Centralny Rejestr Wyborców (dalej: CRW) ułatwia obywatelom głosowanie, urzędnikom organizację pracy, a komisjom wyborczym przeprowadzenie wyborów. Każdy obywatel może sprawdzić swoje dane w CRW, a zainteresowani zmianą miejsca głosowania czy dopisania się do rejestru, mogą zrobić to online.
- Jakie funkcje ma CRW?
- Jak sprawdzić, czy jesteś ujęty w spisie wyborców?
- Jak zagłosować poza miejscem zamieszkania?
- Gmina zapewni transport osobom niepełnosprawnym
- Sprawdź godziny pracy urzędów
- Głosowanie za granicą
Jakie funkcje ma CRW?
Gminy wciąż są odpowiedzialne za organizację wyborów, ale proces ten będzie sprawniejszy i łatwiejszy zarówno dla gmin, jak i dla wyborców. Utworzenie CRW pozwoliło na:
- scentralizowanie danych o obwodach głosowania i okręgach wyborczych;
- przypisanie wyborcy do konkretnego obwodu i okręgu w oparciu o adres miejsca zamieszkania;
- integrację z rejestrem PESEL, czyli automatyczne zmiany w przypadku zmiany meldunku, utraty obywatelstwa polskiego lub śmierci;
- wyeliminowanie konieczności przesyłania danych pomiędzy gminami;
- znaczne ograniczenie udziału urzędników w dopisywaniu do listy wyborców na wniosek obywatela – jeśli zdecydujesz się na zmianę lokalu wyborczego, w którym będziesz głosować i zgłosisz tę zmianę w CRW, udział urzędnika w całym procesie zostanie całkowicie wyeliminowany, a Ty będziesz miał gwarancję, że oddasz głos w miejscu, które wybrałeś;
- znika ryzyko, że jedna osoba będzie dopisana do list wyborczych w dwóch lokalach wyborczych;
- masz możliwość wglądu do własnych danych przetwarzanych w CRW.
Jak sprawdzić, czy jesteś ujęty w spisie wyborców?
W CRW znajdziesz informację o obwodzie głosowania, w którym zostałeś ujęty w spisie wyborców.
Sprawdzasz przez Internet, czy jesteś ujęty w spisie wyborców | Sprawdzasz dane w CRW za pośrednictwem urzędu |
Potrzebujesz: dane logowania do profilu zaufanego: login i hasło, e-dowód lub aplikację mObywatel. Co musisz zrobić:
| UWAGA! Wniosek możesz złożyć tylko do 10 października 2023 r. Nie podlega opłacie. Potrzebujesz:
Wybierz 1 z 3 możliwości:
|
Jak zagłosować poza miejscem zamieszkania?
Ścieżka nr 1 – zmień miejsce głosowania
Chcesz wyjątkowo głosować w miejscu, w którym będziesz przebywać w dniu wyborów? Masz taką możliwość.
Złóż wniosek o zmianę miejsca głosowania tylko na te wybory. Będziesz głosować w gminie, w której przebywasz, a nie w tej, w której:
- masz zameldowanie na pobyt stały,
- mieszkasz na stałe.
Możesz to załatwić przez Internet (po uwierzytelnieniu się) albo składając wniosek w urzędzie. Właściwy jest urząd miasta lub gminy, w której będziesz przebywał w dniu wyborów.
UWAGA! Na załatwienie sprawy masz czas tylko do 12 października 2023 r.
Ścieżka nr 2 – zdobądź zaświadczenie
W dowolnym urzędzie gminy, który wybierzesz. Wniosek składasz do wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta. Jeśli przebywasz na polskim statku morskim, składasz wniosek do właściwego kapitana statku. Jeśli przebywasz poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, składasz wniosek do właściwego konsula. Sprawę otrzymania zaświadczenia powinieneś załatwić od ręki.
UWAGA! Wniosek o wydanie zaświadczenia można złożyć do 12 października 2023 r.
