Zasady zmiany Konstytucji: projekt składa co najmniej 92 posłów, Senat lub prezydent
Rzecznik rządu Piotr Müller poinformował przed poniedziałkowym (21 marca 2022 r.) spotkaniem premiera Mateusza Morawieckiego z liderami ugrupowań parlamentarnych na temat sytuacji w Ukrainie, że premier zaproponuje pakiet wymagający zmian w konstytucji, m.in. wyłączenie z reguły finansowej wydatków na armię oraz możliwość konfiskaty majątków oligarchów.
W konstytucji w rozdziale XII wskazano, że projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów (co najmniej 92 posłów), Senat lub prezydent RP. Zmiana konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni - przez Senat.
Zgodnie z konstytucją pierwsze czytanie projektu zmian ustawy zasadniczej może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu.
Zmiana Konstytucji. Jaka większość głosów?
Ustawę o zmianie konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
Kiedy może się odbyć głosowanie nad zmianą Konstytucji?
Konstytucja wskazuje, że uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż sześćdziesiątego dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy.
Rozdział I Konstytucji RP opisuje zasady rozstrzygające o kształcie ustrojowym państwa; rozdział II - wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, w tym w artykule 46. kwestię przepadku rzeczy, a rozdział XII - zasady zmiany konstytucji.
Referendum konstytucyjne
Ustawa zasadnicza precyzuje, że jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII, podmioty określone w ust. 1 (co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej) mogą zażądać w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat przeprowadzenia referendum zatwierdzającego.
Z wnioskiem w tej sprawie podmioty te zwracają się do Marszałka Sejmu, który zarządza niezwłocznie przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku. Zmiana konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większość głosujących w referendum.
Podpis Prezydenta
Po zakończeniu uchwaleniu ustawy o zmianie konstytucji i możliwego referendum Marszałek Sejmu przedstawia ją Prezydentowi RP, który podpisuje ją w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. (PAP)
Müller: liczę, że w tym tygodniu projekt zmian w konstytucji wpłynie do Sejmu
Rzecznik rządu Piotr Müller powiedział 21 marca 2022 r., że liczy, iż projekt zmian w konstytucji w najbliższych dniach zostanie "doszlifowany" i będzie możliwe złożenie go w tym tygodniu w Sejmie. Chodzi m.in. o kwestie wyłączenia z reguły finansowej wydatków na armię i konfiskatę majątków rosyjskich oligarchów.
Na briefingu po poniedziałkowym spotkaniu premiera Mateusza Morawieckiego z liderami ugrupowań parlamentarnych na temat sytuacji na Ukrainie, Müller powiedział, że tematem rozmowy był pakiet zmian prawnych, które są niezbędne żeby skutecznie egzekwować "różnego rodzaju działania wobec Rosji oraz wobec wszystkich podmiotów, które są związane z Rosją i które sfinansują machinę wojenną".
Pierwsza kwestia dotyczy możliwości zajmowania majątków rosyjskich. Rzecznik rządu stwierdził, że obecnie nie ma możliwości prawnych do takich działań. "W polskim systemie prawnym możliwe jest tylko mrożenie majątków tego typu, na przykład użycie ustawy o zagrożeniach terrorystycznych, ale nie ma możliwości przepadku tego majątku na rzecz Skarbu Państwa i później refinansowania z nich skutków wojennych, spowodowanych przez Rosję" - mówił Müller.
Zaznaczył, że do tego niezbędne są zmiany konstytucyjne.
Druga kwestia to wdrożenie dodatkowych sankcji podatkowych dla firm, które kontynuują swoją działalność na terenie Rosji. "Nie może być tak, że te podmioty, które nie mają odwagi, by wycofać się z finansowania rosyjskiego reżimu były tak samo traktowane jak te, które zdecydowały się podjąć odpowiedzialną decyzję, aby zaprzestać działalność na terenie Rosji" - oświadczył rzecznik rządu.
Kolejna kwestia to wyłączenie wydatków na wojsko z kwalifikowania do długu publicznego. Rzecznik rządu mówił, że dotyczy to przyspieszenia wydatków na zbrojenia, aby zabezpieczyć się przed działaniami Rosji, które - jak mówił - "mogą być niestety rozszerzone na terytorium Polski i państw bałtyckich".
Rzecznik rządu został zapytany, kiedy projekt zmian w konstytucji wpłynie do Sejmu i czy jeżeli wojna w Ukrainie skończyłaby się w perspektywie miesiąca, to ten projekt nadal będzie realizowany.
"Tak, te projekty nadal będą realizowane, bo po pierwsze, mało kto się spodziewa, że ten konflikt zbrojny zakończy się tak szybko. A druga rzecz, to mamy do czynienia ze wspieraniem działań o charakterze zbrodniczym właśnie przez oligarchów czy poprzez finansowanie różnego rodzaju źródłami z Europy, bo nie tylko przecież na terenie Polski, i ten projekt będzie nadal aktualny niestety" - powiedział Müller.
Przypomniał, że pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu. "Liczę na to, że w tym tygodniu on zostanie doszlifowany. Było zgłoszonych kilka uwag rozszerzających te poprawki, o których dzisiaj mówiliśmy" - powiedział Müller.
Na pytanie, czy przed wysłaniem projektu do Sejmu będzie jeszcze jakieś spotkanie z politykami opozycji, rzecznik rządu odparł, że będą kontynuowane spotkania dotyczące sytuacji związanej "z wyzwaniami, jeżeli chodzi o uchodźców na teranie UE, jak i z sytuacją wojenną na terenie Ukrainy".
"Natomiast, jeżeli chodzi o sam projekt, to pamiętajmy o tym, że on jeszcze na poziomie sejmowym może być obrabiany pod kątem poprawek, dlatego jest ten miesięczny tryb i on pozwala na to, aby faktycznie doszlifować ewentualne jeszcze uwagi, które by się pojawiły w tym czasie" - zaznaczył rzecznik rządu.
Dopytywany, czy projekt wpłynie do Sejmu w tym tygodniu, Müller odpowiedział, że "liczy na to, że będzie to możliwe".
(PAP)
autorka: Wiktoria Nicałek
wni/ ero/ pś/ mok/