Długi mieszkaniowe wynoszą w Polsce 290,8 mln zł. Średnio jeden dłużnik zalega z opłatami za mieszkanie w kwocie 15,6 tys. zł. Najwięcej dłużników czynszowych jest na Śląsku, na Opolszczyźnie i w województwie łódzkim.
Długi mieszkaniowe, czyli przeterminowane zobowiązania finansowe dłużników zalegających z czynszem oraz wszelkimi opłatami związanymi z użytkowaniem lokalu mieszkalnego to obecnie – według danych Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej – 290,8 mln zł. Średnia zaległość jednego dłużnika z tytułu nieuregulowanych opłat za mieszkanie, wywóz śmieci czy ogrzewanie wynosi 15,6 tys. zł. W opinii ekspertów rzeczywista wartość przeterminowanych zobowiązań mieszkaniowych może być kilkukrotnie wyższa niż ta, która widnieje w rejestrze.
Gdzie jest najwięcej dłużników mieszkaniowych
Najwięcej dłużników mieszkaniowych jest w województwie śląskim (6899 osób); mają też oni najwyższe zaległości wynoszące 133,7 mln zł. Tuż za nim pod względem wartości przeterminowanych zobowiązań finansowych jest województwo opolskie (45,3 mln zł) i łódzkie (23,2 mln zł).
Pod względem płci dług rozkłada się niemal równomiernie: 51 proc. kobiet w porównaniu do 49 proc. mężczyzn. Również wysokość zadłużenia kobiet jest wyższa niż mężczyzn: 153,3 mln zł wobec 137,5 mln zł.
W jakim wieku są dłużnicy
Największą grupę dłużników mieszkaniowych stanowią osoby w wieku 46-55 lat. Zajmują też pierwsze miejsce pod względem wielkości zadłużenia (prawie 72 mln zł). Na prawie 64,5 mln zł zalegają sąsiednie grupy wiekowe dłużników (26-35 oraz 56-65 lat). Seniorzy powyżej 65. roku życia są winni spółdzielniom, TBS-om i zakładom gospodarki mieszkaniowej 54,3 mln zł.
Dłużnicy ignorują wezwania do zapłaty
Zarządcy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych nie wykorzystują w pełni możliwości dostępnych na rynku rozwiązań windykacyjnych – mówi Katarzyna Mikołajczyk z Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. Jej zdaniem „ograniczają się zazwyczaj do wysyłania wezwań do zapłaty, które dłużnicy ignorują”.
Sondaż: Zarządcy powinni skuteczniej ściągać długi
94,5 proc. respondentów przeprowadzonego w lutym 2023 r. badania „Stosunek mieszkańców do windykowania należności od dłużników czynszowych”, uważa, iż zarządy spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych powinny w skuteczny sposób odzyskiwać od dłużników zaległe opłaty m.in. za czynsz.
Według badania poparcie dla tego typu działań rośnie wraz z poziomem wykształcenia ankietowanych oraz częstotliwością ich udziału w zebraniach i walnych zgromadzeniach spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych. Np. w grupie aktywnych członków spółdzielni i wspólnot (uczestniczących co najmniej w jednym z trzech ostatnich spotkań czy walnych zgromadzeń) poparcie dla „zdecydowanych działań w celu odzyskania długów czynszowych” przekracza 98 proc.
Badanie wykazało też, że podejmowanie działań zmierzających do odzyskania zaległych opłat jest dobrze oceniane przez mieszkańców i świadczy o należytym zarządzaniu finansami przez zarząd spółdzielni bądź wspólnoty mieszkaniowej – wskazanie 86,4 proc. respondentów.
Z kolei w pytaniu, jakie działania mające na celu odzyskanie zaległych czynszów lub innych opłat powinny podejmować zarządy spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej, badani w większości wskazywali na rozwiązania miękkie, dające dłużnikom szansę spłacenia w ratach (78,7 proc.) lub odpracowania długu (65,2 proc.). Na kolejnych miejscach pojawiły się bardziej zdecydowane działania, jak: przekazanie sprawy do sądu (31,9 proc.), dopisanie dłużnika do rejestru długów (30,1 proc.) czy przekazanie sprawy do firmy windykacyjnej (25,2 proc.).
Jak wyjaśniła Mikołajczyk, dłużnicy wpisani do rejestru szybciej regulują zobowiązania. „Nie mogą łatwo zignorować wezwania do zapłaty, bo ich dług został upubliczniony: stają się klientami podwyższonego ryzyka dla banków, firm pożyczkowych, operatorów telekomunikacyjnych i telewizyjnych czy dostawców Internetu, którzy mogą im na tej podstawie odmówić zawarcia umowy” – wskazała ekspertka.
Ogólnopolskie badanie „Stosunek mieszkańców do windykowania należności od dłużników czynszowych” przeprowadzono w lutym 2023 r. przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura metodą CAWI na reprezentatywnej grupie 508 dorosłych Polaków (18-74 lata), będących właścicielami mieszkań (własnościowych w spółdzielni mieszkaniowej, spółdzielczych własnościowych w spółdzielni mieszkaniowej, własnościowych we wspólnocie mieszkaniowej, własnościowych w TBS). (PAP)
autorka: Magdalena Jarco