różnice w prawie do świadczeń
Obecnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Oznacza to, że po śmierci małżonka osoba owdowiała może albo zachować swoją emeryturę, albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym. Proponowane zmiany w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadzają znaczącą różnicę, umożliwiając połączenie renty rodzinnej z własnym świadczeniem emerytalnym.
Nowe przepisy pozwolą owdowiałym osobom na otrzymywanie renty rodzinnej powiększonej o 50% ich własnej emerytury, lub odwrotnie – własnej emerytury powiększonej o 50% renty rodzinnej. Ta innowacja ma na celu poprawę sytuacji finansowej seniorów po stracie współmałżonka, eliminując konieczność wyboru jednego świadczenia. Dzięki temu osoby starsze zyskają większą stabilność finansową, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby jednoosobowych gospodarstw emeryckich w Polsce.
Wprowadzenie renty wdowiej w proponowanej formie - według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - stanowi odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczne i demograficzne. Projekt ustawy dąży do zapewnienia godnych warunków życia seniorom, co jest zgodne z deklaracjami rządzącej koalicji. Umożliwienie łączenia świadczeń emerytalno-rentowych to krok w stronę większej elastyczności i wsparcia finansowego dla osób, które tracą współmałżonka, co w efekcie ma poprawić jakość ich życia.
Przebieg procesu legislacyjnego projektu ustawy o rencie wdowiej
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej wprowadza nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Dotyczy to rent rodzinnych (wdowich), wojskowych, policyjnych oraz z ubezpieczenia społecznego rolników. Posiedzenia komisji i podkomisji:
- 11 kwietnia 2023: Projekt wpłynął do Sejmu - druk nr 32.
- 20 listopada 2023: Skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
- 7 lutego 2024: I czytanie na posiedzeniu Sejmu (nr posiedzenia: 5), skierowano do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Stan na 10 czerwca 2024: Projekt jest w trakcie procedowania w Sejmie. Projekt został wniesiony w IX kadencji Sejmu (druk nr 3292) i jest rozpatrywany zgodnie z art. 4. ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli - projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Sejmu RP.