Reforma Kodeksu karnego
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw został przyjęty przez Radę Ministrów.
„Te propozycje - które dzisiaj przyjął rząd – zmian w Kodeksie karnym są właśnie wymierzone w sposób przemyślany w tych najgroźniejszych sprawców, którzy dopuszczają się najcięższych przestępstw. Bo to oni stanowią realny problem i realne zagrożenie dla bezpieczeństwa, zdrowia, życia i podstawowych wartości ważnych dla Polaków” – mówił podczas konferencji prasowej minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.
Jak podkreślał szef resortu sprawiedliwości, nie zostaną zaostrzone kary za wszystkie przestępstwa.
Co ma się zatem zmienić?
Reforma Kodeksu karnego zakłada m.in. :
- podniesienie górnej granicy terminowej kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat,
- likwidację osobnej kary 25 lat więzienia,
- wprowadzenie bezwzględnego dożywocia,
- konfiskatę aut pijanym kierowcom,
- nowe typy przestępstw i podwyższenie kar za przyjmowanie łapówek.
Po zmianach w kodeksie znajdą się również bardziej konkretne niż obecnie wskazówki dla sądu dotyczące okoliczności łagodzącej i obciążającej przy wymierzaniu kary.
Likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności
Osobna kara 25 lat pozbawienia wolności ma zostać zlikwidowana. Zmiany zakładają wprowadzenie elastycznego wymiary kar – do 30 lat pozbawienia wolności oraz dożywocia.
Wprowadzenie bezwzględnego dożywocia
„Wprowadzamy karę bezwzględnego dożywocia obok tej kary dożywocia, która dzisiaj jest w Kodeksie karnym, która zakłada, że sprawca zawsze może starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie” – mówił minister Ziobro.
Orzeczenie kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia będzie zależeć od uznania sądu. Taka kara będzie możliwa w dwóch sytuacjach:
- za czyn popełniony po prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat;
- jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż pozostawanie sprawcy na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Zaostrzenie kar za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej
Po zmianach sprawca zgwałcenia dziecka będzie podlegał karze od 5 do 30 lat więzienia albo dożywotniemu pozbawieniu wolności. Za zgwałcenie z następstwem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie grozić kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywotnie pozbawienie wolności, a za zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci człowieka – kara od 8 do 30 lat pozbawienia wolności lub dożywocie.
Od 3 do 20 lat więzienia będzie groziło za gwałt na kobiecie ciężarnej, zgwałcenie z posługiwaniem się bronią palną czy z utrwalaniem obrazu i dźwięku z przebiegu czynu. Będą to nowe typy kwalifikowane zgwałceń.
Ponadto projekt zakłada m.in. wprowadzenie szczególnej postaci recydywy dla przestępców seksualnych, wyłączenie przedawnienia karalności przestępstwa zgwałcenia dziecka lub zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem.
Na wniosek pokrzywdzonej osoby sąd obligatoryjnie ma orzekać środek karny w postaci zakazu kontaktowania się sprawcy z ofiarą, zakazu zbliżania się do niej, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z ofiarą. Bez wniosku sąd będzie mógł również zastosować te środki.
W Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym ma pojawić się zawód wyuczony i wykonywany przez sprawcę w momencie popełnienia przestępstwa.
Wyższe kary za przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu
Wyższe kary mają grozić za poważne przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.
Pozbawienie wolności ze szczególnym udręczeniem będzie zagrożone karą od 5do 25 lat pozbawienia wolności.
Karę od 3 do 20 lat pozbawienia wolności sąd będzie mógł orzec za:
- rozbój z użyciem broni;
- porwanie dla okupu;
- handel ludźmi;
- umyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Za rozbój przewidziano karę od 2 do 15 lat pozbawienia wolności. Takie same sankcje będą groziły za zakładanie lub kierowanie zorganizowaną grupą przestępczą.
Pojawią się nowe typy przestępstw
Nowe typy przestępstw, które wprowadza projekt to m.in. przyjęcie zlecenia zabójstwa czy uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.
Kiedy kierowca straci samochód?
Zaostrzenie kar dotyczy też najgroźniejszych przestępstw drogowych. Konfiskata samochodu została przewidziana w przypadku nie mniej niż 1,5 promila alkoholu we krwi kierowcy. Policja ma zajmować auto tymczasowo, na okres do siedmiu dni. Następnie prokurator orzeknie zabezpieczenie tego mienia, a sąd obligatoryjnie orzeknie przepadek pojazdu.
„Auta będą konfiskowane również sprawcom wypadków, którzy mieli powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi, czyli popełniającym takie przestępstwo po raz kolejny lub powodujących wypadek. Jeżeli samochód nie jest wyłączną własnością kierowcy, ale jest przez niego użytkowany np. na podstawie umowy leasingu, użyczony lub we współwłasności, sąd orzeknie przepadek równowartości pojazdu sprzed wypadku. Jeżeli nie będzie wypadku, tylko samo prowadzenie w stanie nietrzeźwości – sąd będzie mógł odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Natomiast „recydywiście” przepadek będzie orzekany już od powyżej 0,5 promila” – czytamy na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Jakie kary dla pijanych kierowców?
Po zmianach za powtórny przypadek jazdy po pijanemu będzie można orzec tylko pozbawienie wolności.
Minimum 3 lata więzienia mają grozić za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, a za spowodowanie śmierci – minimum 5 lat.
Kradzież tablic rejestracyjnych będzie przestępstwem zagrożonym karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
Łapówki, fałszowanie faktur
Przyjęcie korzyści majątkowej powyżej miliona złotych będzie zagrożone karą od 3 do 20 lat pozbawienia wolności (obecnie od 2 do 12 lat).
Za fałszerstw faktur VAT na wielką skalę, czyli powyżej 10 milionów sąd będzie mógł orzec karę w przedziale od 5 do 25 lat pozbawienia wolności (obecnie od 5 do 15 oraz 25 lat).
Ponadto podejrzane przetargi, gdzie są środki publiczne, prokuratura sprawdzi z urzędu.
Od kiedy nowe przepisy?
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Niektóre jednak zaczną obowiązywać w innych terminach.