Inflacja w górę a 14 emerytura w 2024 r. w dół (mniejsza o 869 zł niż w 2023 r.). I nie każdy emeryt i rencista ją dostanie

Rząd nieprzyjemnie zaskoczył emerytów. Czternasta emerytura w 2024 roku będzie niższa o 869 zł niż w zeszłym roku! / Shutterstock

Czternasta emerytura będzie w 2024 roku wypłacona we wrześniu, podobnie jak rok wcześniej. "Czternastka" wyniesie w 2024 roku 1780,96 zł, a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. To mniej niż w 2023 roku o ponad 869 zł. Tak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów. ZUS informuje, że pełną kwotę "czternastki" dostaną emeryci i renciści, których emerytura lub renta nie przekracza 2900 zł brutto. A ci seniorzy, których comiesięczna emerytura albo renta wynosi między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, dostaną pomniejszoną 14 emeryturę.

rozwiń >

Czternasta emerytura w 2024 roku - rozporządzenie opublikowane

Czternasta emerytura, w 2024 r. będzie wypłacona we wrześniu, podobnie jak w 2023 r. – przewiduje rozporządzenie Rady Ministrów przyjęte przez rząd 28 maja 2024 r. Rozporządzenie to już się ukazało w Dzienniku Ustaw z 3 czerwca 2024 r. (poz. 820) i weszło w życie dzień później.

Zasady i warunki nabywania prawa do czternastej emerytury oraz jej wypłaty reguluje ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów - Dz.U. 2023 poz. 1407. Zgodnie z nią Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia w danym roku, mając na względzie możliwości techniczne i organizacyjne organów emerytalno-rentowych (ZUS, KRUS, zakłady emerytalno-rentowe służb mundurowych).

Czternasta emerytura 2024:  - kwota mniejsza niż w 2023 r.

Rząd postanowił, że czternasta emerytura w 2024 roku wyniesie 1780,96 zł brutto. Przeznaczona będzie dla osób, które pobierają świadczenia emerytalne lub rentowe do 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty działać będzie zasada „złotówka za złotówkę”. A zatem 14. emerytura zostanie zmniejszana o kwotę przekroczenia ponad 2900 zł brutto.

Czternasta emerytura jest stosowana jako dodatkowe świadczenie do emerytur i rent w systemie powszechnym, rolników, służb mundurowych, emerytur pomostowych, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, rent socjalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz rent inwalidów wojennych i wojskowych.

W ustawie z 26 maja 2023 r. zapisano, że czternastka w pełnej wysokości wyniesie co najmniej kwotę najniższej emerytury, obowiązującej od 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. W przypadku osób ze świadczeniem podstawowym powyżej 2900 zł brutto działa zasada "złotówka za złotówkę".

W ustawie przewidziano jednak możliwość określenia wyższej kwoty czternastej emerytury. Rada Ministrów w 2024 roku nie skorzystała z możliwości uchwalenia w rozporządzeniu wyższej czternastki. 

W 2023 r. czternasta emerytura wynosiła 2650 zł brutto dla osób, które pobierały świadczenia do 2900 zł brutto.
A zatem czternastka wypłacona w 2023 roku była o ponad 869 zł brutto wyższa od tej, która ma być przekazana emerytom we wrześniu 2024 roku.

To spore zaskoczenie (oczywiście niemiłe) dla rzeszy emerytów. Tym bardziej, że inflacja nadal nam towarzyszy a ceny w sklepach rosną nawet wyżej.

W dniu 16 sierpnia 2024 r. Narodowy Bank Polski poinformował, że w lipcu 2024 r. inflacja bazowa (liczona bez cen żywności i energii) wyniosła 3,8 proc. w ujęciu rocznym. W czerwcu ten wskaźnik wynosił 3,6 proc.
Natomiast inflacja konsumencka (CPI) – w lipcu 2024 r. wyniosła 4,2 proc. (3,1 proc. było w czerwcu).

„Narodowy Bank Polski co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce. Wskaźnik CPI pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka. To pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje” – podał NBP w komunikacie.

Bank centralny wyjaśnił, że wyliczanie inflacji bazowej pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a „w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami”.

„Najczęściej używanym przez analityków wskaźnikiem jest wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. Pokazuje on tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma relatywnie duży wpływ. Ceny energii (w tym paliw) są bowiem ustalane nie na rynku krajowym, lecz na rynkach światowych, czasem również pod wpływem spekulacji. Ceny żywności w dużej mierze zależą m.in. od pogody i bieżącej sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym” – wyjaśnia NBP. 

