W Sejmie trwają prace legislacyjne nad poselskim projektem ustawy, który ma na celu nadanie statusu języka regionalnego etnolektowi śląskiemu. Oznaczałoby to m.in. możliwość wprowadzenia do szkół dobrowolnych zajęć z języka śląskiego, montowania dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości, gdzie używanie języka śląskiego deklaruje ponad 20 proc. mieszkańców, czy dofinansowania działalności związanej z zachowaniem języka śląskiego. Monika Rosa, posłanka Koalicji Obywatelskiej poinformowała, że drugie czytanie i głosowanie w Sejmie powinno odbyć się na jednym z kwietniowych posiedzeń.
- Język śląski będzie językiem regionalnym? Ustawa w Sejmie
- Nauka języka śląskiego w szkołach od 2025 roku?
- Dwujęzyczne tablice i inne skutki ustawy
- Prawie 600 tys. osób deklaruje narodowość śląską
Język śląski będzie językiem regionalnym? Ustawa w Sejmie
Projekt ustawy ws. uznania języka śląskiego za język regionalny złożyła 25 stycznia 2024 r. grupa posłów Koalicji Obywatelskiej. Pierwsze czytanie odbyło się w Sejmie 20 marca. Większość nie wyraziła zgody na jego odrzucenie, o co wnioskowali przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji. Tym samym projekt został skierowany do komisji ds. mniejszości narodowych i etnicznych, która ma go rozpatrzyć 9 kwietnia.
"Przygotowujemy z ministerstwami przepisy wprowadzające, aby ustawa mogła dobrze zafunkcjonować w obecnym porządku prawnym (…) W Sejmie głosowanie nad ustawą powinno odbyć się na najbliższym lub kolejnym posiedzeniu (10-12 lub 24-26 kwietnia – PAP), a do Senatu ustawa powinna trafić w maju" – zapowiedziała Rosa podczas wtorkowej konferencji prasowej w Katowicach.
Nauka języka śląskiego w szkołach od 2025 roku?
Posłanka przypomniała, że w rezerwie budżetowej na 2024 r. zabezpieczono 2 mln zł na działania wspierające wdrożenie ustawy, m.in. przygotowanie do nauczania języka śląskiego w szkołach. Najwcześniej może się to rozpocząć 1 września 2025 r. Nie wiadomo jednak, w jakiej skali.
"Być może zaczniemy od pilotażu, a pełne nauczanie zostanie wprowadzone w kolejnym roku szkolnym. Potrzebujemy programu nauczania, podręczników oraz nauczycieli, ale proces ich przygotowywania czy szkolenia nie rozpocznie się bez ustawy i wynikającego z niej wsparcia" – podkreśliła Rosa.
Obecnie nie jest znana liczba uczniów, którzy chcieliby uczyć się języka śląskiego w szkołach. Szacunki są przygotowywane we współpracy z poszczególnymi powiatami oraz działającą społecznie Radą Języka Śląskiego.
"Chcemy to, co jest, jak to się dzieje z każdym językiem, zebrać i skodyfikować, znormalizować w pisownię i gramatykę. Nie chcemy wytwarzać sztucznego języka, ale pokazać piękno tego języka śląskiego, który już jest, w którym się pisze i mówi" – wyjaśniła prof. Jolanta Tambor z Uniwersytetu Śląskiego, językoznawczyni, współautorka uzasadnienia projektu ustawy ws. uznania języka śląskiego.
Dwujęzyczne tablice i inne skutki ustawy
Projekt ustawy zakłada przede wszystkim wpisanie języka śląskiego do ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, jako drugiego – obok kaszubskiego – języka regionalnego. Oznaczałoby to m.in. możliwość wprowadzenia do szkół dobrowolnych zajęć z języka śląskiego, montowania dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości, gdzie używanie języka śląskiego deklaruje ponad 20 proc. mieszkańców, dofinansowania działalności związanej z zachowaniem języka śląskiego czy wprowadzenie do Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych dwóch przedstawicieli osób posługujących się językiem śląskim.
Prawie 600 tys. osób deklaruje narodowość śląską
Podczas spisu powszechnego w 2021 r. narodowość śląską zadeklarowały 596 224 osoby (236 588 jako pierwszą, 187 372 jako jedyną). Używanie języka śląskiego w kontaktach domowych potwierdziło 467 145 osób (54 957 jako jedynego).(PAP)
Autor: Patryk Osadnik
pato/ agz/