Kto jest uprawniony do zachowku?

Marta Wrzosek
rozwiń więcej
Instytucja zachowku pozwala, co prawda, rozporządzać swoim majątkiem swobodnie, jednak pewna grupa osób, wskazanych w przepisach, mają roszczenie pieniężne do spadkobiercy.
Sporządzając testament przed notariuszem, warto pamiętać, że nawet jeśli zapiszesz cały majątek jednej osoby, jest krąg osób uprawnionych do tzw. zachowku. Co to jest? Kto jest do niego uprawniony? I wreszcie, w jakich sytuacjach osoba zostanie pozbawiona tego uprawnienia?

Kto jest uprawniony do zachowku?

Nawet jeżeli cały swój majątek przekażesz w testamencie swojej córce, musisz pamiętać (z resztą poinformuje Cię o tym również notariusz), że istnieje taka instytucja jak zachowek.

Pozwala ona co prawda, rozporządzać swoim majątkiem swobodnie, jednak pewna grupa osób, wskazanych w przepisach, mają roszczenie pieniężne do spadkobiercy. Wysokość tego roszczenia uzależniona jest od tego jaki udział spadkowy przypadałby tej osobie, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego. Do zachowku uprawnieni są:

1. zstępni (dzieci, wnukowie, itd.);

2. małżonek;

3. rodzice spadkodawcy, o ile byliby oni powołani do spadku z ustawy.

Zobacz również: Spadki

Pani Anna miała dwójkę dzieci: córkę – Katarzynę oraz syna – Michała. Była wdową. Pozostawiła testament, w którym powołała do dziedziczenia całości spadku swoją córkę. Michałowi będzie przysługiwało roszczenie pieniężne do siostry. 

Komu nie przysługuje zachowek?

Uprawnienie do zachowku nie przysługuje:

1. osobom, które zostały uznane za niegodne, zrzekły się dziedziczenia albo odrzuciły spadek;

2. małżonkowi, wyłączonemu od dziedziczenia w trybie art.940;

3. osobom wydziedziczonym przez spadkodawcę.

Zobacz również: Testament przed notariuszem

Warto pamiętać, że wydziedziczenie osoby najbliższej jest w polskim prawie, de facto, pozbawieniem danej osoby zachowku. Dlatego, jeżeli nie chcesz, aby dana osoba po Tobie dziedziczyła, musisz wyraźnie wskazać to w sporządzanym testamencie. W innym razie, owszem, nie będzie Twoim spadkobiercą, ale będzie uprawniona do zachowku.

Jaka jest wysokość zachowku?

Wysokość zachowku wynosi ½ lub 2/3 udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdy doszło do dziedziczenia w wyniku ustawy. 

Jeżeli uprawniony do zachowku jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy, otrzyma 2/3 udziału. W pozostałych przypadkach – ½.

Pan Antoni miał żonę i dwoje dzieci (pełnoletnie, zdolne do pracy). Cały majątek, w testamencie, pozostawił swojemu bratu. Gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego, żona i dwoje dzieci pana Antoniego, dziedziczyłyby w częściach równych – po 1/3 spadku. W tym przypadku, wielkość zachowku wyniosłaby (dla każdego z nich) 1/6 udziału.

Zobacz również: U notariusza

Prawo
Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025
15 sie 2024

Już w sierpniu nauczyciele mogą składać wnioski o to świadczenie. Będzie przysługiwało od nowego roku szkolnego 2024/2025. Choć jest zapowiadane jako korzystne dla nauczycieli, to budzi wiele wątpliwości i prognozuje się, że niewielu nauczycieli zdecyduje się z niego skorzystać.

Mieszkanie dla studenta [rok akademicki 2024/2025]. Porównanie kosztów wynajmu i zakupu. Kredyt może być tańszy niż czynsz najmu
15 sie 2024

Rozpoczęcie studiów daleko od domu rodzinnego, to konieczność znalezienia miejsca do mieszkania w mieście akademickim (z reguły dużym mieście). Ile kosztuje na progu roku akademickiego 2024/2025 wynajem lokum dla studenta a ile zakup niewielkiego mieszkania?

