REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spadek i zachowek 2024: teraz nawet najbliższy krewny może nie dostać spadku ani zachowku, jak to możliwe

Od połowy listopada prawdziwa rewolucja w postępowaniu spadkowym: przybędzie niegodnych dziedziczenia i ograniczony zostanie krąg ustawowych spadkobierców
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązująca od 15 listopada 2023 roku ważna zmiana w prawie spadkowym jednych uciesz, ale dla innych może okazać się pułapką. Uproszczenie procesu dziedziczenia w trzech newralgicznych miejscach ma odjąć pracy sądom a spadkobiercom ułatwić przejęcie majątku po zmarłym. Jednak tam gdzie uproszczenia często też łatwiej o naciąganie przepisów w nieuczciwych celach, np. pozbycia się konkurentów.

Mogliście tę zmianę przeoczyć a ona zwłaszcza dla bliskich krewnych zmarłego jest kluczowa. Można bowiem pozostawać w stereotypowym przekonaniu, że tak czy owak spadek - lub przynajmniej: zachowek - się należy, a gdy przyjdzie co do czego, okaże się, w jak błędnym pozostawało się przekonaniu.

REKLAMA

REKLAMA

Nie jest to może rewolucja na miarę tej sprzed kilkunastu lat kiedy to notariuszom pozwolono odciążyć sądy od najprostszych spraw spadkowych, ale z pewnością skróci ona długość procesów o spadek. Choć z pewnością wygeneruje też nowe spory.

Sprawy o dział spadku wydłużają się szczególnie wtedy gdy trzeba poszukiwać dalszego krewnego – szczególnie takiego, który dziedziczy po zmarłym a sam już zmarł. Przewlekłość procedury wydłuża postępowanie także w sytuacjach, w których spadek przypada małoletniemu. A ponadto często też toczą się spory, w tym sądowe, między najbliższymi krewnymi, w których w tle występuje niegodność dziedziczenia z racji zachowania się uprawnionego do spadku mocą prawa tylko z racji stopnia pokrewieństwa. Takiego niewdzięcznika łatwiej będzie teraz wydziedziczyć. Ale patrząc na to z drugiej strony – za sprawą dobrych adwokatów może to być dobre nowe i skuteczne pole, do pozbywania się konkurencji spadkowej.

Niegodny dziedziczenia zostanie pozbawiony prawa do spadku

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw z datą 14 sierpnia. Ponieważ wchodzi w życie w trzy miesiące od publikacji, obowiązującym prawem stanie się w połowie listopada.

Ustawa dodaje dwie nowe przesłanki niegodności dziedziczenia w postaci:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy, określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową wobec spadkodawcy;
  • uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka (art. 928 k.c.).

Zmiana ta ma na celu umożliwienie osobie, mającej w tym interes prawny (np. pozostałym spadkobiercom), przeciwstawienie się możliwości uzyskania korzyści ze spadku przez osobę niewykonującą obowiązków wynikających z prawa rodzinnego i zasad współżycia społecznego w stosunku do spadkodawcy, mimo realnej możliwości ich spełnienia.

Dziedziczenie ustawowe: jak dziedziczy się gdy brak tekstamentu, kto teraz nie dostanie już spadku ani zachowku

REKLAMA

Finały spraw spadkowych mają następować szybciej także między prawnemu ograniczeniu kręgu spadkobierców z trzeciej grupy pokrewieństwa. Dzięki temu być może uda się w przyszłości uniknąć trwającego miesiącami, a nawet latami, poszukiwania osób uprawnionych do udziału w spadku z racji pokrewieństwa.

Obecnie często domy czy mieszkania czekające na nowych właścicieli niszczeją, a działki nie sposób sprzedać, bo o jednym z kilku czy kilkunastu uprawnionych do spadku ciotecznym wnuku wiadomo tylko że żyje. Gdzie go jednak szukać i jak zawiadomić o przysługujących mu prawach nikt nie wie. Bez tego zaś postępowanie spadkowe w sądzie nie może być zakończone, zaś pozostali uprawnieni, choć zgłosili się ze swoimi roszczeniami, z przysługujących im praw korzystać nie mogą.

Teraz, od połowy listopada, w tak zwanej trzeciej grupie spadkowej, która obejmuje dalszych krewnych zredukować krąg uprawnionych do dziedziczenia.

Chodzi o tak zwane dziedziczenie ustawowe czyli takie gdzie z braku testamentu o dziale spadku rozstrzyga sąd, a kodeks cywilny wskazuje potencjalnych uprawnionych. 

