Pełna wysokość renty wdowiej na nowych zasadach nie będzie przysługiwała od razu. Ustawodawca chce, aby dojście do 50 procent drugiego świadczenia następowało stopniowo. Na początku byłoby to jedynie 15 procent. Oto najnowsze szczegóły dotyczące proponowanych zmian.
- Wysokość renty wdowiej nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury, będą dwa warianty do wyboru
- Pełna wysokość renty wdowiej w modelu kroczącym, ale wypłaty możliwe już w 2024 roku
- Renta wdowia jest rozwiązaniem, które zapewnia godne warunki dla seniora po śmierci współmałżonka
Sprawą renty wdowiej zajmuje się obecnie sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, która pracuje m.in. nad sposobem dochodzenia do pełnego świadczenia. Chodzi o obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej. Dotyczy on wprowadzenia nowej reguły zbiegu prawa do nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem renty rodzinnej, wojskowej renty rodzinnej, policyjnej renty rodzinnej lub renty rodzinnej z ubezpieczenia społecznego rolników z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi.
Wysokość renty wdowiej nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury, będą dwa warianty do wyboru
Podstawową informacją dotyczącą renty wdowiej jest wysokość, w jakiej ma przysługiwać to świadczenie po wprowadzeniu zmian. Na obecnym etapie legislacyjnym ustawodawca zakłada, że wysokość renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Aktualnie, jak wynika z komunikatu ZUS, od dnia 1 marca 2024 r. miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynosi 3271,84 zł.
To pierwsza informacja dotycząca wysokości renty wdowiej, która wskazuje, że pojawi się jakiś maksymalny pułap dla tego świadczenia. Kolejna sprawa dotyczy wariantów, w jakich ma funkcjonować renta. Przewiduje się, że w przypadku zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych wypłacana będzie renta wdowia w jednym z jej dwóch wariantów, zależnie od jej wyboru, tj.:
- wariant pierwszy zakłada, że osobie uprawnionej przysługuje renta rodzinna po zmarłym małżonku, powiększona o 50% przysługującej jej emerytury, emerytury rolniczej, wojskowej, policyjnej, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, wojskowej renty inwalidzkiej albo policyjnej renty inwalidzkiej;
- wariant drugi przewiduje, że osobie uprawnionej wypłaca się emeryturę, świadczenie przedemerytalne bądź rentę powiększoną o 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku.
Dla ułatwienia wyboru jednego z tych dwóch wariantów Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zarekomendowało stworzenie do ustawy kalkulatora, na którym potencjalny beneficjent będzie mógł wyliczyć, jaki wariant połączenia świadczeń jest dla niego korzystny i jakiej kwoty może się spodziewać. Przypomnijmy, że obecnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoją emeryturę albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.
Pełna wysokość renty wdowiej w modelu kroczącym, ale wypłaty możliwe już w 2024 roku
W projekcie ustawy zaproponowano więc, aby owdowiała osoba mogła zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 procent renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia. Przy czym model ten nie będzie raczej wprowadzony od razu. Takie założenie zostało przyjęte na ten moment, jak będzie ostatecznie, tego jeszcze nie wiadomo.
A zatem renta wdowa w pełnej wysokości będzie wypłacana dopiero na pewnym etapie, co do którego nie ma jeszcze szczegółów. Obecnie sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny pracuje nad modelem kroczącym, który zakłada, że dojście do pułapu 50 procent świadczenia byłoby stopniowe, tj.:
- najpierw byłoby to 15 procent tego drugiego świadczenia,
- następnie wzrosłoby do poziomu 20 procent,
- docelowo do wysokości 50 procent.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało, że istnieje techniczna i finansowa możliwość wprowadzenie renty wdowiej jeszcze w 2024 r., ponieważ środki na ten cel zostały już zapewnione. Ministerstwo oszacowało, że w początkach działania ustawy o rencie wdowiej na wypłatę świadczeń trzeba będzie przeznaczyć 8-10 mld zł rocznie. Resort zaznaczył ponadto, że obecnie jest około 600 tys. osób, które pobierają emeryturę i zawieszone mają renty rodzinne (czyli nie mogą ich otrzymać). MRPiPS szacuje więc, że po wejściu przepisów o rencie wdowiej większość z nich będzie chciało złożyć wniosek o wypłatę połączonych świadczeń.
Renta wdowia jest rozwiązaniem, które zapewnia godne warunki dla seniora po śmierci współmałżonka
Według Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, minister MRPiPS , projekt dotyczący renty wdowiej jest ważny m.in. z powodów zmian demograficznych zachodzących w polskim społeczeństwie. "W obliczu zwiększającej się liczby osób starszych i rosnącej liczby jednoosobowych gospodarstw emeryckich proponowane rozwiązanie jest odpowiedzią na ważną potrzebę społeczną" - stwierdziła.
Szefowa Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśla również polityczny wymiar projektu ustawy o rencie wdowiej, który to odpowiada zapisom umowy koalicyjnej obecnej większości. W dokumencie znalazła się bowiem deklaracja, że koalicja wprowadzi "rozwiązania gwarantujące godne warunki dla seniora po śmierci współmałżonka".