Związek partnerski
Ustawa o związkach partnerskich, nad którą trwają prace, ma zapewnić m.in. możliwość zawierania przed notariuszem umów przez partnerów bez względu na ich płeć (umowa miałaby regulować kwestie majątkowe i osobiste zarówno konkubentów jak i par tej samej płci).
Choć ustawa o związkach partnerskich jest w fazie projektowania, obecnie obowiązujące przepisy prawne nie pozostawiają konkubentów czy partnerów tej samej płci bezradnych. Z całą pewnością mają mniej praw niż osoby, które zawarły związek małżeński, ale nie zostali pozbawieni uprawnień.
Po pierwsze, sprawy majątkowe
W związku partnerskim (czy to konkubinacie czy w związku jednopłciowym) nie powstaje wspólność majątkowa. Taka powstaje wyłącznie w razie zawarcia małżeństwa, jeżeli małżonkowie nie podpiszą umowy, która inaczej regulowałaby te kwestie (np. intercyza). Każdy partner ma swój osobisty majątek i jest niezależny od decyzji drugiego, a co za tym idzie – nie odpowiada za jego długi, nie jest zobowiązany zaspokajać roszczeń wierzyciela.
Zobacz również: Sprawy rodzinne
Partnerzy mogą wspólnie nabyć rzecz lub nieruchomość (np. działkę), a w akcie notarialnym sporządzonym przez notariusza określają, jaką część nabył każdy z nich (nie musi być tak, jak w przypadku małżonków, którzy nabywają po połowie). Istnieje też możliwość zniesienia współwłasności (umowna lub sądowa). Jeżeli jeden z partnerów zechce przekazać określoną rzecz drugiemu, może to uczynić przy pomocy instytucji umowy darowizny.
Jeszcze inną możliwością, z jakiej mogą skorzystać partnerzy to umowa dożywocia (sporządza ją notariusz). Wówczas jeden z partnerów-właściciel nieruchomości może zobowiązać się, że przeniesienie na swojego partnera własność nieruchomości w zamian za opiekę i zapewnienie utrzymania.
Rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci
Należy pamiętać, że tylko w przypadku zawarcia związku małżeńskiego, małżonkowie dziedziczą po sobie z mocy ustawy. W związku partnerskim nie ma takiej możliwości. Jedynym wyjściem, aby partnerzy dziedziczyli po sobie jest sporządzenie testamentu. Nie ma przy tym znaczenia, w jakiej formie zostanie on zawarty, aczkolwiek większą pewność prawną zagwarantuje nam notariusz.
Zobacz również serwis: Notariusz
Warto pamiętać, że jeżeli jeden z partnerów do całego spadku powoła drugiego z pominięciem np. dzieci czy rodzeństwa, musi liczyć się z tym, że osoby te będą mogły wystąpić z roszczeniem o zachowek od partnera-spadkobiercy.
Innym rozwiązaniem jest ustanowienie w testamencie zapisu na rzecz partnera. W takim wypadku zobowiązuje on spadkobiercę do wydania określonej rzeczy partnerowi.