W dniu 26 października 2010 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zasad finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Trybunał orzekł, iż określone w wyroku przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej są niezgodne z Konstytucją.
Zobacz: Elektroniczna rewolucja służby zdrowia
Trybunał uznał, iż rolnicy nie SA grupą jednorodną w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, co nie pozwala na jednolite obciążenie obowiązkiem składek na ubezpieczenie zdrowotne. Cechą różnicującą jest sytuacja ekonomiczna poszczególnych rolników, decydująca o ich zdolności podatkowej.
Kontrolowane przez Trybunał przepisy, służ do realizacji obowiązku państwa w zakresie zapewnienia powszechnej ochrony zdrowia obywateli. Ponieważ przepisy te stanowią tylko element regulacji dotyczącej dysponowania środkami publicznymi, to tylko usunięcie przepisów uznanych za niekonstytucyjne będzie prowadziło do luki w systemie prawa w odniesieniu do finansowania publicznej ochrony zdrowia.
Zobacz: Kiedy mam prawo otrzymać tańszy lek
W celu umożliwienia ustawodawcy dokonania niezbędnych nowelizacji oraz zapobieżenia powstawaniu luk w prawie Trybunał odroczył utratę mocy niekonstytucyjnego przepisu na okres 15 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Dowód osobisty zamiast druku RMUA
Uznany za niekonstytucyjny przepis traci moc obowiązującą z upływem piętnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Wyrok ten stanowi podstawę do dokonania rewolucyjnej zmiany, jaką zamierza przeprowadzić Ministerstwo Zdrowia. Ministerstwo planuje zniesienie obowiązku podczas wizyty u lekarza przedstawiania dowodu, że opłacało się składkę zdrowotną. Świadczenie zdrowotne będzie można uzyskać po okazaniu dowodu osobistego.
Podstawowym celem nowelizacji jest uporządkowanie kwestii uprawnień do świadczeń zdrowotnych. Obecnie ustawa wymienia 36 grup Polaków uprawnionych do Świadczeń zdrowotnych. Po nowelizacji mają zostać trzy grupy.
Pierwszą stanowić mają osoby pracujące, które płacą same składkę lub za pośrednictwem pracodawcy albo ZUS. Drugą grupę stanowić mają rolnicy, trzecia zaś to osoby, za które budżet opłacał będzie składkę za względów socjalnych. Zlikwidowanie druków RMUA zmniejszy formalizm, obniży koszty i sprawi, że dostęp do leczenia uzyska dodatkowo około pół miliona ludzi.
Prace nad zmianą ustawy mają toczyć się równolegle do rozmów w sprawie naliczania składki zdrowotnej dla rolników.