Od uruchomienia działania 8.3 „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na sprzęt komputerowy dla ubogich rodzin, budowę sieci szerokopasmowej, dostęp do Internetu oraz szkolenia przeznaczono już ponad 1,22 mld zł. Prawie sto tysięcy rodzin otrzymało bezpłatny dostęp do Internetu i zdobyło kompetencje cyfrowe. W tej perspektywie finansowej UE nie będzie już kolejnych naborów, a odkąd zmieniono zasady finansowania działania cieszy się ono coraz większą popularnością samorządów. W listopadzie zeszłego roku zdecydowano, że samorządy mogą korzystać w dofinansowania unijnego w 100 proc., a nie jak wcześniej było 75 proc. kosztów kwalifikowanych. Z lepszych warunków skorzystały nie tylko samorządy, które składały nowe wnioski w tym roku, ale także, które wprawdzie zrealizowały już projekt, ale jeszcze nie rozliczyły wszystkich wydatków. Ta zmiana spowodowała, że o projektach zaczęły myśleć samorządy, których poprzednio nie było na to stać, obawiały się, iż nie udźwigną kosztów finansowania własnego.
Niestety wciąż niewiele samorządów ze sobą współpracuje, a w ramach działania 8.3 możliwe były dofinansowania nie tylko dla jednostek samorządu terytorialnego, ale także ich związków, stowarzyszeń oraz konsorcjów samorządów i organizacji pozarządowych.
Z możliwości zamienienia 75 proc. dofinansowania na 100 proc. skorzystał mazowiecki powiat przysuski, którego projekt “eInclusion- zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu w powiecie przysuskim” wart jest ponad 19 mln zł. Gdy samorząd się decydował na jego realizację w roku 2010- tym był gotowy na wyłożenie z budżetu 3 mln zł. Jednak jak mówi Marian Niemirski, starosta powiatu przysuskiego nie dziwi go to, że wielu samorządowców ostrożnie podchodziło do realizacji własnych programów: Materia związana z budową sieci przesyłowych jest skomplikowana. Samorząd zdecydował się na budowę sieci, która obejmuje zasięgiem 90 proc. powierzchni powiatu. Dostęp do bezpłatnego Internetu na siedem lat uzyska 2,4 rodzin (co czwarta w powiecie). Choć tak duży projekt ogranicza e-wykluczenie, to jednak całkowicie go nie eliminuje, bo w ramach dodatkowego naboru chętnych do projektu zgłosiło się kolejnych 200 uprawnionych rodzin. To czy wezmą udział w programie okaże się niedługo, gdy samorząd policzy ile udało mu się zaoszczędzić pieniędzy.
Tak duże projekty (gdzie pomaga się kilku tysiącom rodzin) realizowane są przede wszystkim przez urzędy marszałkowskie. Projekt przysuski jest największym powiatowym. Trzecim pod względem finansowania w działaniu 8.3 po województwie kujawsko – pomorskim i Warszawie.
Niektóre samorządy jak na przykład lubelski zdążyły w ramach tego działania zrealizować kilka projektów. Efektem trzech projektów realizowanych przez lubelski urząd marszałkowski będzie pomoc dla ok 6 tys. niezamożnych rodzin w regionie.
Na realizacje projektów zdecydowały się również niewielkie samorządy gminne. W lubuskiej przygranicznej gminie Czerwieńsk użyczono sprzęt komputerowy 153 rodzinom. – Na pewno polepszą się możliwości edukacji dla dzieci z tych rodzin – uważa Katarzyna Wadiak – Kurowska, która odpowiada w urzędzie gminy za realizację programu.
Program 8.3 jest przeznaczony temu, by zmniejszać e- wykluczenie. Ta szczytna idea ma jednak pewne ograniczenie. Na czas realizacji programu ( finansowania oraz kolejnych 5 lat, gdzie trzeba utrzymać liczbę przyłączy) samorząd nie może zwiększać liczby korzystających z sieci. – Ale infrastruktura jest już wybudowana, więc za kilka lat, gdy projekt się skończy, będzie można zwiększać liczbę rodzin z niej korzystających – dodaje Katarzyna Wadiak – Kurowska. Ale w tej gminie – tak jak w pozostałych gminach i powiatach realizujących projekty w ramach 8.3 stworzono dodatkowe stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu w placówkach podległych samorządowi. W Czerwieńsku powstało ich dziewięć - w każdym po 2 stanowiska. W powiecie przysuskim po programie pozostanie 15 sal komputerowych w 11 stanowiskami. Będą dostępne dla wszystkich mieszkańców powiatu, czy gminy, bez względu na to, czy biorą udział w projekcie, czy nie.
Gdy tworzono poszczególne działania w ramach 8 osi priorytetowej POIG to wydawało się, że samorządy realizujące działanie (dostarczenie Internetu ubogim) 8.3 i firmy z projektami 8.4 („Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili") będą ze sobą współpracowały. Niekiedy niestety zamiast współpracy – rywalizowały ze sobą. Tak powstał pomysł, by w kolejnej perspektywie finansowej 2014 – 2020 stworzyć wspólne działanie – 8.5 gdzie współpracowałyby ze sobą samorządy i firmy z branży telekomunikacyjnej budujące sieci. Czy taka współpraca publiczno-prywatna będzie możliwa w przyszłej perspektywie unijnej, gdzie powstać ma nowy program operacyjny Polska Cyfrowa – jeszcze nie wiadomo.