Polska powinna domagać się od Niemiec reparacji za straty poniesione podczas II wojny światowej - tak uważa 58 proc. respondentów; przeciwnego zdania jest 31 proc. badanych; 11 proc. nie ma zdania na ten temat - wynika z sondażu CBOS przeprowadzonego w drugiej połowie sierpnia 2023 r.
W badaniu przeprowadzonym w drugiej połowie sierpnia po raz kolejny sondażownia spytała respondentów o ocenę obecnych stosunków polsko-niemieckich oraz o poparcie dla domagania się od Niemiec reparacji za straty poniesione podczas II wojny światowej, a także o przekonania dotyczące skutków tych starań.
Czy Polska powinna domagać się od Niemiec reparacji (odszkodowań) za straty poniesione podczas II wojny światowej?
Ankietowani pytani byli w sondażu m.in.: "Czy, Pana(i) zdaniem, Polska powinna domagać się od Niemiec reparacji (odszkodowań) za straty poniesione podczas II wojny światowej?". Na tak postawione pytanie twierdząco odpowiedziało 58 proc. respondentów, z czego 38 proc. w sposób zdecydowany, a 20 proc.- "raczej tak". Przeciwnego zdania jest 31 proc. respondentów, przy czym 11 proc. mówi "zdecydowanie nie", a 20 proc. "raczej nie". 11 proc. badanych udzieliło odpowiedzi "Trudno powiedzieć".
Jak zauważył CBOS, w porównaniu z wrześniem ubiegłego roku poparcie dla wysuwania roszczeń reparacyjnych wobec Niemiec minimalnie się zwiększyło (wzrost o 1 pkt proc.), ale jest mniejsze niż w sierpniu 2019 r. i w październiku roku 2021. CBOS podkreślił jednocześnie, że najwięcej zwolenników podjęcia działań ws. uzyskania przez Polskę reparacji zanotowano w lipcu 2019 r. (69 proc.). Według sondażowni, w stosunku do września ubiegłego roku minimalnie ubyło też przeciwników takich działań (o 2 pkt proc.).
Czy wysuwając takie żądania Polska może więcej zyskać czy więcej stracić?
Badanych spytano również o to, czy - domagając się od Niemiec reparacji (odszkodowań) za straty poniesione podczas II wojny światowej - Polska może więcej zyskać czy więcej stracić. Według 34 proc. respondentów, Polska może więcej zyskać; natomiast według 40 proc. - nasz kraj może więcej stracić. 26 proc. badanych nie ma zdania na ten temat.
Szanse na odszkodowanie od Niemiec
Respondentów poproszono też w badaniu o określenie w procentach, jak oceniają szanse na uzyskanie reparacji od Niemiec. "Więcej niż co piąty pytany (22 proc.) stwierdził, że nie ma na to jakichkolwiek szans, i była to najczęstsza odpowiedź (modalna rozkładu), a 100 proc. pewności, że starania Polski o reparacje od Niemiec zakończą się ich uzyskaniem, ma zaledwie 2 proc. respondentów" - zauważyło CBOS.
Generalnie szanse na to oceniane są jednak dość nisko – średnia arytmetyczna wyniosła zaledwie 26,28 proc., a mediana rozkładu – 20 proc. Znaczna grupa ankietowanych nie potrafiła (14 proc.) lub nie chciała (2 proc.) ocenić szans Polski na uzyskanie reparacji od Niemiec" - wskazała również sondażownia.
Jakie są obecne relacje polsko-niemieckie?
Respondenci pytani byli także o ocenę obecnych stosunków polsko-niemieckich. Większość z nich - 56 proc. - postrzega je jako "ani dobre, ani złe". Nieco ponad jedna piąta (22 proc.) uważa, że są one złe, a 13 proc. określa je jako dobre. 9 proc. udzieliło odpowiedzi: "Trudno powiedzieć/ Odmowa odpowiedzi".
W porównaniu z wrześniem ubiegłego roku, kiedy to relacje polsko-niemieckie w opinii respondentów wypadały najgorzej w historii badań CBOS na ten temat - czyli od 1987 r. - odnotowano poprawę. Co prawda, tyle samo badanych, ile poprzednio odbiera je jako dobre, ale znacząco ubyło oceniających, że są one złe (spadek o 9 punktów procentowych), a przybyło uważających je za "ani dobre, ani złe" (wzrost o 7 punktów). Nieco więcej respondentów niż poprzednio uchyliło się od ich oceny (wzrost z 7 do 9 proc.).
Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.
Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI) – dane kontaktowe respondent otrzymywał w liście zapowiednim od CBOS, samodzielne wypełnienie ankiety internetowej (CAWI), do której dostęp był możliwy na podstawie loginu i hasła przekazanego respondentowi w liście zapowiednim od CBOS.
We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań oraz strukturę. Badanie zrealizowano w dniach od 14 do 27 sierpnia 2023 r. na próbie liczącej 1024 osoby (w tym: 61,9 proc. metodą CAPI, 24,8 proc. – CATI i 13,3 proc. – CAWI). (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ sdd/