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja
14 sie 2024

Co się zmieni 1 września 2024 r.? Czy w szkołach szykuje się rewolucja? Co jeszcze oprócz odchudzonej podstawy programowej czeka uczniów, rodziców i całą kadrę nauczycielską w nadchodzącym roku szkolnym 2024/2025? Podwyżki dla nauczycieli? Wcześniejsze emerytury nauczycielskie? Jak będą wyglądały lekcje religii w szkołach?

Stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach sygnalistów
14 sie 2024

Kiedy w sprawach sygnalistów dopuszcza się stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego? Czy k.p.a. jest normatywnym źródłem oparcia dla działań sygnalistów? Co w przypadku, gdy informacja o naruszeniu będzie wniesiona jednocześnie jako zgłoszenie zewnętrzne oraz skarga w rozumieniu art. 227  k.p.a.?

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za e-papierosa. Podwyżka prawie o 69 procent jest już pewna. Od kiedy?
15 sie 2024

27 zł za paczkę papierosów, do tego 40 zł nowej opłaty za waporyzator. Podwyżka prawie o 69 procent. Od kiedy? Ministerstwo mówi jasno – trzeba walczyć z dostępnością wyrobów tytoniowych dla dzieci i młodzieży. Specjaliście jednak twierdzą, że to nie wystarczy.

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025
14 sie 2024

Dodatki do zasiłku rodzinnego 2024 i 2025. Jakie są dodatki do zasiłku rodzinnego? Czy ulegną zmianie po tegorocznej weryfikacji? Ile będą wynosić w nowym okresie zasiłkowym od 1 listopada 2024 do 31 października 2025?

Udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązek dostawców usług komunikacji elektronicznej
14 sie 2024

Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień i usług dla osób z niepełnosprawnościami przez dostawców publicznie dostępnych usług komunikacji elektronicznej. Projektodawcą jest ministerstwo cyfryzacji.

Overbooking: masz bilet, ale nie polecisz, bo za dużo pasażerów. RPO interweniuje!
15 sie 2024

Trwa sezon urlopowy. Ruch lotniczy szczególnie teraz jest wzmożony. Ile to już razy słyszeliśmy czy to od znajomych, z mediów czy nawet z własnego doświadczenia wiadomo, że jest problem z tzw. overbookingiem, czyli z nadrezerwacjami. Linie lotnicze chcą zarobić jak najwięcej, sprzedają bilety na potęgę, a później my, pasażerowie, musimy zapomnieć o wakacjach, bo jesteśmy odsyłani z kwitkiem, tuż przed wejściem na pokład. Co za paranoja. 

Dla kogo wdowia renta? Są trzy warunki dające prawo do świadczenia
14 sie 2024

Renta wdowia, która jest wprowadzana nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zakłada nowe reguł zbiegu prawa do renty rodzinnej nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Ustawodawca przewidział trzy podstawowe warunki, których spełnienie daje prawo do nowego świadczenia.

Profesor prawa z UW: nowe rozporządzenie dot. nauki religii w szkołach jest nielegalne, proceduralnie wadliwe; brakuje porozumienia MEN z Kościołami i związkami wyznaniowymi
14 sie 2024

Z początkiem roku szkolnego 2024/2025, czyli 1 września br. ma wejść w życie rozporządzenie ministra edukacji zmieniające zasady organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zostało już opublikowane w Dzienniku Ustaw. Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji UW, to rozporządzenie "ze względów proceduralnych jest wadliwe, jest nielegalne, a w związku z tym jest niekonstytucyjne". Zdaniem eksperta w toku procesu legislacyjnego zabrakło koniecznego porozumienia ministra edukacji z Kościołem katolickim, Kościołem prawosławnym oraz innymi oficjalnie działającymi Kościołami i związkami wyznaniowymi.

pokaż więcej
Proszę czekać...