Ustawa wprowadza zmiany w Kodeksie cywilnym w zakresie zasad dziedziczenia ustawowego w sytuacji, gdy powołani do spadku są dziadkowie spadkodawcy. Od połowy listopada 2023 r. w przypadku, gdy którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, będzie przypadał jego dzieciom w częściach równych. Jeżeli dziecko którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, będzie przypadał w częściach równych jego dzieciom, a w braku dzieci i wnuków tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku – pozostałym dziadkom w częściach równych.

Tym samym wyłączeni od dziedziczenia będą dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia.

Więcej czasu na przyjęcie lub odrzucenie spadku

Odrzucenie spadku to sposób, by nie odziedziczyć po zmarłym także jego długów. Bardzo często zgłaszane roszczenia przewyższają wartość spadku, a by się o tym przekonać trzeba na to czasu.

Obecnie spadkobierca ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o spadku na złożenie oświadczenia czy go przyjmuje czy odrzuca.

Zmienione przepisy pozwolą na zawieszanie tego terminu przez sąd w przypadkach szczególnie uzasadnionych, np. gdy takie oświadczenie w imieniu podopiecznych powinni złożyć ich opiekunowie, na co sami wcześniej muszą uzyskać zgodę sądu.

Nowelizacja przewiduje, iż do zachowania ustawowego terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wystarczające będzie złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie tego oświadczenia.

Dodatkowo jeśli złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie wymagało zezwolenia sądu, bieg terminu na złożenie oświadczenia ulegnie zawieszeniu na czas trwania postępowania w tym przedmiocie.

Formalnie polega to na tym, że w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy od 15 listopada obowiązuje przepis wyłączający konieczność pozyskania zgody sądu na czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu w sytuacji, gdy czynność ta polega na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka, a dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez któregokolwiek z rodziców, którym przysługuje pełna władza rodzicielska.

Zgoda sądu będzie jednak wymagana w braku porozumienia rodziców lub jeżeli inny zstępny rodziców tego dziecka przyjmuje spadek. W konsekwencji sprecyzowaniu uległa treść oświadczenia o odrzuceniu spadku składanego przez rodzica dziecka uprawnionego do spadku.

W intencji uproszczenia postępowania spadkowego dotyczącego nieletnich dzieci zmieniona została także ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Nowe przepisy przekazują sprawy dotyczących wydawania zezwoleń na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka dotyczących prostego przyjęcia spadku lub odrzucenia spadku do sądu spadku (art. 6401 k.p.c.), pomijając pośredni etap sądu opiekuńczego.

Brak konieczności prowadzenia w trakcie postępowania spadkowego odrębnego postępowania sądowego w przedmiocie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub pozostającego pod opieką w postaci prostego przyjęcia lub odrzucenia spadku przyczyni się do przyspieszenia postępowań o stwierdzenie nabycia spadku, a jednocześnie zmniejszy liczbę spraw wpływających do sądów opiekuńczych.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Emeryci, ZUS i przeliczanie emerytur. Kolejne 15 wyroków sądów cywilnych [wykonanie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.]

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Przeliczenie emerytur, wyrównania, odsetki z ZUS na rzecz emerytów. Jakie są realia w sądach okręgowych i apelacyjnych.

ZUS naruszał Konstytucję dla emerytur powszechnych po 2013 r. Ale nie dla emerytur z 2010 r.

W 2005 r. przeszłam na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat. W 2010 r gdy skończyłam 60 lat co prawda miałam jakieś przeliczenie na którym zyskałam brutto 249,88. Następnie w 2016r znów miałam przeliczenie i to zyskałam 78,53 brutto. W obecnej chwili mam 75 lat. Czy mogę ubiegać się o ponowne przeliczenie na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2024 r.

W najbliższy weekend zmieniamy czas na letni, ale czy to ma sens? Eksperci są jednomyślni

Wniosek dotyczący zniesienia zmiany czasu dwa razy w roku w Unii Europejskiej przestał być procedowany w 2020 roku z powodu wybuchu pandemii Covid-19. Od tego czasu mija już 5 lat. Czy nadszedł czas na wznowienie prac nad likwidacją obowiązkowej zmiany czasu w marcu i październiku każdego roku? Czy to nadal ma sens? Poprosiliśmy o wypowiedź przedstawicieli różnych środowisk i ekspertów kilku dziedzin. Co z nich wynika?

Czasowe ograniczenie prawa do azylu jest działa. Co to oznacza?

