14 emerytura w 2024 r. niższa o 869 zł niż w zeszłym roku. I nie każdy senior ją dostanie! Spore zdziwienie emerytów bo inflacja postępuje

• Czternasta emerytura w 2024 roku - rozporządzenie już jest
• Czternasta emerytura 2024:  - kwota mniejsza niż w 2023 r.
• Bez potrąceń i zajęć komorniczych ale z podatkiem. Nie wlicza się do dochodu
• Minister finansów: 14. emerytura będzie wypłacona zgodnie z ustawą
• 14 emerytura 2024: brutto-netto
• 14 emerytura w 2024 roku - terminy wypłaty

Czternasta emerytura w 2024 roku - rozporządzenie już jest

Czternasta emerytura, w 2024 r. będzie wypłacona we wrześniu, podobnie jak w 2023 r. – przewiduje rozporządzenie Rady Ministrów przyjęte przez rząd 28 maja 2024 r. Rozporządzenie to już się ukazało w Dzienniku Ustaw z 3 czerwca 2024 r. (poz. 820) i weszło w życie dzień później.

Zasady i warunki nabywania prawa do czternastej emerytury oraz jej wypłaty reguluje ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów - Dz.U. 2023 poz. 1407. Zgodnie z nią Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia w danym roku, mając na względzie możliwości techniczne i organizacyjne organów emerytalno-rentowych (ZUS, KRUS, zakłady emerytalno-rentowe służb mundurowych).

Czternasta emerytura 2024:  - kwota mniejsza niż w 2023 r.

Rząd postanowił, że czternasta emerytura w 2024 roku wyniesie 1780,96 zł brutto. Przeznaczona będzie dla osób, które pobierają świadczenia emerytalne lub rentowe do 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty działać będzie zasada „złotówka za złotówkę”. A zatem 14. emerytura zostanie zmniejszana o kwotę przekroczenia ponad 2900 zł brutto.

Czternasta emerytura jest stosowana jako dodatkowe świadczenie do emerytur i rent w systemie powszechnym, rolników, służb mundurowych, emerytur pomostowych, świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, rent socjalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych oraz rent inwalidów wojennych i wojskowych.

W ustawie z 26 maja 2023 r. zapisano, że czternastka w pełnej wysokości wyniesie co najmniej kwotę najniższej emerytury, obowiązującej od 1 marca roku, w którym wypłacane jest kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. W przypadku osób ze świadczeniem podstawowym powyżej 2900 zł brutto działa zasada "złotówka za złotówkę".

W ustawie przewidziano jednak możliwość określenia wyższej kwoty czternastej emerytury. Rada Ministrów w 2024 roku nie skorzystała z możliwości uchwalenia w rozporządzeniu wyższej czternastki. 

W 2023 r. czternasta emerytura wynosiła 2650 zł brutto dla osób, które pobierały świadczenia do 2900 zł brutto.
A zatem czternastka wypłacona w 2023 roku była o ponad 869 zł brutto wyższa od tej, która ma być przekazana emerytom we wrześniu 2024 roku.

To spore zaskoczenie (oczywiście niemiłe) dla rzeszy emerytów. Tym bardziej, że inflacja nadal nam towarzyszy a ceny w sklepach rosną nawet wyżej.

W dniu 16 sierpnia 2024 r. Narodowy Bank Polski poinformował, że w lipcu 2024 r. inflacja bazowa (liczona bez cen żywności i energii) wyniosła 3,8 proc. w ujęciu rocznym. W czerwcu ten wskaźnik wynosił 3,6 proc.
Natomiast inflacja konsumencka (CPI) – w lipcu 2024 r. wyniosła 4,2 proc. (3,1 proc. było w czerwcu).

„Narodowy Bank Polski co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce. Wskaźnik CPI pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka. To pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje” – podał NBP w komunikacie.

Bank centralny wyjaśnił, że wyliczanie inflacji bazowej pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a „w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami”.

„Najczęściej używanym przez analityków wskaźnikiem jest wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. Pokazuje on tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma relatywnie duży wpływ. Ceny energii (w tym paliw) są bowiem ustalane nie na rynku krajowym, lecz na rynkach światowych, czasem również pod wpływem spekulacji. Ceny żywności w dużej mierze zależą m.in. od pogody i bieżącej sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym” – wyjaśnia NBP. 

