Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) w Strasburgu orzekł 9 kwietnia 2024 r., że Szwajcaria jest winna złamania konwencji praw człowieka poprzez brak działań na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi.
- Trybunał Praw Człowieka uznał Szwajcarię za winną braku działań na rzecz walki z klimatem
- Ważny precedens
- Dwie podobne sprawy oddalone przez ETPC
- Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) - czym jest
Trybunał Praw Człowieka uznał Szwajcarię za winną braku działań na rzecz walki z klimatem
ETPC przyznał rację grupie około 2000 starszych Szwajcarek, które twierdziły, że rząd nie wkłada odpowiednich wysiłków w walkę ze zmianami klimatycznymi, co naraża je na śmierć podczas fali upałów.
Trybunał stwierdził, że niespełnienie przez Szwajcarię celów redukcji gazów cieplarnianych stanowiło złamanie praw człowieka.
Ważny precedens
Decyzja ETPC może stanowić dla sądów w Europie i poza jej granicami precedens wobec rosnącej liczby spraw odnoszących się do zmian klimatycznych na gruncie praw człowieka.
Orzeczenie strasburskiego Trybunału, od którego nie można się odwołać, może zmusić rząd Szwajcarii do intensywniejszych działań na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, w tym do korekty swoich celów w sferze redukcji emisji, aby były zgodne z paryskim porozumieniem klimatycznym.
Dwie podobne sprawy oddalone przez ETPC
ETPC jednocześnie oddalił we wtorek dwie podobne sprawy: byłego mera miasteczka Grande-Synthe Damiena Carene'a przeciw rządowi Francji za brak walki z klimatem i sześciu młodych Portugalczyków przeciw 32 rządom europejskim, którzy chcieli je skłonić do realizacji międzynarodowych zobowiązań w sferze redukcji emisji gazów cieplarnianych. Trybunał uznał bowiem, że pozywający nie mogą by traktowani jako ofiary. (PAP)
mw/ ap/
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) - czym jest
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) [ang. European Court of Human Rights] to międzynarodowy sąd orzekający w sprawie skarg na naruszenie praw i wolności zawartych w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz jej Protokołach dodatkowych.
Konwencja została podpisana w Rzymie 4 listopada 1950 r. i weszła w życie 8 września 1953 r. Stronami Konwencji jest 47 państw europejskich. Katalog podstawowych praw i wolności zawartych w Konwencji został uzupełniony w kolejnych Protokołach dodatkowych: nr 1, 4, 6, 7, 12 i 13.
Polska przystąpiła do Konwencji z dniem 19 stycznia 1993 r., a jurysdykcję Trybunału oraz prawo do skargi indywidualnej uznała z dniem 1 maja 1993 r. Polska jest stroną Protokołów dodatkowych do Konwencji nr 1, 4, 6, 7 oraz 13.
Trybunał został utworzony w 1959 r., a jego siedziba mieści się w Strasburgu. Jest organem Rady Europy. Składa się z 47 sędziów – po jednym z każdego państwa strony Konwencji. Funkcję sędziego z ramienia Polski pełni obecnie prof. dr hab. Krzysztof Wojtyczek.
Skargę do Trybunału może wnieść każda osoba, organizacja pozarządowa lub grupa jednostek, która uważa się za ofiarę naruszenia praw zawartych w Konwencji lub Protokołach dodatkowych przez państwo Stronę Konwencji.
Polski rząd jest reprezentowany przed Trybunałem przez Pełnomocnika Ministra Spraw Zagranicznych do spraw postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.
Nad wykonaniem przez państwa wyroków Trybunału czuwa Komitet Ministrów Rady Europy. MSZ koordynuje wykonywanie wyroków Trybunału i reprezentuje polski rząd przed Komitetem Ministrów Rady Europy. W Polsce został powołany specjalny Zespół do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który monitoruje wykonywanie wyroków Trybunału przez właściwych ministrów i inne organy.
W celu zapobiegania kolejnym naruszeniom Konwencji orzeczenia Trybunału są tłumaczone i rozpowszechniane. Wszystkie orzeczenia Trybunału są dostępne w bazie HUDOC na stronie internetowej Trybunału, a w tłumaczeniu na język polski także w bazie orzeczeń na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.