Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, tj. ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. 1986 nr 36 poz. 180) można zawrzeć ślub cywilny poza urzędem stanu cywilnego, w plenerze. Ustawodawca umożliwia taką ceremonię, gdy zajdzie „uzasadniona przyczyna”. Jest to pojęcie nieostre, które budzi wiele kontrowersji. Zgodnie z art. 58 ust. 3 ustawy: „Jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny, kierownik urzędu stanu cywilnego może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu stanu cywilnego”. Urzędnicy są zgodni co do wąskiej interpretacji pojęcia „uzasadnionej przyczyny”. Ich zdaniem jest to sytuacja, która uniemożliwia stawienie się młodej pary (lub jednej z osób) w urzędzie. Ślub poza urzędem uzasadnia więc choroba, pobyt w szpitalu lub zakładzie karnym. W tych sytuacjach ślub cywilny udzielony poza siedzibą urzędu stanu cywilnego nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych kosztów.
Wystarczającym uzasadnieniem nie są natomiast indywidualne przekonania estetyczne lub emocjonalne. Wniosek o przeprowadzenie takiej nietypowej ceremonii powinien zostać poparty dokumentami, które potwierdzają chorobę lub niepełnosprawność. W obecnym stanie prawnym możliwość zawarcia związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego zależy więc głównie od dobrej woli samego urzędnika.
Zdaniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wskazana ustawa nie nadąża za zachodzącymi zmianami społeczno-gospodarczymi ani postępem technicznym i technologicznym.
Zobacz również: Zawarcie małżeństwa poza lokalem urzędu stanu cywilnego
Ślub cywilny 2015
Projekt nowelizacji ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego zakłada wprowadzenie możliwości zawarcia związku małżeńskiego (ślubu cywilnego) poza urzędem stanu cywilnego.
Ślub cywilny od 2015 będzie można zawrzeć w miejscu gwarantującym zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników (np. pałac, zamek).
"Obiekt musi podkreślać rangę wydarzenia, na pewno w grę wchodzą wszystkie miejsca, które wiążą się z dostojeństwem. Każdorazowo kierownik Urzędu Stanu Cywilnego oceni, czy miejsce jest godne" – mówi rzeczniczka MSW Małgorzata Woźniak. Jak dodaje, resort chce, by zmiany wprowadzono od 2015 r.
Ministerstwo nie przewiduje więc umożliwienia zawierania ślubów cywilnych w miejscach ekstremalnych – w samolocie, balonie lub pod wodą. Głównym kryterium jest bowiem bezpieczeństwo uczestników ceremonii.
Zorganizowanie uroczystości ślubnej w miejscu spełniającym powyższe kryteria będzie oczywiście wymagało poniesienia odpowiednich nakładów finansowych, np. rozliczenia kosztów dojazdu urzędnika.
Założenie do projektu przyjęto już w połowie 2013 roku. Ma on odpowiadać potrzebom młodych par, które pragną nowoczesnej uroczystości ślubnej, odbywającej się w miejscu innym niż urząd stanu cywilnego (w plenerze).
Zobacz również: Co to są akta stanu cywilnego?
Imiona obce od 2015
Projekt umożliwia także nadawanie dzieciom imion obcych. Zmiana ta jest odpowiedzią na ciągle zwiększającą się liczbę zawieranych małżeństw mieszanych. Cudzoziemcy i imigranci, którzy uzyskują obywatelstwo polskie zyskają więc prawo do nadawania swoim dzieciom imion „nie-polskich”.
Bez zmian pozostaną regulację określające maksymalną liczbę imion, jakie można nadać dziecku (tj. dwa imiona) oraz te dotyczące zakazu nadawania imion zdrobniałych, ośmieszających lub nieprzyzwoitych.
Polecamy serwis: Sprawy rodzinne
Podstawa prawna:
Projekt z dnia 6 maja 2014 r. ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.
Ustawa z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. 1986 nr 36 poz. 180).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59).