Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.
- Wdrożenie unijnej dyrektywy
- Ochrona dla osoby dokonującej zgłoszenia
- Grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności
- Kto będzie przyjmował zgłoszenia
Wdrożenie unijnej dyrektywy
Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa wdraża do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE o ochronie sygnalistów. Termin wdrożenia dyrektywy przez kraje Unii Europejskiej minął 17 grudnia 2021 r.
W polskim systemie prawnym nie ma kompleksowej regulacji chroniącej sygnalistów, czyli osób, które działając w dobrej wierze i w interesie publicznym, zgłaszają lub ujawniają informacje o naruszeniach prawa w miejscu pracy.
Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców
Ochrona dla osoby dokonującej zgłoszenia
Projekt zakłada, że osobie dokonującej zgłoszenia będą przysługiwały gwarancje i środki prawne niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby.
Zgłaszający będzie miał prawo dochodzenia odszkodowania w pełnej wysokości w przypadku dopuszczenia się wobec niego działań odwetowych. Prawo żądania odszkodowania będzie mogło służyć zrekompensowaniu uszczerbku majątkowego zgłaszającego.
Grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności
Według projektu karze będzie podlegało uniemożliwianie lub istotne utrudnianie dokonania zgłoszenia, podejmowanie działań odwetowych oraz ujawnienie tożsamości osoby, która dokonała zgłoszenia, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej ze zgłaszającym.
W projekcie przewidziano zróżnicowane sankcje w zależności od dolegliwości danego naruszenia dla osoby, która go doświadczyła. Zależnie od przypadku będzie to kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności.
Po stronie zgłaszającego lub ujawniającego karalne będzie dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, jeśli wiedział on, że do naruszenia prawa nie doszło.
Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców
Kto będzie przyjmował zgłoszenia
Projektowana ustawa powierzy zadania instytucji wspierającej sygnalistów Rzecznikowi Praw Obywatelskich.
Zadania przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych z własnej inicjatywy będą mogły także realizować inne organy publiczne, przede wszystkim odnośnie do naruszeń w dziedzinach pozostających w zakresie ich działania.