Wyborcy, którzy uzyskają zaświadczenie o prawie głosowania w miejscu pobytu:
|
Można przyjść z zaświadczeniem do „swojego” okręgu i zagłosować.
Przykład
Pan Piotr planował w dniu wyborów wyjechać z Poznania do Rzeszowa. Ma zaświadczenie o prawie do głosowanie. Oznacza to, że został wykreślony ze spisu wyborców dla Poznania. I nie figuruje w żadnym spisie wyborców. Pan Piotr ostatecznie nie pojechał do Rzeszowa. Może pójść do lokalu wyborczego w Poznaniu, w którym zawsze głosuje. I tam - po okazaniu zaświadczenia - oddać głos.
Gmina zapewni transport osobom niepełnosprawnym
Wiele gmin zapewnia transport osobom niepełnosprawnym. Sprawdź, czy tak jest w Twojej gminie. Np. w Warszawie osoby, które wymagają specjalistycznego transportu mogą w dniu wyborów skorzystać z bezpłatnej pomocy w dotarciu do lokalu komisji wyborczej. Zgłoszenia w stolicy przyjmowane są do 12 października do godz. 16:00.
Sprawdź godziny pracy urzędów
Jeżeli zostawiłeś sprawę zmiany miejsca głosowania „na ostatnią chwilę”, to sprawdź godziny pracy urzędów. W wielu miejscach pracują dłużej. Np. w Warszawie do 12 października 2023 r. wszystkie Delegatury Biura Administracji i Spraw Obywatelskich w urzędach dzielnic będą czynne do godz. 18:00. W wydłużonym czasie pracy będzie można załatwić wyłącznie sprawy związane z wyborami. W Częstochowie magistrat wydłużył czwartkowe godziny pracy komórki odpowiedzialnej za wydawanie zaświadczeń do godz. 17.00.
Głosowanie za granicą
Poza granicami Polski wyborcy będą mogli oddać głos w jednym z 417 obwodów głosowania. Najwięcej obwodowych komisji wyborczych – po kilkadziesiąt – utworzono w państwach, w których przebywa największa liczba Polaków, a więc w Wielkiej Brytanii, w Stanach Zjednoczonych oraz w Niemczech. Ze względu na stan wojny w Ukrainie odstąpiono od organizowania wyborów w tym kraju.
Głosowanie w niektórych obwodach (kraje Ameryki Południowej i Północnej) ze względu na różnicę czasu odbędzie się w sobotę 14 października 2023 r.
Osoby głosujące za granicą otrzymają trzy karty do głosowania – jedną w wyborach do Sejmu, drugą w wyborach do Senatu, a trzecią – referendalną. Karta do głosowania w wyborach do Sejmu będzie wyglądać jak w okręgu nr 19 (Warszawa), zaś karta do głosowania w wyborach do Senatu będzie wyglądać jak w okręgu nr 44 (obejmującym 4 stołeczne dzielnice: Białołękę, Bielany, Śródmieście i Żoliborz).
Najpóźniej do wtorku, 10 października 2023 r. należy złożyć do konsula wniosek o ujęcie w spisie wyborców.
Są trzy sposoby na złożenie wniosku:
|
Dzięki e-Wybory zgłoszenie do spisu jest możliwe bez wychodzenia z domu. Wyborca samodzielnie wybiera dogodny ze względu na miejsce pobytu obwód głosowania, a następnie wprowadza wymagane dane, które usługa weryfikuje komunikując się z rejestrami państwowymi. Aby zgłosić się do spisu przez e-Wybory wyborca nie musi posiadać podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo kwalifikowanego.
W obwodzie głosowania za granicą może także zagłosować wyborca na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania.
Należy pamiętać o tym, że termin przyjmowania zgłoszeń do spisu wyborców oraz wniosków o zmianę obwodu głosowania upływa 10 października 2023 r. Z kolei wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania należy złożyć do konsula do dnia 12 października.
Źródło: PKW, MSZ, własne