Ministerstwo Cyfryzacji rozpoczyna prace nad wdrożeniem do polskiego prawa Data Act, czyli Aktu w sprawie danych, i zaprasza do udziału w prekonsultacjach. Data Act jest unijnym aktem prawnym, który wszedł w życie 11 stycznia 2024 r., a będzie stosowany od 12 września 2025 r.
Co to jest Data Act
Rozporządzenia PE i Rady UE 2023/2854 z 13 grudnia 2023 r. w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystania oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2017/2394 i dyrektywy (UE) 2020/1828 (Akt w sprawie danych) reguluje wymianę danych między przedsiębiorstwami, między przedsiębiorstwami a konsumentami oraz między przedsiębiorstwami a administracją publiczną.
Aspekty, które reguluje ten akt prawny to:
- umożliwienie dostępu i wykorzystania danych generowanych przez urządzenia tzw. Internetu rzeczy przez ich użytkowników;
- ustanowienie horyzontalnych przepisów regulujących przypadki obowiązkowej wymiany danych między przedsiębiorcami w sytuacjach, kiedy obowiązek udostępnienia danych wynika z prawa unijnego;
- przeciwdziałanie nieuczciwym postanowieniom umownym między przedsiębiorstwami w zakresie dostępu do danych i ich wykorzystywania;
- przyjęcie zasad umożliwiających organom sektora publicznego dostęp i wykorzystanie danych, którymi dysponuje sektor prywatny i które są niezbędne w wyjątkowych okolicznościach;
- wprowadzenie środków ułatwiających zmianę dostawców usług przetwarzania danych w chmurze oraz wprowadzenie standardów interoperacyjności danych i usług przetwarzania danych.
Podstawowym celem Data Act jest zapewnienie sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystania między poszczególnymi uczestnikami rynku w gospodarce cyfrowej, pobudzenie konkurencji na rynku danych oraz zwiększenie dostępności danych.
Zakres uregulowania w prawie krajowym
Data Act jako rozporządzenie unijne jest stosowany bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich, ale poziom ujednolicenia regulacji nie jest pełny. W celu zapewnienia jego pełnego stosowania konieczne jest przyjęcie dodatkowych przepisów krajowych. Zakres uregulowania krajowego obejmować będzie zapewnienie odpowiedniego otoczenia instytucjonalno – organizacyjnego oraz regulacyjnego.
W aspekcie instytucjonalno – organizacyjnym każde państwo członkowskie zobowiązane jest wyznaczyć podmioty odpowiedzialne za stosowanie i egzekwowanie Data Act.
Natomiast w aspekcie regulacyjnym państwa członkowskie są zobowiązane do ustanowienia przepisów dotyczących kar za naruszenie obowiązków przewidzianych w rozporządzeniu, a także do unormowania w prawie krajowym niektórych kwestii proceduralnych.
Czego dotyczą prekonsultacje
Ministerstwo Cyfryzacji zaprasza do udziału w prekonsultacjach dotyczących wdrożenia do polskiego porządku prawnego Data Act (akt w sprawie danych).
Celem prekonsultacji publicznych jest uzyskanie opinii interesariuszy na temat wyznaczenia organów odpowiedzialnych za stosowanie i egzekwowanie Data Act w następujących obszarach:
- Czy powinien być wyznaczony jeden czy więcej właściwych organów odpowiedzialnych za stosowanie i egzekwowanie DA?
- Czy nadzór nad stosowaniem i egzekwowaniem DA powinien być powierzony dotychczas istniejącym czy nowo powołanym organom?
- W przypadku, gdy wskazane jest wyznaczenie wielu właściwych organów, które organy z dotychczas istniejących powinny odpowiadać za poszczególne części DA?
- W przypadku, gdy wskazane jest wyznaczenie wielu właściwych organów, który z nich powinien pełnić rolę koordynatora danych, o którym mowa w art. 37 ust. 2 DA?
- Który z organów powinien pełnić rolę krajowego organu ds. współpracy międzynarodowej w kwestiach prawnych, o którym mowa w art. 32 ust. 3 DA?
Nadesłane opinie posłużą Ministerstwu Cyfryzacji w wyborze organu lub organów właściwych w krajowych przepisach wdrażających Data Act.
Opinie należy przesłać do 30 kwietnia 2024 r. na adres mailowy: otwartedane@cyfra.gov.pl.