Zmarły właściciel w księdze wieczystej a sprzedaż nieruchomości przez spadkobierców

Magdalena Markiewicz
Ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl i Manager w Mzuri CFI
rozwiń więcej
Osoba zmarła wpisana w księdze wieczystej jako właściciel a sprzedaż nieruchomości przez spadkobierców / ShutterStock

Spadkobiercy często zapominają (albo po prostu nie wiedzą) o ustawowym obowiązku i nie wnioskują o wpisanie swojego prawa własności do księgi wieczystej. Powoduje, to, że część potencjalnych nabywców obawia się kupić nieruchomość jeżeli w księdze wieczystej jako właściciel nadal widnieje osoba zmarła. Jednak z przepisów wynika, że osoba zmarła widniejąca w księdze wieczystej nie jest przeszkodą dla transakcji. Ale brak aktualnego wpisu właściciela w księdze wieczystej powoduje konieczność przedstawienia notariuszowi odpowiednich dokumentów potwierdzających dziedziczenie danej nieruchomości. Dlatego spadkobiercy powinni na bieżąco aktualizować treść księgi wieczystej - zgodnie z obowiązującymi przepisami. Tym bardziej, że brak aktualizacji księgi wieczystej grozi karą grzywny od 500 zł do nawet 10 tys. zł.

Aktualizacja stanu prawnego w księdze wieczystej. Własność istnieje niezależnie od wpisu w kw

Notariusz nie może wnioskować o odpowiedni wpis do księgi wieczystej jeśli został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia. Dlatego spadkobierca sam musi złożyć wniosek o dokonanie aktualnego wpisu dotyczącego własności. Trzeba pamiętać, że własność nieruchomości nie zależy od takiego wpisu, gdyż posiada on jedynie charakter deklaratoryjny. Wpis własności do księgi wieczystej nie tworzy tej własności tylko stanowi jej potwierdzenie. Niemniej jednak, spadkobiercy powinni szybko złożyć wniosek dotyczący aktualizacji stanu prawnego w dziale drugim księgi wieczystej. „Identyczna sytuacja dotyczy zmiany właściciela po prawomocnym postanowieniu sądu o nabyciu spadku” - komentuje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Niższa opłata dla spadkobierców za wniosek o wpis do księgi wieczystej albo kara grzywny

Co ważne, spadkobiercy mogą liczyć na preferencyjną opłatę za wniosek o wpis do księgi wieczystej (150 zł zamiast 200 zł).

Kara nakładana na osobę dziedziczącą nieruchomość za brak wpisu w księdze wieczystej może być znacznie większa. Przepis art. 36 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece wskazuje, że grzywna dla opieszałego właściciela nieruchomości wynosi od 500 zł do nawet 10 000 zł. „Zatem zmarły w księdze wieczystej może być kłopotem finansowym” - ostrzega Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Zmarły właściciel w księdze wieczystej - czy można sprzedać nieruchomość?

Artykuł 34 ustawy o księgach wieczystych i hipotece odpowiada natomiast dobrze na pytanie, czy można kupić (sprzedać) nieruchomość gdy nadal jest wpisany w księdze wieczystej zmarły właściciel. Zgodnie z tym przepisem; „Wpis może nastąpić, gdy osoba, której prawo ma być wpisem dotknięte, jest lub zostaje jednocześnie wpisana do księgi wieczystej jako uprawniona. Jednakże do ujawnienia właściciela wystarcza, aby następstwo prawne po osobie wpisanej jako właściciel zostało wykazane odpowiednimi dokumentami”.
Przepis ten potwierdza, że zmarły w księdze wieczystej nie stanowi przeszkody uniemożliwiającej zakup nieruchomości. Kluczowe jest to, czy sprzedający może wykazać swoje prawo do nieruchomości. Od tego zależy bowiem następstwo prawne kupującego, które jest podstawą do ostatecznego wpisu nowego właściciela w dziale drugim.

Jakimi dokumentami spadkobierca może wykazać swoje prawo własności?

W tym kontekście, warto nawiązać do artykułu 1027 kodeksu cywilnego. „Wskazuje on, że spadkobierca względem osoby trzeciej bez roszczeń do dziedziczenia może udowodnić swoje prawo jedynie stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia” - mówi Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Wspomniane dokumenty będą potrzebne do sporządzenia umowy przenoszącej własność. Potencjalny kupujący prawdopodobnie będzie je chciał zobaczyć zanim podpisze umowę przedwstępną. Przed wizytą u notariusza sprzedający powinien upewnić się, że posiada oryginał aktu poświadczenia dziedziczenia albo prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Warto pamiętać, że w przypadku małoletnich ich przedstawiciel ustawowy powinien mieć zgodę sądu na sprzedaż wspólnego majątku. „Bez takiej zgody, agent nieruchomości nie podejmie się pomocy w sprzedaży lokum” - podkreśla Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Zmarły właściciel wpisany w księdze wieczystej może odstraszyć kupującego

W ramach podsumowania, warto zwrócić uwagę, że zmarły w księdze wieczystej może jednak odstraszyć niektóre osoby potencjalnie zainteresowane domem lub mieszkaniem. Taka sytuacja jest najbardziej prawdopodobna jeśli w transakcji nie bierze udziału dobry agent nieruchomości mogący wyjaśnić obowiązujące przepisy. „Obawy potencjalnych nabywców mogą stanowić większy problem niż ewentualna kara wymierzana przez sąd” - podsumowuje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl

 

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Prawo
Komu należy się wyższa emerytura po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.? Adwokat radzi jak odwołać się do sądu od negatywnej decyzji ZUS lub wznowić postępowanie
16 sie 2024

Dla kogo wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. będzie oznaczał wyższą emeryturę i wyrównanie? Ale na pewno ZUS z urzędu tego sam nie zrobi. Adwokat Konrad Giedrojć wyjaśnia co zrobić, by w praktyce wykorzystać ten wyrok. Jaki wniosek sformułować do ZUS-u, jak odwołać się do sądu i na jakie argumenty ZUS trzeba się przygotować.

Ustawa o rencie wdowiej opublikowana w Dzienniku Ustaw. Kiedy wejdzie w życie, kiedy pierwsze wypłaty? Dla kogo?
16 sie 2024

W dniu 16 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa wprowadzająca rentę wdowią., czyli nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku
16 sie 2024

Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku. Przyznane owdowiałym seniorom świadczenie nie jest dożywotnie i mogą stracić do niego prawo.

Prawie 3,4 mln przyznanych świadczeń na wyprawki szkolne. Wnioski o dodatkowe 300 zł można składać do 30 listopada
16 sie 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że do tej pory w ramach programu "Dobry Start" przyznał blisko 3,4 mln świadczeń. Zakład przeznaczył na ten cel 925 mln zł. Wnioski o 300 zł na wyprawkę szkolną można składać do 30 listopada. 

Zasiłki rodzinne od 1 listopada 2024 r. Nowe rozporządzenie w Dzienniku Ustaw
16 sie 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowe rozporządzenie, które dotyczy kwot świadczeń rodzinnych i kryteriów dochodowych, obowiązujących od 1 listopada 2024 r. Chodzi m.in. o zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny czy tzw. becikowe.

Renta wdowia 2025: nie dla wszystkich wdów i wdowców. Kilka warunków trzeba spełnić i jest limit kwotowy
16 sie 2024

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Nowelizacja ta jest już podpisana przez Prezydenta RP a 16 sierpnia 2024 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Czy jest dopuszczalne użyczenie nieruchomości przez jednego współwłaściciela?
16 sie 2024

Oddanie użyczającemu rzeczy, najczęściej nieruchomości do korzystania osobie trzeciej w sytuacji, gdy użyczający jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, nie budzi większych wątpliwości. Inaczej wygląda jednak wyrażenie zgody na korzystanie z nieruchomości jedynie przez jednego lub część współwłaścicieli.

7 tys. zł czy 6 450 zł zasiłku pogrzebowego od 2025 r.? Ostateczna decyzja prawdopodobnie we wrześniu
16 sie 2024

Resort rodziny stoi na stanowisku, że wysokość zasiłku pogrzebowego powinna być podwyższona do 7 tys. zł. Co z propozycją ministra finansów, który stoi na stanowisku, że zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6 tys. 450 zł? Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że ostateczną decyzję poznamy najprawdopodobniej we wrześniu.

Renta wdowia a rozwód. Co z prawem do świadczenia?
16 sie 2024

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu świadczeń, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak wyjaśnił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Ochrona prawna pracowników załatwiających sprawy sygnalistów
16 sie 2024

Czy ochrona prawna sygnalistów rozciąga się na pracowników załatwiających sprawy sygnalistów? Czy ich również dotyczy zakaz podejmowania działań odwetowych oraz inne środki ochrony? Co z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia?

pokaż więcej
Proszę czekać...