Podpisane ustawy wyraźnie zmieniają sytuację studentów, doktorantów i pracowników akademickich.
Studenci – dobre wyniki albo drożej
Zmiany dotyczą podejmowania przez studentów nauki na drugim kierunku studiów. Od października, studenci nie będą mogli już studiować za darmo na kilku kierunkach jednocześnie. Student, który uczy się na studiach dziennych, będzie mógł podjąć bezpłatną naukę na drugim kierunku, jednak konieczna będzie weryfikacja jego wyników przez uczelnię. Będzie ona następowała po każdym roku nauki.
Jeżeli student, po upływie dwóch semestrów nie spełni kryteriów do otrzymania stypendium naukowego, będzie musiał zapłacić za dalszą naukę. Będzie musiał również zwrócić koszty pierwszego roku.
Zobacz: Podstawowe warunki, jakie powinna zapewniać szkoła
Dodatkowy etat wykładowcy akademickiego
Zgodnie z nowymi przepisami, wykładowca uczelni publicznej może podjąć dodatkowy etat tylko u jednego pracodawcy, i to tylko za zgodą rektora uczelni macierzystej. Wykładowca taki będzie mógł wykładać w kilku szkołach tylko w przypadku samo zatrudnienia, czyli jeżeli założy własną działalność gospodarczą.
Zobacz: Zmiana ośmieszającego imienia lub nazwiska
Stopnie naukowe
Zgodnie z nowymi przepisami, znika z uczelni stanowisko docenta. Na stanowiskach adiunkta i asystenta, pracownik może być zatrudniony maksymalnie przez 8 lat. Jeżeli nie uzyska w tym czasie wyższego stopnia naukowego, zostanie zdegradowany.
Zobacz: Zmiany w ustawie o działalności gospodarczej
Ponadto na stanowiskach, między którymi istnieje bezpośrednia podległość służbowa, nie będą mogły być zatrudniane osoby blisko spokrewnione lub spowinowacone. Ograniczenie to nie będzie dotyczyło tych pracowników, którzy swoją funkcję (np. dziekana i prodziekana) objęli w wyniku wyborów.
Naukowiec, który nie ma habilitacji, ale ma znaczne, twórcze osiągnięcia, będzie mógł zostać samodzielnym pracownikiem naukowym i np. być promotorem prac doktorskich, pod warunkiem, że Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów wyrazi na to zgodę.
Prawo do zatrudnienia jako samodzielni pracownicy naukowi zyskają też doktorzy, którzy przez co najmniej pięć lat pracowali jako samodzielni pracownicy naukowi za granicą, w krajach, w których habilitacji nie ma.
Zobacz: Projekt ustawy o państwowych instytucjach filmowych przyjęty
Uczelniana konkurencja o dotacje
Podpisane ustawy mają sprawić iż uczelnie będą ze sobą konkurować.
Najlepsze wydziały na uczelniach zarówno publicznych jak i prywatnych będą mogły ubiegać się o status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (status KNOW).
Status taki będzie można utrzymać przez pięć lat i będzie on oznaczał zwiększone dotacje na działalność i aparaturę badawczą. Ośrodki Wiodące będą również miały pierwszeństwo w ubieganiu się o granty na badania. Ułatwione dla Ośrodków Wiodących będzie również dofinansowywanie zakupu sprzętu.
Podsumowując, podstawowe zmiany płynące z podpisanych przez Prezydenta ustaw to ograniczenie wieloetatowości pracowników uczelni, większa swoboda w tworzeniu kierunków studiów oraz wprowadzenie opłat za drugi kierunek studiów, w przypadku nie osiągania przez studenta wyników wystarczających do zwolnienia go z tychże opłat.