Zapłaciłeś opłatę cukrową? 25 dzień miesiąca był ostatnim dniem na złożenie informacji CUK-1. Czy to wspiera prozdrowotne wybory konsumentów i ogranicza spożycie słodkich napojów? Bez względu na to, jaka jest odpowiedź na to pytanie, termin minął, a płacić trzeba.
- Za co trzeba płacić podatek cukrowy?
- Kto musi zapłacić podatek cukrowy?
- Jaką wysokość ma opłata cukrowa?
- Kiedy i jak trzeba wpłacić podatek cukrowy?
Za co trzeba płacić podatek cukrowy?
Podatek cukrowy wzbudzał wiele emocji w okresie, gdy był wprowadzany. Obecnie nie poświęcamy mu już tak wiele uwagi, tymczasem obowiązek uiszczania go cały czas istnieje. Określenie „podatek cukrowy” jest tak naprawdę określeniem potocznym. Zgodnie z przepisami danina, o której mowa to opłata od środków spożywczych. Jak wynika z narracji towarzyszące jej wprowadzeniu, głównym celem tego podatku jest wspieranie prozdrowotnych wyborów konsumentów i ograniczenie spożycia słodkich napojów.
Czy faktycznie udało się w ten sposób zniechęcić konsumentów do spożywania wysokosłodzonych napojów i zmotywować producentów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w oferowanych produktach? Na to pytanie nie umiem odpowiedzieć, jednak obserwacje prowadzone w życiu codziennym skłaniają do stwierdzenia, że niestety cel ten nie został osiągnięty.
Opłata cukrowa jest nakładana na napoje z dodatkiem:
- cukrów
- substancji słodzących (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam),
- kofeiny lub tauryny.
Reguła ta nie obejmuje jednak napojów, które:
- są wyrobami medycznymi,
- są suplementami diety,
- są żywnością specjalnego przeznaczenia,
- są preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt,
- są wyrobami akcyzowymi,
- zawierają więcej niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju
- są roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju
- są wyrobami na bazie mleka albo jego przetworów (na przykład jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe).
Kto musi zapłacić podatek cukrowy?
Podatek cukrowy mają obowiązek zapłacić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które:
- sprzedają napoje do punktów sprzedaż detalicznej
- prowadzą sprzedaż detaliczną napojów jako producent, podmiot nabywający napoje w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importujący napoje spoza UE
- zamawiają u producenta wyprodukowanie napoju objętego opłatą, a skład napoju podlegającego opłacie stanowi element umowy – obowiązek zapłaty ciąży na zamawiającym.
Podmioty, które sprzedają lub wprowadzają na rynek napoje, od których opłata została już zapłacona wcześniej, nie muszą wykazywać ich w informacji i płacić od nich opłaty. Jeżeli natomiast sprzedają napoje objęte opłatą kontrahentowi, który prowadzi jednocześnie sprzedaż detaliczną i hurtową, mają obowiązek odprowadzić opłatę od wszystkich napojów sprzedanych temu kontrahentowi.
Jaką wysokość ma opłata cukrowa?
Na opłatę cukrową składa się jej część stała i zmienna. Na każdy litr napoju opłata wynosi:
- 0,50 zł opłaty stałej – za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju lub za zawartość (w jakiejkolwiek ilości) co najmniej jednej substancji słodzącej
- 0,05 zł opłaty zmiennej – za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju.
Napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny są objęte dodatkową opłatą w wysokości 0,10 zł w przeliczeniu na litr napoju.
Opłata nie może wynieść więcej niż maksymalnie 1,20 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.
Niższa opłata obejmuje napoje zawierające powyżej 5 g cukrów w 100 ml:
- w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego,
- będące roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, na przykład napoje izotoniczne.
Na te napoje nakładana jest tylko część zmienna opłaty – 0,05 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g w 100 ml napoju (w tym wypadku nie nakłada się opłaty stałej).
Kwotę należnej opłaty pomniejsza się o kwotę opłaty naliczonej od napojów zwróconych podmiotowi zobowiązanemu do zapłaty opłaty.
Przy obliczeniu opłaty zawartość cukrów w 100 ml napoju zaokrągla się w górę do pełnego grama.
Kiedy i jak trzeba wpłacić podatek cukrowy?
Opłatę cukrową wpłaca się na indywidualny rachunek podatkowy (mikrorachunek podatkowy) do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja.
Trzeba także złożyć drogą elektroniczną informację o wysokości opłaty (CUK-1) za pośrednictwem systemu informatycznego ministra finansów. Informację można przygotować przy użyciu bezpłatnej aplikacji przygotowanej przez Ministerstwo Finansów.
ustawa z 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1608 ze zm.)