Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko Prokuratury Krajowej, że zarejestrowanie w Polsce małżeństwa zawartego przez osoby tej samej płci jest niedopuszczalne - poinformowała w środę PK. Sprawa dotyczyła dwóch kobiet, które pobrały się za granicą. Zawarcie małżeństwa między osobami tej samej płci dopuszcza prawo w kilkunastu krajach Europy. Zgodnie z polską konstytucją małżeństwo to związek mężczyzny i kobiety.
NSA oddalił kasację
Prokuratura Krajowa poinformowała w środę PAP, że Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił stanowisko prokuratury i oddalił skargę kasacyjną dwóch kobiet, które poza granicami kraju zawarły związek małżeński i chciały uznania go w Polsce.
Wcześniej kierownik urzędu stanu cywilnego odmówił kobietom przeniesienia do rejestru stanu cywilnego zagranicznego aktu małżeństwa. Decyzję kierownika USC podtrzymał następnie wojewoda pomorski. Kobiety zaskarżyły decyzję wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Ten uznał, że decyzja wydana przez wojewodę jest zgodna z polskim prawem. Kobiety złożyły skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w środę - zgodnie ze stanowiskiem Prokuratury Krajowej - ją oddalił.
Zobacz również: Zawarcie małżeństwa
"W sprawie wniosków o rejestrację w księgach stanu cywilnego aktu małżeństwa sporządzonego za granicą, zawartego przez osoby tej samej płci, w lutym ubiegłego roku w piśmie skierowanym do wszystkich prokuratorów regionalnych zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand przypomniał, że niedopuszczalne jest przyjęcie przez kierownika urzędu stanu cywilnego oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez osoby tej samej płci" - podała w komunikacie Prokuratura Krajowa.
Małżeństwo to związek mężczyzny i kobiety
Prokuratura Krajowa przypomniała, że w art. 1 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, "a przede wszystkim w art. 18 Konstytucji RP w sposób jednoznaczny określono małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety". Zastępca Prokuratora Generalnego wydał zalecenia, w których przypomniał wszystkim prokuratorom, że "odmawianie wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu małżeństwa sporządzonego za granicą, a zawartego przez osoby tej samej płci, zgodne jest także z orzecznictwem sądów".
W przesłanym PAP komunikacie przypomniano wyrok WSA w Gdańsku z 14 stycznia 2016 roku, który oddalił skargę kobiet na decyzję wojewody pomorskiego. Sąd w tym wyroku "wyraził pogląd, że pojęcie małżeństwa określone w ustawie zasadniczej ma charakter autonomiczny i niezależny od innych aktów normatywnych zarówno krajowych, jak i międzynarodowych". Zaznaczono, że również, że w polskim prawie wymaganie różnopłciowości "stanowi bez wątpienia przesłankę merytoryczną małżeństwa".
WSA podkreślił w tym wyroku, że jeśli w Polsce można zarejestrować małżeństwo jedynie jako związek kobiety i mężczyzny, to analogicznie zagraniczny dokument może być przeniesiony do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji tylko w wypadku, jeśli dotyczy on związku mężczyzny i kobiety. "W innym wypadku, gdy akt małżeństwa wymienia osoby jednej płci, transkrypcja, jako sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polski, jest niedopuszczalna" - głosi komunikat.
Takie samo stanowisko odnośnie odmowy uznania zagranicznego aktu małżeństwa, który dotyczył osób tej samej płci, zawarł WSA w Gliwicach w wyroku z 6 kwietnia 2016 roku i WSA w Krakowie w wyroku z 10 maja 2016 roku. W obu wyrokach sądy oddaliły skargi na decyzje o odmowie przeniesienia do rejestru stanu cywilnego aktów urodzenia sporządzonych za granicą, w których jako matka dziecka i jako ojciec dziecka zostały wpisane dwie kobiety.
Prokurator zobowiązany do interwencji
Jak podała Prokuratura Krajowa, prokurator Robert Hernand przypomniał wszystkim prokuratorom o konieczności zgłaszania swojego udziału w takich postępowaniach.
Hernand podkreślił, że prokuratura stoi na straży praworządności, a "zadanie to realizowane jest m.in. poprzez wytaczanie powództw w sprawach cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli".
Podstawą do udziału prokuratury w podobnych postępowaniach - jak zaznaczono w komunikacie - jest art. 7 i art. 60 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z art. 7 prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie oraz wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. Drugi z wymienionych artykułów mówi zaś, że prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium.
"Prokurator nie jest związany z żadną ze stron. Może on składać oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwierdzenie. Od chwili, kiedy prokurator zgłosił udział w postępowaniu, należy mu doręczać pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sądowe" - poinformowała Prokuratura Krajowa. (PAP)
autor: Marcin Chomiuk