Pierwszą oznaką niebezpiecznego wychłodzenia skóry jest powstawanie na jej powierzchni drobnych kryształków lodu. Następnie na skórze pojawia się zaczerwienienie, któremu towarzyszy pieczenie i ból. W kolejnym stadium odmrożenia na powierzchni skóry tworzą się pęcherze. W ostatnim stadium odmrożona część ciała zmienia kolor na niebieski lub czarny, co świadczy o martwicy tkanek.
O czym należy pamiętać, przygotowując się do mrozów 20 stopni?
WYCHŁODZENIE ORGANIZMU
Niska temperatura powietrza, zwłaszcza przy silnym wietrze i wysokiej wilgotności powietrza, stanowi istotne zagrożenie dla człowieka. Wychłodzenie to stan, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35°C. Organizm broniąc się przed zimnem, doprowadza do powstania tzw. gęsiej skórki (utrzymywana między włosami cienka warstwa powietrza izoluje przed chłodem) i dreszczy (mimowolne skurcze mięśni, służące wytworzeniu dodatkowego ciepła metabolicznego). Zmniejsza się również przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, zwłaszcza na skutek skurczu naczyń włosowatych w skórze. Mniej krwi dopływa do kończyn, ponieważ jest ona kierowana w głąb ciała, aby nie dopuścić do wychłodzenia newralgicznych narządów wewnętrznych (m.in. serca, mózgu, płuc i wątroby).
CO TO JEST ODMROŻENIE I JAK POWSTAJE?
Odmrożenie to miejscowe uszkodzenie skóry (najczęściej nosa, uszu i palców) spowodowane działaniem niskiej temperatury. W niesprzyjających warunkach odmrożenia mogą powstać nawet w temperaturze powyżej 0°C. Długotrwale utrzymujące się obkurczenie naczyń krwionośnych prowadzi do niedotlenienia i uszkodzenia (a w skrajnym przypadku obumarcia) tkanek. Do grupy podwyższonego ryzyka zalicza się osoby starsze, chore (zwłaszcza z zaburzeniami krążenia krwi), o ograniczonej sprawności psychoruchowej, a także dzieci, które charakteryzują się dużym stosunkiem powierzchni ciała do masy, co sprzyja szybkiej utracie ciepła.
JAK ZAPOBIEGAĆ WYCHŁODZENIU I ODMROŻENIOM?
Najlepszym sposobem na uniknięcie wychłodzenia i odmrożeń jest zastosowanie odzieży o dużej termoizolacyjności. Planując pobyt na mrozie, zadbaj o to, aby odzież nie uciskała skóry, a obuwie nie było zbyt ciasne (utrudniają krążenie krwi). Odkryte części ciała posmaruj tłustym kremem ochronnym oraz usuń z nich metalowe elementy (kolczyki, pierścionki, łańcuszki itp.), które dobrze przewodzą ciepło (szybko oddają je do środowiska). W przypadku długiego pobytu na terenie otwartym nieznacznie zwiększ aktywność fizyczną, aby utrzymać prawidłowe krążenie krwi i wytworzyć dodatkową ilość ciepła metabolicznego.
JAK ROZPOZNAĆ ODMROŻENIE?
Pierwszą oznaką niebezpiecznego wychłodzenia skóry jest powstawanie na jej powierzchni drobnych kryształków lodu. Następnie na skórze pojawia się zaczerwienienie, któremu towarzyszy pieczenie i ból. W kolejnym stadium odmrożenia na powierzchni skóry tworzą się pęcherze. W ostatnim stadium odmrożona część ciała zmienia kolor na niebieski lub czarny, co świadczy o martwicy tkanek.
JAK POSTĘPOWAĆ W PRZYPADKU ODMROŻENIA?
Pierwsza pomoc polega na usunięciu wszelkiego ucisku utrudniającego krążenie krwi (zegarek, pierścionki itp.). Nie pocieraj i nie masuj wychłodzonych części ciała. Zmarznięte dłonie spróbuj delikatnie ogrzać, umieszczając je pod pachami, na innej
osobie, zwierzęciu lub ciepłym przedmiocie. Postaraj się o dodatkową warstwę odzieży, koc itp. Po powrocie do pomieszczenia zdejmij buty, skarpety, rękawice i pozostałą krępującą ruchy odzież. Zanurz odmrożone części ciała w ciepłej, ale nie
gorącej wodzie (ewentualnie stosuj ciepłe okłady). Nie ogrzewaj ich przy użyciu urządzeń elektrycznych (np. suszarki do włosów) i termoforów z wrzątkiem, ponieważ może dojść do poparzenia zanim jeszcze odczujesz działanie gorącego powietrza lub
wody. Nie stawaj na odmrożonej stopie, ponieważ możesz doprowadzić do jej dalszych uszkodzeń. Nie przekłuwaj pęcherzy – mogą powstać rany i w efekcie dojść do zakażenia. W przypadku nasilonego bólu, utrzymującego się braku czucia i/lub wysięku
z odmrożonej części ciała koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
ROZWAŻ POZOSTANIE W DOMU
W czasie mrozu, zwłaszcza przy silnym wietrze i intensywnych opadach śniegu, ogranicz pobyt na terenie otwartym, a najlepiej pozostań w ogrzewanych pomieszczeniach. Szczególną ochroną należy otoczyć dzieci, osoby starsze, chore i z ograniczoną możliwością przemieszczania się. W zimnym i wilgotnym środowisku rekomenduje się pozostanie w domu również osobom z dolegliwościami
reumatycznymi. W czasie występowania oblodzenia, zawiei lub zamieci śnieżnej, należy zachować szczególną ostrożność na ciągach komunikacyjnych, a najlepiej nie wychodzić na zewnątrz.