W piątek 10 listopada Prezes Głównego urzędu Statystycznego wydał komunikat, w którym ogłosił nowe limity zarobków dla dorabiających do emerytury lub renty. Ich przekroczenie powoduje zmniejszenie emerytury lub renty albo nawet zawieszenie wypłaty emerytury lub renty. Ile wynoszą nowe limity i jak długo będą obowiązywały?
- Jakie świadczenia z ZUS są objęte limitem zarobków
- Ile można dorobić do renty lub emerytury w grudniu, styczniu i lutym
- Powiadom ZUS o planowanych zarobkach
Jeśli dorabiasz do emerytury lub renty, to dodatkowe zarobki mogą spowodować, że ZUS zawiesi albo zmniejszy twoje świadczenie.
Jakie świadczenia z ZUS są objęte limitem zarobków
Dotyczy to tylko zarobków z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, np. z umowy o pracę.
ZUS ma prawo zmniejszyć lub zawiesić:
- emeryturę;
- emeryturę pomostową;
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
- rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z: wypadkiem przy pracy,wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r., chorobą zawodową;
- rentę inwalidy wojskowego, jeżeli Twoja niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową;
- rentę rodzinną po inwalidzie wojskowym, jeśli śmierć inwalidy nie pozostawała w związku ze służbą wojskową;
- rentę rodzinną.
Na to, czy ZUS zawiesi lub zmniejszy emeryturę bądź rentę, ma wpływ przede wszystkim przychód z działalności zarobkowej, od której są obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne.
Mowa tu o przychodach: z pracy – wykonywanej na podstawie umów z kodeksu pracy lub umów cywilnym (zlecenie, o dzieło itp.)na podstawie stosunku pracy – jeżeli umowę taką zawrzesz z pracodawcą, z którym pozostajesz w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy (zawartej z innym podmiotem) wykonujesz pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostajesz w stosunku pracy.
Ponadto zmniejszenie lub zawieszenie emerytury lub renty spowoduje przekroczenie limitów dochodów uzyskiwanych z wielu innych źródeł – z ryczałtami, stypendiami a nawet zasiłkami, np.: z pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej wykonywaniu, z pracy nakładczej, z pracy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, z odpłatnej pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, ze stypendium sportowego, z wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej.
Co do zasady są to wszelkie zarobki, których osiąganie wiąże się z obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Oznacza to, że zarówno takimi, od których faktycznie oprowadzana jest składka na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne jak i osiągasz przychód z dodatkowej pracy, ale jesteś wyłączony z obowiązku ubezpieczeń społecznych, ponieważ pobierasz emeryturę lub rentę albo nie trzeba faktycznie tych składek płacić, bo już są płacone z innego tytułu.
Pełną i aktualną listę dochodów powodujących po przekroczeniu limitów zmniejszenie albo zawieszenie emerytury albo renty można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej ZUS.
Co ważne, gdy ZUS ustala przychód, od którego zależy, czy zmniejszy lub zawiesi emeryturę lub rentę uwzględnia kwotę, od której oblicza się składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (jest to tzw. podstawa wymiaru składek. U osób prowadzących pozarolniczą działalność ZUS przyjmuje przychód, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy.
Ile można dorobić do renty lub emerytury w grudniu, styczniu i lutym
Zgodnie z treścią Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w trzecim kwartale 2023 r: „na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672) ogłasza się, że przeciętne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2023 r. wyniosło 7194,95 zł”.
Oznacza to, że 70% przeciętnego wynagrodzenia w trzecim kwartale 2023 r. wyniosło 5 036,50 zł, a 130% - wyniosło 9 353,50 zł. Takie są nowe limity dla zarabiających emerytów i osób pobierających renty na grudzień 2023 r. oraz styczeń i luty 2024 r.
Przy czym w przypadku emerytów ograniczenia kwotowe zarobków powodujących zmniejszenie lub zawieszenie emerytury dotyczy wyłącznie osób pobierających świadczenie, które nie ukończyły ustawowego wieku emerytalnego – 60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni.
Powiadom ZUS o planowanych zarobkach
Gdy już przy składaniu wniosku o emeryturę lub rentę wiesz, że będziesz mieć dodatkowe zarobki, zaznacz to we wniosku. Jeśli jesteś już emerytem lub rencistą, jak najszybciej zawiadom ZUS o podjęciu pracy zarobkowej oraz o wysokości przychodu. Możesz skorzystać z formularza ZUS EROP.
Dodatkowo co roku – do końca lutego – musisz dostarczyć do ZUS zaświadczenie o wysokości przychodu za ubiegły rok. Na jego podstawie ZUS ustali, czy wypłacał świadczenie w prawidłowej wysokości.
To, że ZUS informujesz o swoich przychodach i ich wysokości, jest bardzo ważne, gdy ZUS rozlicza świadczenie. Jeśli osiągałeś przychody, a nie poinformowałeś ZUS o tym, zażąda on zwrotu świadczeń, które ci nie przysługiwały, za trzy lata wstecz. Jeśli powiadomisz – ZUS zażąda zwrotu tych świadczeń tylko za ostatni rok.
Jeżeli z zawiadomienia o wysokości przychodu, jaki zamierzasz osiągnąć, wynika, że:
- nie przekroczy on 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia czyli 5 036,50 zł w grudniu 2023 r. oraz styczniu i lutym 2024 roku– ZUS będzie wypłacał świadczenie w pełnej wysokości;
- wyniesie on ponad 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie więcej niż 130% tej kwoty czyli ponad 5 036,50 zł, ale nie więcej niż 9 353,50 zł w grudniu 2023 r. oraz styczniu i lutym 2024 roku – ZUS zmniejszy świadczenie;
- przekroczy on 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 9 353,50 zł w grudniu 2023 r. oraz styczniu i lutym 2024 roku – ZUS zawiesi wypłatę świadczenia.