Analitycy banku ING w dniu 14 sierpnia 2024 r. prognozowali, że do końca 2024 inflacja CPI będzie się utrzymywała w okolicach 4,0-4,5 proc. r/r, co nie pozwoli Radzie Polityki Pieniężnej (RPP) na złagodzenie polityki pieniężnej. Ich zdaniem dopiero od II połowy 2025 roku nastąpi wyraźny spadek inflacji. Podobne prognozy przedstawia większość ekonomistów.

Bez potrąceń i zajęć komorniczych ale z podatkiem. Nie wlicza się do dochodu

Czternastka jest wolna od wszelkich innych - oprócz podatku dochodowego - potrąceń, np. od zajęć komorniczych. 

Nie będzie się także wliczała do dochodu przy ubieganiu się o pomoc społeczną, alimenty lub o 500 plus dla niesamodzielnych.
Czternaste emerytury zostały po raz pierwszy wypłacone w 2021 roku. Zgodnie z ww. ustawą z 19 lipca 2023 r. mają one przysługiwać już na stałe. 

Minister finansów: 14. emerytura będzie wypłacona zgodnie z ustawą

Minister finansów Andrzej Domański był pytany o kwotę czternastej emerytury 5 czerwca 2024 r. rano w programie telewizyjnym "Graffiti" w Polsat News. Odpowiedział, że czternasta emerytura będzie wypłacona "zgodnie z zapisami ustawy". Co oznacza kwotę najniższej emerytury obowiązującej w danym roku - obecnie to 1780,96 zł brutto. Zatem nic nie wskazuje na to, by emeryci dostali w bieżącym roku wyższą kwotę.

14 emerytura 2024: brutto-netto

Jak już wspomniano 14. emerytura brutto w pełnej wysokości wyniesie w 2024 roku 1780,96 zł (1493,67 zł netto - do ręki - tyle bowiem obecnie wynosi minimalna emerytura. ZUS informuje, że taką pełną kwotę "czternastki" dostaną emeryci i renciści, których emerytura lub renta nie przekracza 2900 zł brutto. 
Ci seniorzy, których comiesięczna emerytura albo renta wynosi między 2900 zł a 4630,96 zł brutto, dostaną pomniejszoną czternastkę wg zasady - złotówka za złotówkę. Przy czym minimalna wysokość pomniejszonej w ten sposób czternastej emerytury to 50 zł. ZUS dla lepszej ilustracji tych zasad opublikował poniższą tabelę kwot brutto i netto czternastej emerytury:

Wysokość "czternastek" w 2024 r. [w zł] brutto - netto
Miesięczna wysokość emerytury brutto	Miesięczna wysokość emerytury netto	Wysokość "czternastki" brutto	Wysokość "czternastki" netto
1780,96	1620,67	1780,96	1493,67
2 000,00	1 820,00	1 780,96	1 466,67
2 250,00	2 047,50	1 780,96	1 436,67
2 500,00	2 275,00	1 780,96	1 406,67
2 750,00	2 472,50	1 780,96	1 406,95
2 900,00	2 591,00	1 780,96	1 406,95
3 000,00	2 670,00	1 680,96	1 327,95
3 250,00	2 867,50	1 430,96	1 130,45
3 500,00	3 065,00	1 180,96	932,95
3 750,00	3 262,50	930,96	735,45
4 000,00	3 460,00	680,96	537,95
4 500,00	3 855,00	180,96	142,95
4 630,96	3 958,17	50,00	39,50
Wyliczenia uwzględniają pomniejszenie "czternastki" według zasady złotówka za złotówkę oraz pomniejszenie świadczenia o zaliczkę na podatek dochodowy (12 proc.) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.). - źródło: ZUS

14 emerytura w 2024 roku - terminy wypłaty

Miesiąc wypłaty "czternastki" w danym roku określa każdorazowo Rada Ministrów w rozporządzeniu wydawanym nie później niż do 31 października danego roku. W 2024 roku "czternastka" zostanie wypłacone we wrześniu. Ale niektórzy seniorzy (ci, którzy dostają swoje świadczenia pierwszego dnia miesiąca) dostaną ją już w piątek 30 sierpnia, bo 1 września wypada w tym roku w niedzielę.
ZUS informuje, że 14 emeryturę otrzyma w 2024 roku niecałe 9 mln emerytów i rencistów - przy czym tylko ok. 6,4 mln osób dostanie wypłatę w pełnej wysokości (w kwocie najniższej emerytury), a 2,5 mln osób (ci co mają comiesięczną emeryturę lub rentę wyższą niż 2900 zł brutto) w wysokości niższej wskutek zastosowania ww. zasady "złotówka za złotówkę". 

Podstawa prawna: ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów - Dz.U. 2023 poz. 1407.