Net-billing będzie bardziej opłacalny? Zmiany w rozliczaniu fotowoltaiki od 1 lipca 2024 r. Dodatkowo prawo zmiany systemu rozliczeń

• Rozliczanie prądu z OZE (w tym fotowoltaiki). Co się zmieni od 1 lipca 2024 r.?
• Pojawi się możliwość zmiany systemu rozliczeń energii elektrycznej z OZE (np. fotowoltaiki)
• Zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego
• Rozliczenie nadwyżek energii z systemu net-metering 
• Korekta rynkowej ceny energii 
• Rozliczanie energii w systemie net-blilling. Na czym polega?
• Skrócenie terminów trwania procedur instalacji OZE
• Przesunięcie wejścia w życie przepisów dotyczących instytucji prosumenta wirtualnego OZE
• Wejście w życie nowych przepisów

Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, który przygotował 27 maja 2024 r. Minister Klimatu i Środowiska.

Rozliczanie prądu z OZE (w tym fotowoltaiki). Co się zmieni od 1 lipca 2024 r.?

Aktualnie obowiązujący art. 4b ust. 1 ustawy OZE przewiduje, że do dnia 30 czerwca 2024 r., wyliczenie wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej i prosumenta zbiorowego energii odnawialnej, zapisanej na depozycie prosumenckim, odbywa się według rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej (RCEm). Natomiast od dnia 1 lipca 2024 r. wartość tej energii będzie wyliczana w oparciu o rynkową cenę energii elektrycznej (RCE). 

Aby zwiększyć opłacalność rozliczeń prosumentów w systemie net-billing Minister Klimatu i Środowiska zaproponował w omawianym projekcie ustawy modyfikację ww. przepisów w ustawie OZE, polegającą na możliwości dalszego rozliczania w oparciu o RCEm prosumentów, którzy byli w ten sposób rozliczani przed dniem 1 lipca 2024 r. 

Pojawi się możliwość zmiany systemu rozliczeń energii elektrycznej z OZE (np. fotowoltaiki)

Prosumenci będą jednak mogli, składając oświadczenie sprzedawcy, zmienić sposób rozliczeń na rozliczenie w oparciu o rynkową cenę energii elektrycznej obowiązującą w okresach rozliczenia niezbilansowania. 

Zachętą do zmiany systemu rozliczenia będzie możliwość zwiększenia wartości zwrotu niewykorzystanych przez prosumenta środków za wprowadzoną do sieci energię elektryczną w okresie kolejnych 12 miesięcy (tzw. nadpłaty) do 30%. 

Ale gdy prosument zdecyduje się nadal stosować dotychczasowy sposób rozliczeń, wysokość zwrotu jego nadpłaty nie ulegnie podwyższeniu i jak dotychczas będzie wynosić do 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego

Ponadto omawiana nowelizacja ma wprowadzić w art. 4c w ust 4 ustawy OZE zmianę mechanizmu rozliczeń prosumentów w systemie net-billing poprzez zwiększenie wartości depozytu prosumenckiego dotyczącego danego miesiąca kalendarzowego o współczynnik korekcyjny 1,23 i jej przyporządkowanie do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym. 
Skutkiem tej zmiany będzie wzrost opłacalności rozliczeń w systemie net-billing, poprzez zmniejszenie różnicy między rynkową ceną energii dla prosumenta energii odnawialnej, a oferowaną stawką z taryfy operatora. 

Wyżej opisane zmiany nie będą miały wpływu na pozostałych odbiorców energii, gdyż dotyczą rozliczeń prosumenta ze spółką obrotu za wprowadzoną przez niego do sieci elektroenergetycznej energię elektryczną i pobraną przez niego z sieci w czasie, gdy mikroinstalacja jej nie wytwarza. 

MKiŚ wskazuje, że na podstawie art. 4 ust. 6 pkt 6 ustawy OZE, po upływie 12 miesięcy od przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane przez prosumenta środki umarza się.

Rozliczenie nadwyżek energii z systemu net-metering 

Dodatkowo, z powodu braku jednoznacznego sposobu rozliczenia nadwyżek energii z systemu net-metering proponuje się wprowadzenie zmiany art. 4c ust. 9 ustawy OZE. Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie, w przypadku zmiany systemu rozliczania wprowadzonej energii do sieci, do konta prosumenta zostanie doliczona wartość energii elektrycznej wytworzonej i niezużytej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej, który korzystał z rozliczenia w systemie net-metering. Wartość tej energii będzie ustalana na podstawie średniej miesięcznej ceny rynkowej obowiązującej dla miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym prosument kończy rozliczanie się w oparciu o system rozliczeń net-metering. Uregulowanie tej kwestii pozwoli na sprawiedliwą zmianę systemu rozliczania.

Korygowanie danych pomiarowych w związku z rozliczeniem ceny RCEm jest możliwe przez kolejnych 12 miesięcy po miesiącu rozliczanym. Zmiana progu takiej korekcji z 0,1% do 2% będzie skutkować zmniejszeniem koniecznych korekt rozliczeń, a co za tym idzie zmniejszeniem kosztów rozliczania prosumentów działających w systemie net-billingu.

