Rząd zamierza przeprowadzić rewolucję w sektorze wsparcia społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego. „Sytuacja na rynku mieszkaniowym, wysokie ceny najmu i kupna mieszkań sprawiają, że wprowadzenie nowych rozwiązań stało się ogólnospołeczną koniecznością” – mówi minister rozwoju i technologii Krzysztof Hetman.
- Ułatwienia dla lokalnej polityki mieszkaniowej
- Zmiany w programie budownictwa socjalnego i komunalnego (BSK)
- Zmiany w programie społecznego budownictwa czynszowego (SBC)
- Miejsca postojowe bez centralnego planowania
Ułatwienia dla lokalnej polityki mieszkaniowej
Znamy już projekt ustawy o zmianie ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz niektórych innych ustaw.
Celem nowelizacji jest wprowadzenie rozwiązań znacznie ułatwiających realizację lokalnej polityki mieszkaniowej. Jest to niezbędny etap zmian, jeśli chodzi o wsparcie społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) poinformowało, że w tym roku dzięki zmianom prawa limit finansowania z budżetu dla tego obszaru zwiększy się z 1 do 5 mld zł.
MRiT wyjaśniło, że projekt nowelizacji zakłada m.in. podwyższenie w 2024 i 2025 r. maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa na program budownictwa społecznego i komunalnego (BSK), wynoszący obecnie 1 mld zł, oraz ustalenie limitu wydatków na program w latach 2026-2030. Chodzi o stopniowy wzrost wydatków, docelowo w 2030 r. w wysokości 10 mld zł.
Zmiany w programie budownictwa socjalnego i komunalnego (BSK)
W ramach rządowego programu wsparcia budownictwa socjalnego i komunalnego udzielane jest bezzwrotne finansowe wsparcie z budżetu państwa (poprzez Fundusz Dopłat) na rozwój budownictwa zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe osób o niższych dochodach. Najważniejsze projektowane zmiany w programie BSK to:
- podwyższenie w 2024 i 2025 r. maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa, do wysokości których może zostać zasilony Fundusz Dopłat z przeznaczeniem na program BSK oraz zagwarantowanie środków budżetowych na ten cel do 2030 r.
- wydłużenie okresu do 25 lat (obecnie 15 lat) po jakim mogą zostać wyodrębnione na własność komunalne lokale mieszkalne utworzone z wykorzystaniem finansowego wsparcia udzielonego w ramach programu BSK. Zaproponowano także, aby po upływie tego okresu ewentualna sprzedaż mogła nastąpić wyłącznie po cenie rynkowej (bez bonifikaty), a uzyskane środki przeznaczane były na tworzenie nowego lub modernizację istniejącego zasobu gminy.
- zmodyfikowana zostanie procedura priorytetowego rozpatrzenia wniosku o finansowe wsparcie złożonego w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) przez beneficjenta finansowego wsparcia w ramach programu. Priorytetem objęte zostaną inwestycje współfinansowane ze środków KPO oraz współfinansowane kredytem w ramach programu SBC – jednak bez udziału ministra czyli wyłącznie na podstawie obiektywnych i jednoznacznych przesłanek.
Realizacja programu BSK na podstawie projektowanych przepisów będzie odbywać się w latach 2024-2030.
Zmiany w programie społecznego budownictwa czynszowego (SBC)
Tzw. program SBC to rządowy program preferencyjnych kredytów objętych dopłatami do odsetek z budżetu państwa, udzielanych przez BGK na społeczne budownictwo czynszowe towarzystwom budownictwa społecznego (TBS), społecznym inicjatywom mieszkaniowym (SIM), spółdzielniom mieszkaniowym oraz spółkom gminnym. Najważniejsze projektowane zmiany to:
- przywrócenie przepisów o całkowitym zakazie wyodrębniania na własność lokali wybudowanych w ramach programu SBC,
- zwiększenie udziału czynnika społecznego w sprawowaniu nadzoru nad TBS/SIM, poprzez wprowadzenie zmiany obligującej gminę lub gminy, na których obszarze działa TBS/SIM, do wprowadzenia swoich przedstawicieli do składu rady nadzorczej spółek, w liczbie określonej w umowie albo statucie TBS/SIM, nie mniejszej niż jeden,
- wydłużenie o jeden rok aktualnie obowiązującego program SBC, który według obowiązujących regulacji kończy się w 2024 r. z jednoczesnym zwiększeniem budżetu programu SBC z 4,5 mld zł na 7 mld zł (środki BGK).
Realizacja programu SBC na podstawie projektowanych przepisów będzie odbywać się w latach 2024-2025.
Miejsca postojowe bez centralnego planowania
Projekt zakłada też zmiany w ustawie z 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. W tej tzw. specustawie mieszkaniowej planuje się rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej. Oznacza to powrót do zasad obowiązujących przed 2023 r.
W uchwałach o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej przyjmowanych na podstawie specustawy mieszkaniowej, nadal będzie ustalana minimalna liczba miejsc postojowych. Pozostanie także przepis upoważniający radę gminy do określenia w lokalnych standardach urbanistycznych liczby miejsc postojowych niezbędnych dla obsługi realizowanej inwestycji mieszkaniowej.