Od 2015 r. ma wejść w życie ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego, która m.in. przewiduje, że pary będą mogły wziąć ślub także poza urzędem stanu cywilnego. Dotychczas było to możliwe tylko w szczególnych przypadkach. Ustawa została uchwalona 10 października, obecnie czeka jeszcze na rozpatrzenie przez Senat i podpis prezydenta. Projektowane do niej rozporządzenie MSW także ma wejść w życie od przyszłego roku.
Ślub poza urzędem
Jeden z artykułów ustawy mówi, że kierownik urzędu stanu cywilnego (USC) może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem, jeżeli wskazane miejsce zapewnia zachowanie uroczystej formy ceremonii oraz bezpieczeństwo jej uczestników. Jednocześnie nakazano MSW ustalenie w rozporządzeniu wysokości opłaty dodatkowej za udzielenie ślubu poza urzędem, która ma pokryć koszty udziału kierownika USC w takiej ceremonii. W ustawie zastrzeżono, że opłata nie może przekroczyć połowy przeciętnego wynagrodzenia, które według najnowszych danych wynosi 3893 zł.
Do uzgodnień trafił projekt rozporządzenia, zgodnie z którym opłata ma wynosić tysiąc złotych. Kwota ta będzie stanowiła dochód gminy.
Z danych przytoczonych w uzasadnieniu projektu wynika, że liczba małżeństw zawieranych poza urzędem z powodów innych niż zagrożenie życia lub zdrowia przyszłych małżonków od 2011 r. utrzymuje się na poziomie ponad 2,2 tys. rocznie.
Koszt ślubu w plenerze
W projekcie przedstawiono także kalkulację kosztów ślubu zawartego poza urzędem. Do podstawy oszacowania kwoty opłaty dodatkowej przyjęte zostały nakłady na zakup kompletnego stroju dla kierownika urzędu stanu cywilnego wraz z akcesoriami odzieżowymi, usługami fryzjerskimi i konserwacją odzieży, nabyciem insygniów z wizerunkiem orła ustalonym dla godła RP oraz patery na obrączki wraz z usługami ich konserwacji - napisano w uzasadnieniu. Pod uwagę wzięto też wynagrodzenie dla zastępcy kierownika USC (dla zapewnienia ciągłości pracy urzędu) oraz koszty dojazdu na miejsce uroczystości. Przy szacunkach przyjęto, że statystycznie na obszarze właściwości danego USC ślub poza jego siedzibą będzie zawierany średnio raz w tygodniu.
Ślub cywilny - dotychczas
Obecne przepisy również pozwalają na zawarcie małżeństwa poza urzędem stanu cywilnego, ale tylko w szczególnych sytuacjach, np. ze względu na pobyt w szpitalu czy zakładzie karnym. W takim przypadku strony nie ponoszą dodatkowych kosztów (poza opłatą skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa). Po wejściu w życie nowej ustawy to się nie zmieni.
Ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego przewiduje ponadto prowadzenie elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów i udostępnianie ich odpisów w dowolnym USC. Ustawa pozwala też na nadawanie dzieciom imion obcych, co szczególnie ważne dla małżeństw mieszanych i imigrantów, uzyskujących obywatelstwo polskie. Nadal nie będzie można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nieprzyzwoitych. Prawo o aktach stanu cywilnego zastępuje ustawę pochodząca z 1986 r., która w ocenie wnioskodawców po wielu nowelizacjach nie spełnia już standardów przejrzystej legislacji i jest przestarzała.