Weszła w życie nowelizacja dotycząca m.in. procedur karnych w okresie pandemii
We wtorek w życie weszła nowelizacja uzupełniająca przepisy ws. zwalczania terroryzmu, a także wprowadzająca zmiany odnoszące się m.in. do procedur karnych w okresie pandemii, w tym do przedawnień i do liczebności składów orzekających.
Ustawę nowelizującą Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks wykroczeń oraz przepisy o szczególnych rozwiązaniach związanych z przeciwdziałaniem Covid-19 Sejm uchwalił w drugiej połowie kwietnia. Senat odpowiedział się za wykreśleniem wszystkich zmian, które nie odnosiły się bezpośrednio do implementacji prawa unijnego w sprawie terroryzmu. Sejm jednak w drugiej połowie maja odrzucił senackie poprawki, zaś prezydent podpisał nowelizację na początku czerwca.
Skład orzekający w okresie pandemii
Zgodnie z nowelizacją w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu Covid-19, oraz przez rok po ich odwołaniu, w sprawach o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności do 5 lat, na rozprawie apelacyjnej sąd orzeka w składzie jednego sędziego, jeżeli w pierwszej instancji sąd orzekał w takim samym składzie.
Wydłużone okresy przedawnienia karalności przestępstw
Ponadto wydłużono okresy przedawnienia karalności przestępstw i przedawnienia wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe. Zgodnie z nowym przepisem, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu Covid-19 oraz przez pół roku po dniu ich odwołania, nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe.
"Powyższe okresy - epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego - liczy się od dnia 14 marca 2020 r. w przypadku stanu zagrożenia epidemicznego, oraz od dnia 20 marca 2020 r. w przypadku stanu epidemii" - przekazywano w informacji Kancelarii Prezydenta po podpisaniu ustawy.
Przepisy przejściowe
Zgodnie z przepisem przejściowym w sprawach, w których przed dniem wejścia w życie nowelizacji rozpoczęto przewód sądowy na rozprawie apelacyjnej, sąd orzeka w składzie dotychczasowym do czasu zakończenia postępowania w tej instancji. "Do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz kar orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy o przedawnieniu w brzmieniu nadanym tą ustawą, chyba że termin przedawnienia już upłynął" - głosi kolejny z przepisów przejściowych.
Głównym celem nowelizacji jest dostosowanie zapisów Kodeksu karnego do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu. Zmiany w tym zakresie stanowią, że karze do pięciu lat więzienia ma podlegać nie tylko osoba, która "w celu popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym uczestniczy w szkoleniu mogącym umożliwić popełnienie takiego przestępstwa", ale także ta, która "samodzielnie zapoznaje się" z treściami mogącymi ułatwić zamach terrorystyczny.
Zmiany w Kodeksie wykroczeń
Zmiana w Kodeksie wykroczeń dotyczy kwestii organizowania lub przeprowadzania zbiórek na uiszczenie grzywny lub na płaceniu grzywny za inną osobę. Z kolei zmiany w Kodeksie postępowania karnego modyfikują zasady dostępu do akt sprawy po zakończeniu postępowania. "Zniesiona zostaje możliwość udostępniania akt w trybie określonym ustawą o dostępie do informacji publicznej" - informowano po podpisaniu ustawy przez prezydenta.
W przepisach zawarto też inne rozwiązania - dotyczą one odbioru postanowienia o zastosowaniu wobec zatrzymanego tymczasowego aresztowania, przesłanek zastosowania poręczenia majątkowego zabezpieczenia danych teleinformatycznych oraz instytucji listu żelaznego. Ponadto wprowadzono nowe rozwiązania dotyczące posiedzeń wstępnych przed rozprawami.(PAP)
autor: Marcin Jabłoński
mja/ jann/