Korekta rynkowej ceny energii 

Z powodu problemu podnoszonego przez spółki obrotu nowelizacja zakłada wprowadzenie modyfikacji w Art. 11y ust. 1 ustawy Prawo Energetyczne w zakresie korekty rynkowej ceny energii. Zgodnie z zaproponowaną zmianą, w przypadku zmiany danych wykorzystywanych do ustalenia cen energii elektrycznej, wynikającej z korekt przekazywanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub inne podmioty, oblicza się skorygowaną wartość tych cen. Skorygowana cena zostaje obliczona, jeśli różnica między nią a poprzednio obliczoną ceną wynosi więcej niż 2%. Zastosowanie tej modyfikacji w przepisach znacznie pozwoli wyeliminować problem z korektą faktur prosumenckich.

Rozliczanie energii w systemie net-blilling. Na czym polega?

System rozliczeń energii z OZE net billing polega na tym, że prosument sprzedaje nadwyżki wyprodukowanej przez siebie energii, a w razie potrzeby ją kupuje. Nie dostaje on jednak pieniędzy do ręki, a rozliczenia następują za pośrednictwem konta prosumenckiego, z którego następuje zakup energii. 
Net billing zastąpił net metering, oparty na systemie opustów. Zgodnie z poprzednią metodą, prosument rozliczał się z energii ilościowo. Za jedną jednostkę energii wprowadzoną do sieci mógł pobrać za darmo 0,8. Przy większych instalacjach stosunek ten wynosił 1 do 0,7.

Skrócenie terminów trwania procedur instalacji OZE

Omawiana nowelizacja przewiduje ponadto skrócenie terminów trwania procedur dla instalacji i projektów dla wybranych źródeł OZE, ze szczególnym uwzględnieniem montowanych na dachach budynków paneli fotowoltaicznych i położonych na tym samym terenie magazynów energii, pomp ciepła, urządzeń i instalacji niezbędnych do przyłączenia do sieci danej instalacji OZE oraz remontu, odbudowy, przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy instalacji OZE.

Zmiany w zakresie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.):

Nowelizacja ma wprowadzić 30-dniowy termin na wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę w przedmiocie robót budowlanych:

- polegających na budowie montowanych na budynku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystujących do wytwarzania energii energię promieniowania słonecznego o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 150 kW i położonych na tym samym terenie magazynów energii elektrycznej o pojemności nominalnej większej niż 20 kWh;

- wynikających z remontu, odbudowy, przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy urządzeń i instalacji niezbędnych do przyłączenia do sieci danej instalacji odnawialnego źródła energii i położonych na tym samym terenie magazynów energii elektrycznej o pojemności nominalnej większej niż 20 kWh.

Zmiany w zakresie ustawy – Prawo energetyczne:

Nowelizacja ma wprowadzić 45-dniowy termin na wydanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej dla montowanych na budynku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystujących do wytwarzania energii energię promieniowania słonecznego i położonych na tym samym terenie magazynów energii elektrycznej oraz 30-dniowy termin na wydanie warunków przyłączenia do sieci ciepłowniczej dla pomp ciepła o mocy do 50 MW. 
Regulacje dotyczące przyłączania do sieci elektroenergetycznej ww. instalacji zaliczanych do IV, V i VI grupy przyłączeniowej pozostaną bez zmian.

Ponadto nowelizacja ma wprowadzić 30-dniowy termin na wydanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej lub koncesji na wytwarzanie ciepła lub koncesji na magazynowanie energii elektrycznej dla:

- montowanych na budynku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystujących do wytwarzania energii energię promieniowania słonecznego o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW lub położonych na tym samym terenie magazynów energii elektrycznej o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 10 MW;

- pomp ciepła o mocy zainstalowanej cieplnej przekraczającej 5 MW.

Wyżej wskazane terminy dotyczą okresów rozpatrywania spraw, do których nie włącza się np. wezwań do uzupełnień dokumentów przez wnioskodawców czy odwołania. 

Przesunięcie wejścia w życie przepisów dotyczących instytucji prosumenta wirtualnego OZE

Nowelizacja przewiduje też przesunięcie wejścia w życie przepisów dotyczących instytucji prosumenta wirtualnego energii odnawialnej do 2 lipca 2025 roku. W OSR wskazano, że analogiczne przesunięcie należy wprowadzić odnośnie art. 6g ustawy wiatrakowej. Ten z kolei odnosi się do przeznaczania przez inwestora co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej do objęcia przez mieszkańców gminy na 15 lat w formie prosumentów wirtualnych.

Wejście w życie nowych przepisów

Omawiane zmiany mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Jednak biorąc pod uwagę, że na dzień 26 czerwca 2024 r. projekt nadal nie wpłynął do Sejmu, to trudno przypuszczać, że zmiana przepisów wejdzie w życie przed 1 lipca 2024 r. - jak to zakładają autorzy projektu.

Źródło: Projekt (z 27 maja 2024 r.) ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (nr z wykazu UD 41) – opublikowany 4 czerwca 2024 r.