Obowiązkowe szczepienia zostały uregulowane w nowym rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Określa ono wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych. Kogo dotyczy obowiązek poddawania się szczepieniom? Jakie choroby będą objęte obowiązkiem szczepień? Wyjaśniamy.
- Szczepienia obowiązkowe dla wszystkich
- Szczepienia obowiązkowe dla dzieci i młodzieży
- Szczepienia obowiązkowe w związku z przeszczepami
- Szczepienia obowiązkowe przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae
- Szczepienia obowiązkowe przeciwko ospie wietrznej
- Szczepienia obowiązkowe przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
- Obowiązkowe szczepienia poekspozycyjne
Obowiązkowe szczepienia ochronne to szczepienia ochronne przeciwko chorobom zakaźnym, którym niektóre osoby muszą się poddać. Zgodnie z przepisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Minister Zdrowia w drodze rozporządzenia, uwzględniając zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia i cele nadzoru epidemiologicznego określa:
- wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz
- osoby lub grupy osób obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym, a także wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby.
Rozporządzenie w tej sprawie wydane przez minister Katarzynę Sójkę weszło w życie 1 października 2023 r.
Szczepienia obowiązkowe dla wszystkich
Obowiązkiem szczepień ochronnych są objęte następujące choroby zakaźne:
- błonica;
- gruźlica;
- inwazyjne zakażenia Haemophilus influenzae typu b;
- inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae;
- krztusiec;
- nagminne zapalenie przyusznic (świnka);
- odra;
- ospa wietrzna;
- ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis);
- różyczka;
- tężec;
- wirusowe zapalenie wątroby typu B;
- wścieklizna;
- zakażenia powodowane przez rotawirusy.
Szczepienia obowiązkowe dla dzieci i młodzieży
Następujące grupy osób mają obowiązek poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym ze względu na wiek:
- dzieci i młodzież od dnia urodzenia do ukończenia 15. roku życia – szczepieniom przeciw gruźlicy,
- dzieci i młodzież od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 19. roku życia – szczepieniom przeciw:
- błonicy,
- krztuścowi,
- tężcowi,
- dzieci od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 5. roku życia – szczepieniom przeciw:
- inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b,
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae,
- dzieci i młodzież od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 19. roku życia – szczepieniom przeciw ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis),
- dzieci i młodzież od ukończenia 12. miesiąca życia do ukończenia 19. roku życia – szczepieniom przeciw:
- odrze,
- nagminnemu zapaleniu przyusznic (śwince),
- różyczce,
- dzieci od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 32. tygodnia życia – szczepieniom przeciw zakażeniom powodowanym przez rotawirusy,
- dzieci i młodzież od dnia urodzenia do ukończenia 19. roku życia – szczepieniom przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Obowiązek poddania się obowiązkowym kalendarzowym szczepieniom dzieci i młodzieży obejmuje 19 milionów dzieci i młodzieży do 19 roku życia
Szczepienia obowiązkowe w związku z przeszczepami
Osoby, które są przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych, splenektomii, albo z asplenią, z zaburzeniami czynności śledziony podlegają obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw:
- błonicy;
- inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b;
- inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae;
- krztuścowi;
- nagminnemu zapaleniu przyusznic (śwince);
- odrze;
- ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis);
- różyczce;
- tężcowi;
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Szczepienia obowiązkowe przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae
Obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae podlegają osoby do ukończenia 19 roku życia:
- po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającą z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,
- przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego,
- przed lub po leczeniu immunosupresyjnym lub biologicznym,
- z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności, z nowotworami, małopłytkowością idiopatyczną, sferocytozą wrodzoną,
- z wrodzonymi wadami serca i przewlekłymi chorobami serca,
- z przewlekłą niewydolnością nerek lub zespołem nerczycowym,
- z chorobami metabolicznymi, w tym cukrzycą,
- z przewlekłymi chorobami płuc, w tym astmą
– które nie były szczepione przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae.
Szczepienia obowiązkowe przeciwko ospie wietrznej
Obowiązkowym szczepieniom przeciw ospie wietrzej podlegają:
- dzieci i młodzież do ukończenia 19. roku życia, które nie chorowały na ospę wietrzną:
- z upośledzeniem odporności wrodzonym lub nabytym o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby,
- przed planowanym leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią;
- dzieci i młodzież do ukończenia 19. roku życia, które nie chorowały na ospę wietrzną, z otoczenia osób wskazanych powyżej;
- dzieci i młodzież do ukończenia 19. roku życia, które nie chorowały na ospę wietrzną, przebywające albo zakwalifikowane do pobytu w:
- zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
- zakładach opiekuńczo-leczniczych,
- rodzinnych domach dziecka,
- domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- domach pomocy społecznej,
- placówkach opiekuńczo-wychowawczych,
- regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych,
- interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych,
- żłobkach lub klubach dziecięcych.
Szczepienia obowiązkowe przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
Obowiązkowym szczepieniom przeciw wirusowemu zapalaniu wątroby typu B podlegają:
- uczniowie szkół medycznych lub innych szkół prowadzących kształcenie związane z wykonywaniem zawodów w zakresie nauk medycznych lub nauk o zdrowiu, którzy nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B;
- studenci uczelni prowadzących kształcenie na studiach na kierunkach związanych z kształceniem w zakresie nauk medycznych lub nauk o zdrowiu, którzy nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B;
- osoby szczególnie narażone na zakażenie w wyniku styczności z osobą zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B;
- osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C;
- osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B;
- osoby w fazie zaawansowanej choroby nerek z filtracją kłębuszkową poniżej 30 ml/min oraz osoby dializowane;
- osoby przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych, splenektomii, albo z asplenią, z zaburzeniami czynności śledziony;
- kobiety planujące ciążę, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Obowiązkowe szczepienia poekspozycyjne
Obowiązkowym szczepieniom przeciw:
- błonicy podlegają osoby narażone na zakażenie, które miały styczność z chorym na błonicę,
- tężcowi podlegają osoby zranione, narażone na zakażenie,
- wściekliźnie podlegają osoby mające styczność ze zwierzęciem chorym na wściekliznę lub podejrzanym o zakażenie wirusem wścieklizny