Projekt nowelizacji ustawy o pomocy społecznej
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej.
„Celem projektowanej regulacji jest usunięcie rażącej niesprawiedliwości, jakiej doświadczają pozbawione jakiejkolwiek ochrony prawnej osoby, które decyzją administracyjną są obciążane kosztami pobytu pensjonariusza (najczęściej rodzica) w domu pomocy społecznej, gdy ten nie wywiązywał się względem nich z obowiązków rodzinnych” – czytamy na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Wśród przyczyn wprowadzenia zmian wskazano na pominięcie w obowiązujących przepisach kwestii braku więzi rodzinnych pomiędzy osobą obowiązaną do ponoszenia opłaty a pensjonariuszem DPS, a także brak jednolitego orzecznictwa w tym zakresie.
Opłata za DPS a alimenty i inne obowiązki rodzinne
Nowelizacja w ramach przesłanek fakultatywnego wyłączenia obowiązku ponoszenia opłaty uwzględnia sytuacje, w których ponoszenie przez bliskich członków rodziny opłaty za pobyt krewnego w domu pomocy społecznej pozostaje w kolizji z zasadami współżycia społecznego z powodu rażącego naruszania przez rodzica obowiązku alimentacyjnego względem dziecka lub innych obowiązków rodzinnych.
Z możliwości zwolnienia z opłaty będą mogły skorzystać dorosłe dzieci rodziców, którzy względem nich w sposób rażący zaniedbywali obowiązki rodzicielskie, doprowadzając tym do ustania więzi rodzinnych. Możliwość zwolnienia tych osób z opłaty nie będzie uzależniona od ich sytuacji materialnej. „Proponuje się dodanie nowej przesłanki mogącej wyłączyć obowiązek ponoszenia opłaty za pobyt pensjonariusza w DPS, tj. sytuację, w której osoba obowiązana do wnoszenia opłaty wykaże, w szczególności na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku, rażące naruszenie przez osobę kierowaną do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu obowiązku alimentacyjnego lub innych obowiązków rodzinnych względem osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty, np. obowiązku opieki, wychowania, utrzymania, dbałości o rozwój” - wskazano.
Obowiązkowe zwolnienia z opłaty
Ponadto w zakresie przesłanek obligatoryjnie wyłączających obowiązek odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS nowe przepisy zakładają:
- rozszerzenie katalogu podstaw zwolnienia z opłaty o wszystkie przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (obecnie są to tylko przestępstwa z użyciem przemocy);
- wskazanie, że mogą to być przestępstwa popełnione zarówno na szkodę osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty, jej małoletniego rodzeństwa lub jej rodzica (takie obecnie przewiduje przepis), ale również te, w których pokrzywdzonym jest dziecko tej osoby lub pełnoletnie, lecz nieporadne ze względu na wiek lub stan zdrowia rodzeństwo;
- uwzględnienie kwestii zatarcia skazania (przepis w obecnym brzmieniu obarczony jest w tym zakresie istotną wadą prawną).
Przyjęcie projektu przez Radę Ministrów zaplanowano na III kwartał 2021 r.