W odstępie kilkunastu lat ten sam sąd wydał dwa prawomocne postanowienia o nabyciu spadku po tej samej osobie. Odmiennie uregulował jednak kwestie dziedziczenia. Pierwsze postanowienie stwierdziło nabycie spadku w całości przez żonę spadkodawcy na podstawie testamentu, drugie zaś – nabycie spadku z mocy ustawy przez syna, córkę i żonę zmarłego. Skargę nadzwyczajną w tej sprawie złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.
Dwie rozbieżne decyzje sądu
Jak informuje RPO, w1995 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po zmarłym w 1994 r. na podstawie testamentu nabyła w całości jego żona. Postanowienie to uprawomocniło się na poziomie I instancji, bo nie złożono apelacji. Z kolei w 2011 r. ten sam sąd stwierdził, że spadek po tym zmarłym na podstawie ustawy nabyli: żona, córka i syn - po 1/3 części każde. To postanowienie również się uprawomocniło.
Jak twierdzi wnioskodawca, zmarły nie pozostawił testamentu, a w skład spadku po nim nie wchodzi gospodarstwo rolne, a jedynie udział w nieruchomości miejskiej.
„Sąd uznał za konieczne uzupełnienie postępowania dowodowego. Zarządził wezwanie spadkobierców niektórych ze spadkodawców wskazanych we wniosku poprzez ogłoszenie o toczącym się postępowaniu ws. stwierdzenia nabycia spadku po kilkorga innych osobach. Po tym sąd wydał postanowienie zgodne z wnioskiem” – informuje RPO.
Skarga nadzwyczajna RPO
Jak podkreślił rzecznik sprawa o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym została wcześniej rozpoznana, a zatem doszło do naruszenia powagi rzeczy osądzonej. Z akt sprawy wynika, iż zmarły pozostawił testament, powołując jako spadkobiercę żonę. Brak jest zatem przesłanek do dziedziczenia spadku na podstawie ustawy.
Ponadto RPO zarzucił „naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i zasady bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji, konstytucyjnego prawa do dziedziczenia chronionego w art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, a także konstytucyjnego prawa do sądu gwarantowanego przez art. 45 ust. 1 Konstytucji, ze względu na wydanie drugiego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tej samej osobie, które odmiennie rozstrzyga kwestię dziedziczenia”.
Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich