REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rzecznik Praw Obywatelskich o specustawie ukraińskiej

RPO o specustawie ukraińskiej
RPO o specustawie ukraińskiej
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Rzecznik Praw Obywatelskich ma liczne wątpliwości do specustawy ukraińskiej. Chodzi m.in. o tymczasowe powierzanie opieki nad dzieckiem. Sprawdź co jeszcze budzi wątpliwości RPO.
  • Nowelizacja umożliwia dalsze tymczasowe kwaterowanie uchodźców w obiektach nieprzeznaczonych do zamieszkania zbiorowego
  • Nie zabezpiecza jednak wystarczająco przed warunkami, które mogą zagrażać życiu, zdrowiu i bezpieczeństwu cudzoziemców - należałoby zatem wskazać np. minimalny metraż na osobę i zagwarantować dostęp do dostatecznej liczby sanitariatów
  • Zastrzeżenia budzi przepis przewidujący, że do końca roku urzędy nie będą musiały terminowo załatwiać wniosków o zgodę na pobyt w Polsce – co nie dotyczy tylko uchodźców z Ukrainy, ale ogółu cudzoziemców
  • Wątpliwości rodzi również możliwość tymczasowego powierzania opieki nad dzieckiem z Ukrainy osobom, które nie ukończyły wymaganych szkoleń

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek prosi marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego o rozważenie tych m.in. uwag w pracach legislacyjnych nad ustawą z 8 kwietnia 2022 r. ws. zmiany ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw..

REKLAMA

Kwaterowanie uchodźców w budynkach nieprzeznaczonych do zamieszkania

REKLAMA

Nowelizacja ma umożliwić dalsze tymczasowe kwaterowanie cudzoziemców w obiektach innych niż budynki przeznaczone do zamieszkania zbiorowego, czyli w obiektach sportowych czy halach ekspozycyjnych. Pozwala zatem na zakwaterowanie w obiektach, które nie spełniają warunków określonych w przepisach techniczno-budowlanych, przeciwpożarowych oraz higieniczno-sanitarnych. Jedynym zastrzeżeniem jest spełnianie podstawowych wymagań co do nośności i stateczności konstrukcji oraz bezpieczeństwa użytkowania.

Wydaje się, że o ile dopuszczenie możliwości kwaterowania cudzoziemców również w obiektach innych niż budynki zbiorowego zamieszkania, jest w obecnych warunkach koniecznością, to sam przepis zdaje się wymagać korekty. Nie zabezpiecza on bowiem w wystarczającym stopniu przed takimi warunkami, które mogą stanowić realne zagrożenie dla życia, zdrowia i bezpieczeństwa cudzoziemców.

Podstawowe wymagania dla tych obiektów określono bowiem zbyt ogólnikowo. Warto zatem je doprecyzować, choćby przez:

  • wskazanie minimalnego metrażu przypadającego na jedną osobę,
  • zagwarantowanie dostępu do dostatecznej liczby sanitariatów,
  • uwzględnienie minimalnych standardów dotyczących temperatury, wentylacji czy nawet lokalizacji przestrzeni mieszkalnej, aby wykluczyć np.. kwaterowanie osób w pomieszczeniach poniżej poziomu gruntu.

Forma pouczania cudzoziemców o prawach i obowiązkach

REKLAMA

Inną zmianą jest wprowadzenie możliwości umieszczenia pouczenia cudzoziemca - korzystającego z ochrony czasowej o trybie i zasadach postępowania związanego z ochroną czasową oraz o jego prawach i obowiązkach - na stronie Urzędu ds. Cudzoziemców w postaci elektronicznej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Budzi to zaniepokojenie RPO co do skuteczności takiej formy pouczenia. Wskazane byłoby wysyłanie pouczenia pisemnego utrwalonego w postaci elektronicznej pod wskazanym przez cudzoziemca adresem poczty elektronicznej lub też wskazanie adresu strony internetowej, na której znajduje się takie pouczenie. Cudzoziemiec powinien móc wyrazić pisemną zgodę na to, aby zostać pouczonym w jednej z takich form.

Wstrzymanie biegu terminów wydawania zezwoleń na pobyt

Poważne zastrzeżenia rodzi zawieszenie i nierozpoczynanie - w okresie do 31 grudnia 2022 r. - biegu terminów na załatwienie spraw co do udzielenia, zmiany lub cofnięcia cudzoziemcom poszczególnych zezwoleń pobytowych. Przepis ten praktycznie pozbawia ich prawa do skutecznego skorzystania z instytucji ponaglenia na przewlekłość lub bezczynność organu. Cudzoziemiec zostanie pozbawiony jedynego instrumentu zdyscyplinowania organu do skutecznego działania.

Przez ponad osiem miesięcy właściwe organy nie będą zobowiązane do terminowego załatwiania tych spraw. Cudzoziemiec, który np. złoży wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy w kwietniu 2022 r. (po wejściu w życie ustawy), musi liczyć się z tym, że jego sprawa może zostać załatwiona dopiero w lutym 2023 r. W tym czasie będzie on pozbawiony możliwości wpływu na tok i szybkość postępowania, w tym wniesienia skargi do sądu administracyjnego, a w dalszej kolejności również ewentualnego zasądzenia odszkodowania i wymierzenia organowi grzywny z tytułu przewlekłości bądź bezczynności.

Przepis ten nie odnosi się bezpośrednio do spraw związanych z migracjami wojennymi z Ukrainy i dotyczy wszystkich cudzoziemców, nie tylko tych, wobec których zastosowanie znajdują przepisy nowelizowanej ustawy. O ile zrozumiałe jest, że niektóre organy administracji mają obecnie znacząco więcej pracy, to jednak reakcją państwa na tę sytuację nie powinno być niezałatwianie spraw cudzoziemców przez osiem miesięcy.

RPO wielokrotnie wskazywał na problem przewlekłości postępowań administracyjnych wojewodów w sprawach legalizacji pobytu cudzoziemców. Cudzoziemcy czekają na zgody na pobyt nawet kilkanaście miesięcy. Mimo licznych interwencji i wdrażania przez wojewodów nowych rozwiązań, sytuacja nie poprawiła się. Jej przyczyn należy dopatrywać się w wieloletnim niedofinansowaniu właściwych organów, a przez to braku możliwości zorganizowania obsługi gwarantującej załatwianie spraw w sposób respektujący prawo do dobrej administracji.

Zasadna byłaby zatem próba rozwiązania problemu przewlekłości poprzez wzmocnienie kadrowe i finansowe urzędów odpowiedzialnych za prowadzenie postępowań legalizacyjnych, a nie poprzez pozbawienie cudzoziemców możliwości zareagowania na taką sytuację. A chodzi wszak np. o ich dostęp do edukacji, prawo do pracy czy prowadzenia działalności gospodarczej, korzystania ze świadczeń socjalnych itd.

Piecza zastępcza dla dzieci z Ukrainy

Nowelizacja umożliwia tymczasowe powierzenie przez sąd opiekuńczy pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka wobec dziecka z Ukrainy niespokrewnionemu obywatelowi polskiemu, który nie ukończył wymaganych szkoleń. W ocenie RPO jest to zmiana niekorzystna i potencjalnie niebezpieczna z punktu widzenia ochrony praw dziecka.

Nawet bowiem zawodowe rodziny zastępcze mogą mieć problem z właściwym wykonywaniem swych funkcji wobec dziecka, które mogło przeżyć traumę wojenną, stracić rodziców bądź być rozdzielonym z rodzicami, doświadczać stresu pourazowego, a dodatkowo jest oddzielone jest od opiekunów-obywateli RP barierą językową.

Umieszczanie dziecka u niedoświadczonego, nieszkolonego opiekuna w trybie pieczy całodobowej i pełnowymiarowej rodzi wyjątkowo duże ryzyko niewłaściwych zachowań i groźnych, zwłaszcza dla dziecka, konsekwencji. Zagrożenia wynikające z tego przepisu zdają się nie być proporcjonalne do spodziewanych korzyści.

Przetwarzanie danych osobowych cudzoziemców

Zakres przetwarzanych danych w rejestrze prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej ma zostać poszerzony o unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński, o ile występuje. W rejestrze ma być także przetwarzany numer PESEL, o ile został nadany.

W trakcie pandemii COVID-19 w celu uzyskania informacji o zaszczepionych studentach, pracownikach naukowych oraz doktorantach organy władzy publicznej zestawiły ze sobą dwa rejestry. O ile zatem intencją projektodawcy było zestawianie danych przetwarzanych w tym rejestrze z innymi rejestrami, np. z udostępnionymi władzom polskim rejestrami ukraińskimi, o tyle podejmowanie takich działań należy uznać za niedopuszczalne.

Ustawa rozszerza katalog podmiotów, którym minister ds. informatyzacji udostępnia dane z rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL. Zgodnie z art. 1 rozporządzenia RODO, dane przetwarzane mają być zgodnie z prawem, rzetelnie, a także w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Mają być one zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami.

Tymczasem dane udostępnione tak szerokiemu katalogowi podmiotów mogą być przetwarzane, po ich udostępnieniu, w celach innych niż pierwotnie założono. Mając na uwadze strukturę przepisów ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, można podać w wątpliwość przejrzystość sposobu przetwarzania danych obywateli Ukrainy - wskazuje RPO.

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sejm na żywo 31 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa

Przesłuchanie Mai Rodwald, prokurator, wezwanej w celu złożenia zeznań w toczącym się postępowaniu zmierzającym do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r.

Świadczenie wspierające jednak nadal na 7 lat. Nawet jeżeli nowe wytyczne dla WZON i PZON dadzą pkt 7 i 8 oraz stałe orzeczenie

Dla osób niepełnosprawnych prawnym wydarzeniem ostatniego tygodnia było wydanie wytycznych dla WZON i PZON co do stałych orzeczeń dla osób cierpiących na jedną z przeszło 200 chorób genetycznych. Wytyczne opublikował Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń. Wytyczne generalnie są adresowane dla dzieci do 16 roku życia i ich rodziców. Po otrzymaniu orzeczenia ważnego do ukończenia 16 roku życia będzie ono miało charakter stały (do 16. roku życia). Następnie osoba niepełnosprawna wystąpi o orzeczenie "dla dorosłych" i ono także będzie miało charakter stały. Niestety (na dziś) posiadanie stałego orzeczenia o niepełnosprawności nie ma znaczenia dla świadczenia wspierającego. Świadczenie to jest przeznaczone dla osób dorosłych. Dla świadczenia wspierającego istotne jest nie orzeczenie o niepełnosprawności, a poziom potrzeby wsparcia ustalony przez WZON, a tego nowe wytyczne nie dotyczą. W dalszym ciągu nie ma planów, aby świadczenie wspierające było przyznawane dożywotnio. Są tylko takie postulaty.

Czy stopień niepełnosprawności wpływa na wysokość zachowku?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Wyższy zachowek przysługuje bowiem osobom trwale niezdolnym do pracy. Co to oznacza?

Sąd zmodyfikował zasadę (albo świadczenie wspierające albo pielęgnacyjne). Do MOPS nie trzeba oddawać 9000 zł świadczenia pielęgnacyjnego. Mając przeszło 9000 zł wspierającego

Miało być tak. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

REKLAMA

Bezpieczne i dochodowe (odsetki do 6,80%). Obligacje skarbowe - nowe emisje w kwietniu 2025 r. Jaka opłata za wcześniejszy wykup?

Ministerstwo Finansów w komunikacie przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które są sprzedawane w kwietniu 2025 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w marcu, lutym i styczniu br.

Nawet 8% na lokacie w banku. Ranking lokat i kont oszczędnościowych: oprocentowanie pod koniec marca 2025 r.

Średnie oprocentowanie najlepszych lokat i rachunków oszczędnościowych wyniosło w marcu 2025 r. ponad 5,6% – wynika z najnowszych danych zebranych przez HREIT. Aż 3 banki kuszą obietnicą zysków na poziomie co najmniej 8% w skali roku.

Emerytury stażowe – Lewica i Solidarność naciskają. Czy rząd zgodzi się na zmiany?

Emerytury stażowe mogą się urzeczywistnić. Lewica i Solidarność walczą o zmiany, które mają umożliwić wcześniejsze przejście na emeryturę osobom z długim stażem pracy. Czy obecny rząd w końcu przychyli się do tych postulatów?

Nie doczekali na świadczenie wspierające za 9-12 miesięcy. Jest świadczenie pielęgnacyjne. Rodziny osób niepełnosprawnych nic nie wygrają w sądzie

Ostrzegano przed tym, że przewlekłość postępowań w WZON zderzy się z problemem śmierci osoby niepełnosprawnej, która złożyła wniosek o świadczenie wspierające, spełnia kryteria, ale nie doczekała decyzji WZON. Rodziny osób zmarłych koszty opieki pokryją ze świadczenia pielęgnacyjnego. Część z nich próbuje spierać się z WZON w sądach administracyjnych. Nie mają szansy. Stroną takich postępowań może być tylko osoba niepełnosprawna, a ta zmarła. Trzeba zapomnieć o świadczeniu wspierającym.

REKLAMA

Czy to już koniec przestawiania zegarków? Zniesienia zmiany czasu jest na agendzie UE

Czy to już koniec przestawiania naszych zegarków? Polska prezydencja w Unii Europejskiej podejmuje próbę przełamania impasu w sprawie zniesienia zmian czasu. Choć Komisja Europejska popiera ten pomysł, to brukselska biurokracja wciąż blokuje postępy. Dlaczego Europa nadal tkwi w czasowym chaosie i czy polski rząd zdoła zmienić bieg wydarzeń?

800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

REKLAMA