Analitycy banku ING w dniu 14 sierpnia 2024 r. prognozowali, że do końca 2024 inflacja CPI będzie się utrzymywała w okolicach 4,0-4,5 proc. r/r, co nie pozwoli Radzie Polityki Pieniężnej (RPP) na złagodzenie polityki pieniężnej. Ich zdaniem dopiero od II połowy 2025 roku nastąpi wyraźny spadek inflacji. Podobne prognozy przedstawia większość ekonomistów.

Bez potrąceń i zajęć komorniczych ale z podatkiem. Nie wlicza się do dochodu

Czternastka jest wolna od wszelkich innych - oprócz podatku dochodowego - potrąceń, np. od zajęć komorniczych

Nie będzie się także wliczała do dochodu przy ubieganiu się o pomoc społeczną, alimenty lub o 500 plus dla niesamodzielnych.
Czternaste emerytury zostały po raz pierwszy wypłacone w 2021 roku. Zgodnie z ww. ustawą z 19 lipca 2023 r. mają one przysługiwać już na stałe. 

Minister finansów: 14. emerytura będzie wypłacona zgodnie z ustawą

Minister finansów Andrzej Domański był pytany o kwotę czternastej emerytury 5 czerwca 2024 r. rano w programie telewizyjnym "Graffiti" w Polsat News. Odpowiedział, że czternasta emerytura będzie wypłacona "zgodnie z zapisami ustawy". Co oznacza kwotę najniższej emerytury obowiązującej w danym roku - obecnie to 1780,96 zł brutto. Zatem nic nie wskazuje na to, by emeryci dostali w bieżącym roku wyższą kwotę.

14 emerytura 2024: brutto-netto

Jak już wspomniano 14. emerytura brutto w pełnej wysokości wyniesie w 2024 roku 1780,96 zł (1493,67 zł netto - do ręki - tyle bowiem obecnie wynosi minimalna emerytura. ZUS informuje, że taką pełną kwotę "czternastki" dostaną emeryci i renciści, których emerytura lub renta nie przekracza 2900 zł brutto
Ci seniorzy, których comiesięczna emerytura albo renta wynosi między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, dostaną pomniejszoną czternastkę wg zasady - złotówka za złotówkę. Przy czym minimalna wysokość pomniejszonej w ten sposób czternastej emerytury to 50 zł. ZUS dla lepszej ilustracji tych zasad opublikował poniższą tabelę kwot brutto i netto czternastej emerytury:

Wysokość "czternastek" w 2024 r. [w zł]
brutto - netto

Miesięczna wysokość emerytury brutto

Miesięczna wysokość emerytury netto

Wysokość "czternastki" brutto

Wysokość "czternastki" netto

1780,96

1620,67

1780,96

1493,67

2 000,00

1 820,00

1 780,96

1 466,67

2 250,00

2 047,50

1 780,96

1 436,67

2 500,00

2 275,00

1 780,96

1 406,67

2 750,00

2 472,50

1 780,96

1 406,95

2 900,00

2 591,00

1 780,96

1 406,95

3 000,00

2 670,00

1 680,96

1 327,95

3 250,00

2 867,50

1 430,96

1 130,45

3 500,00

3 065,00

1 180,96

932,95

3 750,00

3 262,50

930,96

735,45

4 000,00

3 460,00

680,96

537,95

4 500,00

3 855,00

180,96

142,95

4 630,96

3 958,17

50,00

39,50

    
Wyliczenia uwzględniają pomniejszenie "czternastki" według zasady złotówka za złotówkę oraz pomniejszenie świadczenia o zaliczkę na podatek dochodowy (12 proc.) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.). - źródło: ZUS

14 emerytura w 2024 roku - terminy wypłaty

Miesiąc wypłaty "czternastki" w danym roku określa każdorazowo Rada Ministrów w rozporządzeniu wydawanym nie później niż do 31 października danego roku. W 2024 roku "czternastka" zostanie wypłacone we wrześniu. Ale niektórzy seniorzy (ci, którzy dostają swoje świadczenia pierwszego dnia miesiąca) dostaną ją już w piątek 30 sierpnia, bo 1 września wypada w tym roku w niedzielę.
ZUS informuje, że 14 emeryturę otrzyma w 2024 roku niecałe 9 mln emerytów i rencistów - przy czym tylko ok. 6,4 mln osób dostanie wypłatę w pełnej wysokości (w kwocie najniższej emerytury), a 2,5 mln osób (ci co mają comiesięczną emeryturę lub rentę wyższą niż 2900 zł brutto) w wysokości niższej wskutek zastosowania ww. zasady "złotówka za złotówkę". 

