Bon energetyczny będzie świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Bon energetyczny ma być wypłacany już od lipca 2024 r.
- Bon energetyczny - kryteria dochodowe, wysokość świadczenia, zasada złotówka za złotówkę
- Beneficjenci bonu energetycznegom, czyli dla kogo nowe świadczenie
- Wniosek o wypłatę bonu energetycznego przez gminę
- Zmiana taryf obrotu energią elektryczną zatwierdzonych przez URE, obowiązujących do końca 2024 r.
- Przedłużenie obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za prąd
Minister Klimatu i Środowiska przygotował projekt ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zmiany mają wejść w życie do lipca 2024 roku. Bon energetyczny oznacza wsparcie dla odbiorców energii zagrożonych zjawiskiem ubóstwa energetycznego. Beneficjent będzie mógł otrzymać świadczenie pieniężne po spełnieniu kryterium dochodowego. Wysokość świadczenia zostanie zróżnicowana kwotowo, w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym. Dodatkowo, podwyższonym wsparciem objęte zostaną mniej zamożne gospodarstwa domowe, których źródła ogrzewania zasilane są energią elektryczną (np. pompy ciepła, piece akumulacyjne).
Bon energetyczny - kryteria dochodowe, wysokość świadczenia, zasada złotówka za złotówkę
W proponowanym brzmieniu przepisów ustawy bon energetyczny będzie świadczeniem pieniężnym dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.
Bon energetyczny będzie przyznawany na podstawie kryteriów dochodowych, co ma pozwolić prawidłowo oszacować koszty całego systemu. Jednocześnie obowiązywać będzie tzw. zasada złotówka za złotówkę co oznacza, iż bon energetyczny będzie przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, a kwota bonu będzie pomniejszana o kwotę tego przekroczenia. Minimalna kwota wypłacanych bonów energetycznych będzie wynosić 20 zł. Poniżej 20 zł kwota bonu energetycznego nie będzie wypłacana.
Projekt ustawy przewiduje zróżnicowanie stawki bonu energetycznego i dokonuje podziału na 4 grupy gospodarstw domowych. W związku z powyższym, w projekcie proponuje się następujące stawki bonu energetycznego, tj. bon energetyczny będzie przyznawany w wysokości:
1) 300 zł gospodarstwu domowemu jednoosobowemu;
2) 400 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 2 do 3 osób;
3) 500 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 4 do 5 osób;
4) 600 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z co najmniej 6 osób.
Bon energetyczny, w przypadku gdy główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną i jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz. U. z 2023 r. poz. 2496), przyznaje się w wysokości:
1) 600 zł gospodarstwu domowemu jednoosobowego;
2) 800 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 2 do 3 osób;
3) 1000 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 4 do 5 osób;
4) 1200 zł gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z co najmniej 6 osób.
Chodzi tutaj o wsparcie dla osób korzystających ze źródła ogrzewania zasilanego energią elektryczną (np. pompa ciepła czy piec akumulacyjny).
Bon energetyczny za okres od dnia 1 lipca 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. jest wypłacany jednorazowo.
Beneficjenci bonu energetycznegom, czyli dla kogo nowe świadczenie
Mimo zawieszenia dodatku energetycznego na mocy przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 759, z późn. zm.) beneficjentami bonu energetycznego będą nie tylko gospodarstwa domowe o niskich dochodach ale również odbiorcy wrażliwi energii elektrycznej oraz te domostwa, które dziś z uwagi na nadmetraż przypadający na osobę w zamieszkiwanym lokalu, zostały wykluczone z przyznania dodatku mieszkaniowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1335). Dotyczyć to będzie w szczególności odbiorców wrażliwych energii elektrycznej samotnie zamieszkujących domy jednorodzinne w małych miejscowościach i na wsiach, w trudnej sytuacji materialnej.
Przyjęte kryteria dochodowe bonu energetycznego - jak czytamy w ocenie skutków regulacji projektu - pozwolą w drugiej połowie 2024 roku objąć wsparciem różne grupy beneficjentów, którzy z różnych przyczyn mają trudności w pokrywaniu rachunków za energię elektryczną. Jak w przypadku dodatku osłonowego, bonem energetycznym zostaną objęci emeryci ze świadczeniem poniżej minimalnej emerytury czy emeryci i renciści ze świadczeniem równym najniższej emeryturze. Świadczenie pozwoli częściowo pokryć płatności z tytułu energii elektrycznej tym odbiorcom, którzy ze względu na niskie dochody są zagrożeni ubóstwem energetycznym, w zakresie, w jakim ubóstwo energetyczne pokrywa się z ubóstwem dochodowym. Podwyższonym wsparciem zostaną objęci ci obywatele, którzy zdecydowali się przejść na ekologiczne źródła ogrzewania, zasilane energią elektryczną, jak np. pompy ciepła.
Należy zaznaczyć, iż zaproponowane kryteria dochodowe obejmą także beneficjentów pomocy socjalnej, którzy są zagrożeni ubóstwem energetycznym. Niskie dochody tych osób wpływają bezpośrednio na jakość ich życia i sprawiają, że ciężko im funkcjonować w społeczeństwie ze względu na sytuację finansowo-materialną. Bardzo często takie osoby mają problem nie tylko z opłacaniem rachunków za energię elektryczną, ale także z zaspokojeniem innych podstawowych potrzeb życiowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania (żywność, ubrania, leki). Pomoc w postaci przyznania osobom spełniającym założone kryteria dochodowe bonu energetycznego, wpłynie pozytywnie na ich budżety i zwiększy nie tylko ich poczucie bezpieczeństwa, ale również ułatwi dostęp do podstawowej usługi użyteczności publicznej jaką jest energia elektryczna.
Wniosek o wypłatę bonu energetycznego przez gminę
Za przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków o wypłatę bonów energetycznych odpowiedzialne będą gminy. Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 40, 572,1463, 1688), do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej, m.in. wypłaty przedmiotowego dodatku, upoważnione mogą być również inne organy. W tym celu gminom przysługiwać będzie 2% wartości wypłaconych świadczeń na poczet obsługi ustawowego zadania.
Wzór wniosku o wypłatę bonu energetycznego będzie udostępniany przez ministra właściwego do spraw energii w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu. Zapewni to gminom jednolity wzór wniosku, bez konieczności przygotowywania ich samodzielnie.
Zmiana taryf obrotu energią elektryczną zatwierdzonych przez URE, obowiązujących do końca 2024 r.
Z uwagi na stabilizację sytuacji na rynku i znaczne obniżenie cen energii notowanych w ostatnim czasie na Towarowej Giełdzie Energii, w projekcie przewiduje się również dokonanie zmian w obszarze dotyczącym taryf zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, obowiązujących do końca 2024 r.
Projektowane przepisy nakładają na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi URE zmiany taryfy z okresem jej obowiązywania nie krótszym niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Zakładanym efektem będzie obniżenie poziomu cen energii elektrycznej obowiązujących w taryfach dla gospodarstw domowych.
Przedłużenie obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za prąd
W projekcie zakłada się również przedłużenie obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną. Cena ta obowiązywać będzie w drugiej połowie 2024 r. i ma być ustalona na poziomie 500 zł/MWh dla gospodarstw domowych oraz na poziomie 693 zł/MWh dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) oraz podmiotów użyteczności publicznej (m.in. szkoły, szpitale, jednostki pomocy społecznej), a także dla mikro małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Za stosowanie ceny maksymalnej przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.