Zgodnie z uchwałą antysmogową w województwie małopolskim, od 1 maja 2024 roku, zabronione będzie użytkowanie kotłów poniżej 3 klasy do ogrzewania budynków. Ograniczenia dotyczą również właścicieli kominków na drewno – muszą one spełniać wymogi ekoprojektu lub posiadać sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80 proc.
- Wymiana "kopciuchów"
- Alternatywy dla starych kotłów
- Planowane zmiany
- Wymagania dla pieców i kominków
- Kontrola przestrzegania uchwały antysmogowej
- Konsekwencje nieprzestrzegania uchwały antysmogowej
- Sytuacja w Krakowie
Pierwotnie, małopolska uchwała antysmogowa zakładała wymianę najstarszych pieców do końca 2022 roku. Jednak radni przedłużyli ten termin, uzasadniając to zgłoszeniami od części mieszkańców, że ze względu m.in. na inflację nie zdążą z wymianą.
Wymiana "kopciuchów"
Zgodnie z tym dokumentem, do końca kwietnia 2024 roku musiały zostać wymienione najstarsze kotły na węgiel lub drewno, które nie spełniają wymogów co najmniej klasy 3, czyli tzw. "kopciuchy".
Alternatywy dla starych kotłów
Stary kocioł można zastąpić: ogrzewaniem z miejskiej sieci ciepłowniczej, ogrzewaniem elektrycznym, pompą ciepła, kotłem gazowym, kotłem na lekki olej opałowy lub kotłem na węgiel czy drewno spełniającym wymogi ekoprojektu.
Planowane zmiany
Uchwała przewiduje, że nowsze kotły na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 trzeba wymienić do końca 2026 roku, a kotłów klasy 5 zainstalowanych przed 1 lipca 2017 roku można używać bezterminowo.
Wymagania dla pieców i kominków
Wojewódzka uchwała antysmogowa doprecyzowuje, że użytkowane nadal mogą być piece i kominki, które spełniają wymagania ekoprojektu lub mają sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80 proc. Urządzenia nie spełniające takich wymagań nie muszą być koniecznie wymienione - aby spełniały tę normę, można je doposażyć w specjalne urządzenia redukujące emisję pyłu, np. elektrofiltr.
Kontrola przestrzegania uchwały antysmogowej
Uchwały antysmogowe są aktami prawa miejscowego. Dlatego uprawnionymi do kontroli mieszkańców są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast oraz upoważnieni przez nich pracownicy urzędów gmin lub straży gminnych. Uprawnienia do przeprowadzenia kontroli oraz nakładania mandatów karnych ma również policja, a w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.
Konsekwencje nieprzestrzegania uchwały antysmogowej
Jeżeli użytkownik instalacji nie przestrzega przepisów uchwały antysmogowej, może zostać ukarany mandatem do 500 zł. Kontrolujący może również skierować wniosek do sądu o nałożenie kary grzywny do 5 tys. zł. Karę można nałożyć ponownie przy każdym przypadku eksploatacji instalacji niezgodnie z uchwałą antysmogową.
Sytuacja w Krakowie
W stolicy Małopolski, Krakowie od września 2019 roku obowiązuje bardziej restrykcyjna lokalna uchwała antysmogowa, zgodnie z którą wprowadzono całkowity zakaz palenia paliwami stałymi, w tym węglem i drewnem. Zakazane jest także użytkowanie kominków na drewno.