W okresie przedświątecznym wielu pracowników otrzymuje od pracodawców świadczenia z ZFŚS. Jednak ostatecznie nie zawsze trafiają one w ich ręce. Obawiać się mogą ci pracownicy, których wynagrodzenie zostało zajęte przez komornika. Jednak dlaczego niektórzy pracodawcy przekazują komornikowi świadczenia z ZFŚS, a inni nie? Trzeba uważnie przeczytać treść zajęcia komorniczego.
- Co można potrącać z wynagrodzenia za pracę
- Świadczenie z ZFŚS to nie wynagrodzenie
- Jeśli komornik się zagapił, pracodawca go zawiadomi
Co można potrącać z wynagrodzenia za pracę
Wynagrodzenie przysługujące pracownikowi podlega szczególnej ochronie. Można z niego, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego potrącać tylko należności wymienione w ustawie z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, w tym sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych i na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Potrąceń z wynagrodzenia dokonuje się we wskazanej przez ustawodawcę kolejności, w określonych przez niego granicach, a także przy uwzględnieniu kwot wolnych od potrąceń, czyli minimum, które pracownik musi otrzymać z tytułu przysługującego mu wynagrodzenia. Jest ono obliczane w oparciu o wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, a więc w 2024 r. dwukrotnie wzrośnie. W razie egzekucji komorniczej z wynagrodzenia za pracę, zajęciu podlegają w szczególności:
- periodyczne wynagrodzenie za pracę;
- wynagrodzenia za prace zlecone;
- nagrody i premie przysługujące pracownikowi dłużnikowi za okres jego zatrudnienia;
- związany ze stosunkiem pracy zysk lub udział w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.
Świadczenie z ZFŚS to nie wynagrodzenie
Możliwość prowadzenia egzekucji ze świadczeń przyznawanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest od lat kwestią sporną. Wskazuje się na to, że świadczenia te nie są częścią wynagrodzenia za pracę, mają charakter socjalny i przysługują nie tylko pracownikom. Nie można więc traktować ich na potrzeby egzekucji komorniczej jak części wynagrodzenia. Takie podejście ma jednak dwojakie skutki. Po pierwsze, co korzystne z punktu widzenia pracownika, jeśli komornik w przesłanym do pracodawcy zajęciu dokonał jedynie egzekucji z wynagrodzenia za pracę (art. 881 i nast. Kodeksu postępowania cywilnego), to egzekucja ta nie obejmie świadczenia wypłacanego pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jednak po drugie, jeśli komornik dokonał zajęcia także na podstawie art. 895 Kodeksu postępowania cywilnego (egzekucja z innych wierzytelności), to świadczenie nie tylko zostanie zajęte, ale też nie będzie podlegało ochronie przewidzianej dla wynagrodzenia za pracę, a więc zostanie zajęte w całości. Pracodawca, do którego trafi zajęcie komornicze powinien więc przede wszystkim uważnie je przeczytać i sprawdzić czy jako podstawa prowadzenia egzekucji został wskazany jedynie ar. 881 Kodeksu postępowania cywilnego, czy również art. 895.
Jeśli komornik się zagapił, pracodawca go zawiadomi
Jednak nawet jeśli zajęcie komornika jest ograniczone tylko do wynagrodzenia za pracę, to pracownik i tak może stracić świadczenie z funduszu. Pracodawcę obciąża bowiem obowiązek informacyjny wobec komornika – musi niezwłocznie zawiadomić go o każdej zmianie okoliczności związanych art. z periodycznym wynagrodzeniem i dochodami z wszelkich innych tytułów. Jeśli więc przekazane pracodawcy zajęcie wskazuje jako podstawę prawną jedynie art. 881 Kodeksu postępowania cywilnego i nie obejmuje swoim zakresem świadczenia z ZFŚS, pracodawca powinien w związku z planowaną wypłatą takiego świadczenia niezwłocznie powiadomić o niej komornika, co w konsekwencji będzie się zapewne wiązało z rozszerzeniem przez niego dokonanego zajęcia.
Podstawa prawna
- art. 881, art. 882, art. 895 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.)