W dniu 14 maja 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ta nowelizacja ma sprawić, że twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych oraz wykonawcy utworów muzycznych i słowno-muzycznych będą mieli prawo do tantiem z tytułu eksploatacji ich dzieł w Internecie. Wprowadzone zostanie także nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy do korzystania online z ich publikacji prasowych. Projekt dostosowuje polskie przepisy do dyrektyw Unii Europejskiej.
- Tantiemy dla twórców - nowelizacja prawa autorskiego [najważniejsze zmiany]
- Kiedy zmiany wejdą w życie?
Tantiemy dla twórców - nowelizacja prawa autorskiego [najważniejsze zmiany]
1) Twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych oraz wykonawcy utworów muzycznych i słowno-muzycznych będą uzyskiwać tantiemy za udostępnianie ich dzieł w Internecie.
Oznacza to, że po stronie twórców i wykonawców powstanie nowe, niezbywalne prawo do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu audiowizualnego lub artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym (np. serwisy internetowe z wideo i muzyką).
Tantiemy będą wypłacane:
- z tytułu eksploatacji utworu audiowizualnego – za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania,
- z tytułu eksploatacji wykonań muzycznych – według swobodnego wyboru wykonawcy: za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, za pośrednictwem niezależnych podmiotów zarządzających lub bezpośrednio na rzecz artysty wykonawcy.
2) Wprowadzone zostanie nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy do korzystania online z ich publikacji prasowych.
Wydawcy będą mieli prawo do wyłącznej eksploatacji online ich publikacji prasowych przez platformy internetowe, będące „dostawcami usług społeczeństwa informacyjnego”.
Nowe rozwiązanie ma - w zamierzeniu rządu - wzmocnić profesjonalne wydawnictwa i redakcje, które najczęściej dostarczają odbiorcom wiarygodne i rzetelne informacje.
Autorzy publikacji prasowych będą mieli prawo do 50 proc. wynagrodzenia należnego wydawcom prasy, z tytułu nowego prawa pokrewnego.
Nowe rozwiązanie nie wpłynie na indywidualnych odbiorców, jeśli chodzi o dostęp do treści w Internecie. Będą oni mogli korzystać z nich tak, jak do tej pory.
3) Ułatwione zostanie udzielanie licencji na korzystanie z utworów i przedmiotów praw pokrewnych w nadawanych programach telewizyjnych i radiowych.
4) Wprowadzone zostaną nowe zasady odpowiedzialności platform internetowych za treści udostępniane przez ich użytkowników.
Platformy zostaną uznane za podmioty korzystające z zamieszczanych przez ich użytkowników utworów i przedmiotów praw pokrewnych, zatem co do zasady będą musiały uzyskiwać stosowne licencje.
5) Ułatwione zostanie korzystanie z dzieł niedostępnych w handlu, znajdujących się na stałe w zbiorach instytucji dziedzictwa kulturowego.
6) Twórcy i wykonawcy uzyskają prawo do otrzymywania regularnych informacji o sposobie eksploatacji ich praw oraz uzyskiwanych z tego tytułu przychodach.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Nowe przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem rozwiązań dotyczących prawa do wynagrodzenia z tytułu udostępniania online utrwalenia artystycznego wykonania. Rozwiązanie to zacznie obowiązywać po 6 miesiącach od ogłoszenia.