Regulacja przygotowana przez resort rodziny zawiera rozwiązania, które mają usprawnić system wspierania rodziny, pieczy zastępczej i adopcji. Chodzi m.in. o wsparcie rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej oraz poprawę sytuacji pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej.
Ograniczenie dla tworzenia nowych typów placówek
Projekt zakłada wprowadzenie zasadniczego zakazu tworzenia nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, a także regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych. Pozostawiono możliwość przekształcenia tych placówek w ramach niezwiększania liczby miejsc w instytucjonalnych formach w danym powiecie lub odpowiednio w województwie.
Nowela ma też na celu poprawę organizacji procedur adopcyjnych oraz uprawnień dotyczących macierzyństwa, które przysługują osobom adoptującym dzieci starsze.
Wynagrodzenie dla rodzin zastępczych zwiększone o blisko 50%
Podwyższona zostanie wysokość wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych i prowadzących rodzinne domy dziecka z 2168,76 zł na 3100 zł. Wynagrodzenie to będzie waloryzowane.
Projekt przewiduje też zmiany w zakresie urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego przysługującego pracownikowi, który za zgodą sądu przyjął dziecko na wychowanie. Uprawnienia te, co do zasady, przysługują obecnie do ukończenia przez dziecko 7 roku życia. Proponowane zmiany wydłużają te uprawnienia do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Ponadto, projekt zakłada możliwość powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy i rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałaby tam wrócić.
Ułatwiony zostanie też proces adaptacji dziecka, w szczególności dziecka starszego (powyżej 7 lat), w nowej rodzinie adopcyjnej.
Dodatkowo, w projekcie wprowadzono zmiany w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka. Zmiany mają ułatwić podpisywanie umów ze starostami innymi, niż starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej czy kandydata.
Funkcjonować będzie zasada, że m.in. powiat – na którego terenie funkcjonują rodziny zastępcze lub rodzinne domy dziecka – może odmówić umieszczenia dziecka w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka tylko w sytuacji, gdy liczba dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej spoza powiatu przekroczyła 25 proc.
Rozwiązanie to ma ograniczyć umieszczanie dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej mimo posiadania wolnych miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej.
Rejestracja w systemie informatycznym
Zmiany zakładają też wprowadzenie - przy użyciu systemu teleinformatycznego - rejestru obejmującego wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej oraz osób, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej. Rejestr ten będzie zawierał także m.in. wykaz osób posiadających negatywną oraz pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wykaz kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, wykaz rodzin zastępczych, wykaz rodzinnych domów dziecka.
Dodatkowo, projekt ustawy wprowadza jednolite kryteria w dostępie do jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł, wynikającego z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" dla rodzin biologicznych oraz rodzin przysposabiających dziecko.
Nowe przepisy mają wejść w życie pierwszego dnia miesiąca po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia noweli w Dzienniku Ustaw.(PAP)