Polska wprowadza czasowe ograniczenie prawa do składania wniosków o ochronę międzynarodową na granicy z Białorusią. Rząd argumentuje, że to konieczne dla bezpieczeństwa kraju, ale decyzja budzi kontrowersje. Co oznacza nowe rozporządzenie, jakie są jego skutki i jak wpłynie na sytuację na granicy? Oto szczegóły.

REKLAMA

Apel do premiera: Dwóch pułkowników. Jeden z emeryturą do 11 tysięcy 135 zł 73 gr. Drugi 5 tysięcy 177 zł 37 gr netto

Trzech senatorów skierowało pismo do premiera D. Tuska z apelem w sprawie emerytur mundurowych. Chodzi o problem składek ZUS za okres pracy cywilnej byłych wojskowych, która w praktyce nie wpływa na wysokość emerytury mundurowej. Mundurowi oczekują albo doliczania tych składek w większym wymiarze do emerytury wojskowej albo drugiej emerytury cywilnej.

Prawo sztucznej inteligencji: co pominięto w AI Act i projekcie polskiej ustawy. Gdzie szukać przepisów o AI jeżeli nie ma ich w AI Act ani w polskiej implementacji?

Sam AI Act jako mimo że jest rozporządzeniem unijnym i nie wymaga implementacji do przepisów prawa danego państwa członkowskiego, tak jak Dyrektywy unijne, to jednak wymaga uzupełnienia w prawie krajowym – co polski ustawodawca już zauważył. Obecnie prace nad taką ustawą (Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji) są prowadzone, a wynik prac legislacyjnych możemy znaleźć tu: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390551 . Dodatkowo wcześniej opracowano również projekt ustawy o związkach zawodowych mający na celu zapewnienie właściwego informowania pracowników o wykorzystywaniu AI. Te akty prawne w mojej ocenie regulują głównie działania developerów AI oraz relacje między nimi a organami państwowymi i użytkownikami. TO czego ewidentnie brakuje, to regulacji sytuacji prawnej użytkowników i ich relacji z pozostałymi osobami. Czy to oznacza, że nie jest ona uregulowana w prawie?

Urlop ojcowski tylko dla mężczyzn, macierzyński i rodzicielski dla taty i mamy. Jakie zasady w 2025 roku

Z dziećmi w domu najczęściej zostają mamy. Wykorzystują do tego płatne urlopy macierzyński oraz rodzicielski. Jest jednak świadczenie, które przysługuje wyłącznie tatusiom. Jak często mężczyźni korzystają z urlopu ojcowskiego wypłacanego przez ZUS?

Przygotuj się na kryzys – zapasy żywności na 72 godziny! Apel Unii Europejskiej, to nie jest żart

Unia Europejska zachęca do gromadzenia podstawowych zapasów (żywność, leki, woda) na co najmniej 72 godziny w razie sytuacji kryzysowej. Okazuje się bowiem, że według badań Eurobarometru obecnie 50 proc. obywateli Unii po trzech dniach pozostałoby bez wody i jedzenia. Co zawiera „Unia Gotowości”?

REKLAMA

Renta wdowia. ZUS może wyliczyć korzystniejszy wariant dla tych co mają rentę rodzinną i inne świadczenie (np. emeryturę)

Tak zwana renta wdowia to możliwość pobierania dwóch świadczeń jednocześnie, w proporcjach 100 i 15 procent ich wysokości. O tym czy ZUS ma wypłacać w całości świadczenie główne (np. emeryturę), a w części rentę rodzinną bądź odwrotnie decyduje klient. Taki dylemat wnioskujący może przerzucić na ZUS, który wyliczy korzystniejszy wariant - wyjaśnia Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego. Wdowy i wdowcy z województwa opolskiego od stycznia tego roku składają wnioski o rentę wdowią. W regionie o dodatkowe pieniądze ubiega się już ponad 16,3 tysięcy osób, a placówki ZUS-u w całej Polsce przyjęły już 577 tys. formularzy o rentę wdowią. Chociaż decyzje przyznające świadczenie ZUS może wysyłać do klientów dopiero od lipca, to zachęca do składania wniosków już teraz.

Warto teraz złożyć wniosek o rentę wdowią – zachęca ZUS. Później mogą być kolejki chętnych

Teraz jest najlepszy moment na składanie wniosków o rentę wdowią. W ostatnim miesiącu składania wniosków ZUS spodziewa się fali chętnych. Pierwsze świadczenia będą wypłacane od 1 lipca 2025 r.

REKLAMA