Podstawa prawna: ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów - Dz.U. 2023 poz. 1407. 

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Prawo
5 dni zwolnienia lekarskiego bez pieniędzy. Kiedy i dla kogo? O wszystkim decyduje lekarz wystawiający L4. Ale czy wiesz, jak uniknąć problemów?
26 sie 2024

5 dni zwolnienia lekarskiego bez pieniędzy. Kiedy i dla kogo? O wszystkim decyduje lekarz wystawiający L4. Niezdolność do pracy z kodem C zmienia zakres praw ubezpieczonego, jednak problemów można łatwo uniknąć.

Dorabianie do renty i wcześniejszej emerytury 2024. ZUS: nowe limity od 1 września
26 sie 2024

ZUS przekazał ważną informację dla rencistów i wcześniejszych emerytów, którzy dorabiają do swoich świadczeń. Od 1 września 2024 r. zmienią się graniczne kwoty przychodu, które powodują zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Najniższa krajowa na poziomie 55% przeciętnego wynagrodzenia? Od 2026 r. nowa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu
26 sie 2024

Od 2026 r. do corocznej oceny wysokości minimalnego wynagrodzenia służyć będzie wartość referencyjna w wys. 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia - wynika z projektu ustawy autorstwa resortu pracy, wdrażającego dyrektywę UE. Koszt rozwiązania dla sektora finansów publ. do 2033 r. to ok. 7,5 mld zł.

Korepetycje z polskiego, matematyki i angielskiego. Czy nauczyciel w roku 2024/25 udzieli darmowych korepetycji po lekcjach?
26 sie 2024

Korepetycje z polskiego, matematyki i angielskiego. Czy nauczyciel w roku 2024/25 udzieli darmowych korepetycji po lekcjach? Od 1 września 2022 r. nauczyciele obowiązani są do realizowania godzin dostępności. Czy dotyczy to wszystkich placówek? Ile godziny w tygodniu nauczyciele muszą poświęcić na godziny dostępności?

Istotne zmiany w biurach rachunkowych. Czy każde jest już gotowe do działania na nowych zasadach? Możliwe są dwie drogi postępowania
26 sie 2024

Istotne zmiany w biurach rachunkowych. Czy każde z nich jest już gotowe do działania na nowych zasadach? Możliwe są dwie drogi postępowania - dostosowanie funkcjonujących procedur zgłoszeń lub stworzenie drugiej, niezależnej procedury spełniającej wymogi ustawy o sygnalistach.

3 świadczenia, o które warto zawnioskować do 31 sierpnia 2024 r.
26 sie 2024

Rodzice, którzy już pobierają zasiłki rodzinne powinni pamiętać o tym terminie. To ważne dla zachowania ciągłości wypłat. Podobnie jest w przypadku świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Z kolei wniosek o 300 zł z programu „Dobry start” złożony do końca sierpnia zagwarantuje wypłatę tzw. wyprawki szkolnej jeszcze we wrześniu. Szczegóły poniżej.

215,84 zł miesięcznie dla dzieci z niepełnosprawnością oraz dla osób powyżej 75 roku życia
26 sie 2024

215,84 zł dla dzieci niepełnosprawnych oraz dla osób powyżej 75 roku życia. Sprawdź, kto może się ubiegać o zasiłek pielęgnacyjny, w jakich przypadkach nie przysługuje oraz gdzie i jak złożyć wniosek.

400 zł na dziecko do 24 roku życia z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2024/2025
25 sie 2024

2 września rozpoczyna się rok szkolny 202/2025. Powrót do szkoły wiąże się nie tylko z zakończeniem wakacji, ale także ze zwiększonymi wydatkami związanymi ze skompletowaniem wyprawki szkolnej dla ucznia. Sprawdź, kto i jak może otrzymać dodatkowe 400 zł do funduszu rodzinnego.

Nawet 5 tysięcy zł kary za zbieranie grzybów
25 sie 2024

Zbieranie grzybów to jedna z ulubionych form spędzania wolnego czasu. Las pełen grzybów przyciąga miłośników tego hobby w każdym wieku. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że zbieranie grzybów może wiązać się z pewnymi ograniczeniami i konsekwencjami prawnymi. Za złamanie przepisów można otrzymać karę sięgającą nawet 5 tysięcy zł.

Dłuższy urlop dla 5 mln Polaków. Co niektórzy zyskają ponadto prawo do wyższych odpraw, dodatków stażowych i nagród jubileuszowych
25 sie 2024

MRPiPS pracuje nad zmianą kodeksu pracy, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze blisko 5 mln Polaków.

pokaż więcej
Proszę czekać...